یابن الحسن تقصیر ماست که دیر می ایی

عمریست که از حضور او جاماندیم…….

در غربت سرد خویش تنها ماندیم……

اومنتظرست تا ما بر گردیم…..

ماییم که در غیبت کبری ماندیم…..

ادامه »

کاش از دلبر نشانی داشتیم….

برسر کویش مکانی داشتیم….

از برای مهدی صاحب الزمان…

کاش در دل جمکرانی داشتیم…..

                                                     “اللهم العجل لولیک الفرج”

این آفت ثبات حكومت اسلامی را خدشه دار نموده و محصول شرایط نامساعد اجتماعی و اقتصادی است كه زمینه تغییر سریع در وفاداری مردم به حكومت را به وجود می آورد و مشروعیت نظام سیاسی را از بین می برد.
حاكم باید برای خود معلوم سازد كه آیا حكومت را برای دین و حاكمیت حق می خواهد یا دین را برای حكومت. اگر حاكمی دین را برای حكومت بخواهد، هر جا دین و ریاست در تعارض قرار گیرند، دین و حق را قربانی می كند؛ اما اگر ریاست و حكومت برای دین باشد، هنگام تعارض، آنچه فدا می شود ریاست و حكومت است؛ چنانكه حضرت علی علیه السلام بعد از رحلت رسول خداصلی الله علیه وآله با آن كه جانشینی بعد از پیامبر را حق مسلم خود می داند، اما چون برای دین احساس خطر كرد و به توصیه رسول خداصلی الله علیه وآله نمی خواست در امر حكومت كار به جدال و خون ریزی كشیده شود، سكوت كرد.( نهج البلاغه، خطبه 5 و 37).

صفحات: 1 · 2 · 3 · 4

2- تجمل گرایی:
تملق و چاپلوسی دومین آسیب و آفتی که همدلی را در جامعه مورد تهدید قرار می دهد و با ایجاد شكاف و فاصله میان رهبران و مردم و فریب و غفلت دست اندركاران از واقعیت های موجود، به تدریج پایگاه اجتماعی نظام را تضعیف و مشروعیت آن را كمرنگ می سازد؛ و به تدریج یك حاكمیت الیگارشی را بر جامعه مستولی می سازد كه نه تنها به منافع ملی و حقوق مردم نمی اندیشد، بلكه همواره در صدد تامین منافع شخصی و گروهی خود است. ابن خلدون، از اندیشمندان مسلمان، تجمل گرایی و غرق شدن در اسراف و تبذیر را خطرناك ترین عامل برای فروپاشی یك نظام سیاسی می داند كه زمینه را برای ظهور یك عصبیت (حاكمیت) جدید و كنار رفتن حاكمیت سابق فراهم می آورد. (حسین بشیریه، ص. 108،1374 ) حضرت علی نیز حدود چهارده قرن قبل و پیش از همه، این آسیب خطرناك را گوشزد كرده است. هنگامی كه به امام خبر دادند شریح بن حارث قاضی امام خانه ای به هشتاد دینار خریده، او را احضار كرد و پس از نگاه خشم آلود به وی فرمود: این كار، تو را از عزت و قناعت خارج كرده و به خواری و دنیاپرستی كشانده و در محله نابودشوندگان و كوچه هلاك شدگان قرار داده است. امام در ادامه می فرماید: این خانه (اقدام) به چهار جهت منتهی می گردد: یك سوی آن آفت ها و بلاها، سوی دوم مصیبت ها، سوی سوم هوا و هوس های سست كننده و سوی ، چهارم شیطان گمراه كننده قرار دارد و درِ خانه به روی شیطان گشوده است(نهج البلاغه، نامه 3). امام در برخورد با عثمان بن حنیف، فرماندار بصره، كه در میهمانی تجملاتی اشراف بصره حاضر شده بود فرمود:
ای پسر حنیف، به من گزارش دادند كه مردی از سرمایه داران بصره تو را به میهمانی خویش فرا خوانده و تو به سرعت به سوی آن شتافتی تا خوردنی های رنگارنگ برای تو آوردند و كاسه های پر از غذا پی در پی جلو تو نهادند. گمان نمی كردم میهمانی مردمی را بپذیری كه نیازمندانشان با ستم محروم شده و ثروتمندانشان بر سر سفره دعوت شده اند. اندیشه كن در كجایی؟ و بر سر كدام سفره تناول می كنی؟ آگاه باش كه هر پیرو را امامی است كه از او پیروی كند و امام شما از دنیای خود به دو جامه فرسوده و دو قرص نان رضایت داده است. سوگند به خدا، من از دنیای شما طلا و نقره ای نیندوخته و از غنیمت های آن چیزی ذخیره نكرده ام. بر دو جامه كهنه ام جامه ای نیفزودم و از زمین دنیا یك وجب در اختیار نگرفتم. (نهج البلاغه، خطبه 45).

صفحات: 1 · 2 · 3

1- تفرقه و گسستگی اجتماعی:
یکی از عواملی که به بنیان های ثبات یك سیستم لطمه وارد می سازد و استمرار آن را دچار مشكل می كند؛ و ثبات و تعادل جامعه و حكومت را خدشه دار می سازد، تفرقه و گسستگی اجتماعی است.
محصول قواعد و هنجارهای غیر عادلانه حاكم بر جامعه یا وجود وضعیت انومی (بی هنجاری) در جوامع است. انومی به معنای فقدان همبستگی در یك جامعه است كه موجب كشمكش اجتماعی و سرگردانی فردی و منازعه برای قدرت و ثروت می شود. وقتی نیروهای گسستگی بر عوامل همبستگی چیره شوند و پیدایش وجدان مشترك به كندی صورت گیرد، رفتار اجتماعی ناشی از وضعیت انومی افزایش می یابد و كشاكش و ستیز اجتماعی رخ می نمایاند. دوركهایم در حقیقت میان خشونت، جنایت، كج رفتاری اجتماعی و رفتار سیاسی جمعی سنخیتی مشاهده می كند و همه آنها را بر خاسته از آسیب خطرناك تفرقه و گسستگی اجتماعی می داند ( حسین بشیریه، ص 48 -50 ،1374) هشدار علی علیه السلام در خطبه قاصعه (خطبه 192) به اجتناب از تفرق و تشتت ملت از همین آسیب اجتماعی حكایت دارد. امام علیه السلام پس از بیان این كه تاریخ به عنوان یك منبع شناخت تجربی از ضابطه و قانون برخوردار است، قوانین حاكم بر آن را ثابت و قابل تطبیق بر موارد مشابه می داند و رمز تداوم عزت و عظمت جامعه و حكومت را در رابطه مستقیم با رعایت دقیق این قوانین می داند و می فرماید: «فالزموا كل امر لزمت العزة به شانهم… من الاجتناب للفرقه و اللزوم للالفه » یعنی لازمه عزت و سربلندی یك جامعه و حفظ شؤون اجتماعی یك ملت، دوری از تفرقه و گسستگی و اهتمام به اتحاد و همبستگی است. حضرت در جای دیگر این خطبه، خطر این آسیب را به عنوان اصلی عمومی و قانونی كلی با تاكید بیشتر مورد توجه قرار می دهد و همگان را به اجتناب از آن فرا می خواند و می فرماید: آنچه ستون فقرات یك ملت و یك جامعه را خرد می كند و قدرت و توانش را از بین می برد، تفرقه، پشت كردن به یكدیگر و عدم یاری همدیگر است: و اجتنبوا كل امر كسر فقرتهم اوهن منتهم من تضاغن القلوب و تشاحن الصدور و تدابر النفوس و تخاذل الایدی.
معمولا كشاكش های سیاسی نوعی رفتار جمعی هستند كه در شرایط فقدان همبستگی و وجدان جمعی پدید می آیند و جامعه را از توسعه در ابعاد گوناگون باز می دارند. امام علیه السلام می فرماید: حفظ همبستگی و اتحاد در راه حق، هر چند ناخوشایند شما باشد، از اختلاف كلمه و جدایی طلبی در مسیر باطل، كه مورد پسند واقع گردد، بهتر است و به طور قطع خداوند در گذشته و آینده جهان هیچ ملتی را با تفرقه و گسستگی به سعادت و رفاه نرسانده و نخواهد رساند(نهج البلاغه، خطبه 176) در تبیین بیشتر این آسیب اجتماعی، امام در خطبه 25 نهج البلاغه تصریح می كند كه قانون مذكور چنان عام و قطعی است كه حق با تفرقه و گسستگی شكست می خورد و باطل با اتحاد و همبستگی به پیروزی می رسد:
والله لاظن ان هولاء القوم سیدالون منكم باجتماعهم علی باطلهم و تفرقكم عن حقكم؛ به خدا سوگند: گمان می كنم به زودی آنان (ارتش معاویه) بر شما چیره شوند، چرا كه در باطل خود اتحاد و همبستگی دارند و شما در حق دچار تفرقه و اختلاف هستید.

صفحات: 1 · 2 · 3

ادامه »