2- تجمل گرایی:
تملق و چاپلوسی دومین آسیب و آفتی که همدلی را در جامعه مورد تهدید قرار می دهد و با ایجاد شكاف و فاصله میان رهبران و مردم و فریب و غفلت دست اندركاران از واقعیت های موجود، به تدریج پایگاه اجتماعی نظام را تضعیف و مشروعیت آن را كمرنگ می سازد؛ و به تدریج یك حاكمیت الیگارشی را بر جامعه مستولی می سازد كه نه تنها به منافع ملی و حقوق مردم نمی اندیشد، بلكه همواره در صدد تامین منافع شخصی و گروهی خود است. ابن خلدون، از اندیشمندان مسلمان، تجمل گرایی و غرق شدن در اسراف و تبذیر را خطرناك ترین عامل برای فروپاشی یك نظام سیاسی می داند كه زمینه را برای ظهور یك عصبیت (حاكمیت) جدید و كنار رفتن حاكمیت سابق فراهم می آورد. (حسین بشیریه، ص. 108،1374 ) حضرت علی نیز حدود چهارده قرن قبل و پیش از همه، این آسیب خطرناك را گوشزد كرده است. هنگامی كه به امام خبر دادند شریح بن حارث قاضی امام خانه ای به هشتاد دینار خریده، او را احضار كرد و پس از نگاه خشم آلود به وی فرمود: این كار، تو را از عزت و قناعت خارج كرده و به خواری و دنیاپرستی كشانده و در محله نابودشوندگان و كوچه هلاك شدگان قرار داده است. امام در ادامه می فرماید: این خانه (اقدام) به چهار جهت منتهی می گردد: یك سوی آن آفت ها و بلاها، سوی دوم مصیبت ها، سوی سوم هوا و هوس های سست كننده و سوی ، چهارم شیطان گمراه كننده قرار دارد و درِ خانه به روی شیطان گشوده است(نهج البلاغه، نامه 3). امام در برخورد با عثمان بن حنیف، فرماندار بصره، كه در میهمانی تجملاتی اشراف بصره حاضر شده بود فرمود:
ای پسر حنیف، به من گزارش دادند كه مردی از سرمایه داران بصره تو را به میهمانی خویش فرا خوانده و تو به سرعت به سوی آن شتافتی تا خوردنی های رنگارنگ برای تو آوردند و كاسه های پر از غذا پی در پی جلو تو نهادند. گمان نمی كردم میهمانی مردمی را بپذیری كه نیازمندانشان با ستم محروم شده و ثروتمندانشان بر سر سفره دعوت شده اند. اندیشه كن در كجایی؟ و بر سر كدام سفره تناول می كنی؟ آگاه باش كه هر پیرو را امامی است كه از او پیروی كند و امام شما از دنیای خود به دو جامه فرسوده و دو قرص نان رضایت داده است. سوگند به خدا، من از دنیای شما طلا و نقره ای نیندوخته و از غنیمت های آن چیزی ذخیره نكرده ام. بر دو جامه كهنه ام جامه ای نیفزودم و از زمین دنیا یك وجب در اختیار نگرفتم. (نهج البلاغه، خطبه 45).

صفحات: 1 · 2 · 3