کارکردهای دعا در انتظار فرج

یکی از وظایف شیعه در دوران غیبت امام زمان(عج)، «دعا برای ظهور» است. این کار علاوه بر اینکه پیوند منتظران را با پیشوای موعود تقویت می کند، از آنجا که خداوند وعده داده که دعاهای نیایشگران را اجابت کند، بی شک این دعاها در فراهم شدن زمینه ظهور موثر است.

وقتی امتی به درگاه خدا دعا می کنند تا فرج را نزدیک کند و ان منجی را برساند، این خواسته در دعاهای فردی و جمعی مطرح می شود و شوق دیدار را می افزاید و منتظر را هم آماده و شایسته آن دوران می سازد. امام زمان(عج) در نامه ای که به نایب خاص محمدبن عثمان نوشت، فرمود که «برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید، چراکه این برای خود شما هم فرج و گشایش است».1

دعاهای متعددی برای ارتباط معنوی با آن حضرت(عج) نقل شده است. دعا برای سلامتی و حفاظت و پشتیبانی الهی از آن حضرت(عج)، یکی از دعاهای معروف و رایج است: «اَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ …» که در ضمن آن دعا برای ظهور و برپایی حکومت عدل هم آمده است. دعای فرج «اِلهى عَظُمَ الْبَلاَّءُ وَ بَرِحَ الْخَفاَّءُ …» نیز که خواندن آن ثواب دارد، باز هم توسل به آن حضرت(عج) و درخواست گشایش است. دعای مفصلی که خاص دوران غیبت است و با این تعبیر آغاز می شود: «اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَكَ …»2، خواسته های گوناگون و فراوانی در مورد امام زمان(عج) و ثبات قدم در راه این عقیده و توفیق دیدار و تشرف و دعا برای سلامتی آن وجود عزیز، همچنین درخواست تعجیل در فرج او و فرا رسیدن عصر ظهور آن پیشوای غایب است.

مجموعه این متون دعایی و احادیث توصیه کننده به دعا برای فرج و ظهور، می رساند که یک منتظر باید یکی از خواسته های قلبی اش ظهور آن حضرت(عج) و فرج مولا و پایان یافتن عصر غیبت و برپایی حکومت الهی و قسط و عدل باشد. چنین خواسته ای طبعا منتظر را هم در همین خط و مسیر قرار می دهد، چون که دعا باید نشان دهنده خواسته قلبی و درونی دعاکننده باشد. کسی هم که برای ظهور حضرت(عج) دعا می کند باید خود را برای زیستن و تلاش و جهاد در آن عصر، آماده کند و این آمادگی همراه با اصلاح نفس و اصلاح وضع زندگی و هماهنگی با خواسته های امام معصوم(ع) است. پس دعا برای ظهور، برای دعاکنندگان هم سازنده و تربیت کننده است.

ای قبله قسط و کعبه عدل    ای محور دین و روح قرآن

تو راز فراتر از بیانی             ای وعده سر به مهر یزدان

بازآ که جهان پر ز آشوب     گیرد ز حکومت تو سامان

تا ریشه فتنه ها بخشکد     تا عمر ستم رسد به پایان