بدگمانی و سوء ظن نسبت به دیگران از عوامل کینه است

کینه یا حِقد را نوعی عقده و گره روحی و روانی دانست و تصریح کرد:  تفاوتی ظریف میان کینه و عداوت و دشمنی وجود دارد، کینه یعنی دشمنی پنهان با طرف مقابل اما عداوت یعنی دشمنی آشکاربا طرف مقابل؛ کینه قلب را از گرفتن حقایق معنوی می‌گیرد؛ راه خیر را بر انسان می‌بندد، چشم انسان را بر حقایق می‌بندد، حتی لحن و صدا را تغییر می‌دهد؛ صدای انسان کینه‌ای سرد می‌شود، شاید کمی سردتر از آنچه قبلا بود، صدایی خشن تر پیدا می‌کند. احساس درد می‌کند، انگار قفسه سینه انسان کینه‌ای سنگری شده پر از سرباز مسلح خشمگین که می‌خواهند هرلحظه به طرف مقابل حمله کنند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود؛ «المومن لیس بحقود» مومن کینه توز نمی‌باشد و هرگز عداوت کسی را به دل نمی‌گیرد. برای این‌که بتوانیم این صفت ناپسند را از وجود خویش دور کنیم، لازم است علل پیدایش کینه‌توزی را بشناسیم، علّت شناسی در بحث درمان و پیشگیری از یک بیماری کمک می‌کند.

 بدگمانی و سوء ظن نسبت به دیگران را از عوامل کینه دانست و گفت: سوره مبارکه حجرات آیه ۱۲، در خصوص سوء ظن می‌فرماید؛ «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ، ای کسانی که ایمان آورده‏اید! از بسیاری از گمانها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمانها گناه است».

 یکی از مهم ترین راههای درمان کینه را مثبت نگری در زندگی دانست و افزود: حضرت علی علیه السلام فرمود؛ «گمان بد، کارها را فاسد می‌کند و انسان را بر کارهای زشت وا می‌دارد».

 شوخی بی‌مورد را از عوامل ایجاد کینه و دشمنی دانست و بیان کرد: از شوخی بپرهیزید که موجب کینه و جدایی خواهد شد، شوخی آبرو را می‌برد و دوستان را می‌پراکند. هر چیزی را تخمی است تخم دشمنی، شوخی است.