انواع و اقسام ريا ومفاسد آنها

ريا بر چند نوع است. گاهی ريا در اصل ايمان است و گاهی در عبادت است . و ريا در عبادت نيز يا در واجبات است يا در مستحبات و يا در اوصاف عبادت. و هريک از اينها از مفاسدی برخوردار است.

ريا در اصل ايمان

مراد از ريا در اصل ايمان اين است که در زبان اظهار شهادتين می کند در حالی که در قلبش منکر آن است. اينگونه ريا که‏كفر و نفاق است، در صدر اسلام شيوع داشته است.

در اين زمان نيزممکن است كسى در دل، معتقد به بعضى از ضروريات‏دين، مثل بهشت و دوزخ و ثواب و عقاب و معاد جسمانى و بقاى تكليف نباشد ولى ازخوف شمشير شريعت، اظهار آن نكند و اظهار اعتقاد نمايد.و اين نيز از جمله كفر ونفاق، و صاحب آن از دايره دين و اسلام خارج، و در آتش جهنم مخلد است. وصاحب كفر و نفاق، خواه از قبيل اول باشد يا ثانى، از كافر آشكار بدتر است، زيرا آن،جمع ميان نفاق و كفر هر دو كرده است. اين قسم از ريا بدترين اقسام ريا، و از افرادكفر است.بلكه بدتر از كفر و شديدتر از آن است.

ريا در عبادات واجب

ريا در عبادت اين است که شخص به خدا و آخرت ايمان دارد ولی در عبادت خود ريا می کند. و اين ريا بر چند نوع است . يکبار اين است که در واجبات ريا می کند. مثلا در خلوت، بی نماز است و روزه نمی گيرد و زکات پرداخت نمی کند ،ولی چون در حضور مردم قرار می گيرد نماز می خواند.و اگردر ماه مبارك رمضان صبح تا شام در مجمعى باشد روزه می گيرد.ويا بخاطر ترس از مذمت مردم زکات می دهد. در حضور مردم به والدين خود احترام می گذارد ، و در غياب مردم، با ايشان بى‏ادبى و بداخلاقی می نمايد.چنين فردی گرچه کافر محسوب نمی شود و ليكن بدترين‏اهل اسلام و نزديكترين ايشان به كفار است.اين نوع ريا نيز حرام واز گناهان بوده و عبادات انسان را باطل و خدا را خشمگين می سازد.

ريا در عبادات مستحب

ريا در عبادات مستحب اين است که شخص مرائی گرچه در واجبات خود ريا نمی کند ولی در مستحبات گرفتار ريا است. مثلا در خلوت نوافل شبانه روزى و نماز شب و روزه‏هاى‏مستحبی به جا نمي آورد اما در حضور مردم رغبت‏به اين افعال نشان می دهد. در حضور مردم صدا به ذکر بلند می کند و به تحميد و تهليل خدای عالم می پردازد . به عيادت بيمار می رود و در تشييع جنازه مؤمنين شرکت می کند.و درتمام اينها قصد ريا دارد .چنين شخصی ، اگرچه از شخص اول بهتر است و ليكن باز در هلاکت است و با اول درشرك خفی شريك است. و عبادات رياييش نيز باطل است.