اقامه حدود در عصر غیبت
در عصر غیبت که دسترسی بهامام معصوم نیست از آنجا که حاکم باید کسی باشد که لیاقت و شایستگی هماهنگ کردن قوا و سازمان¬های متعدد را داشته باشد، و نیز با توجه به اینکه حکومت اسلامی براساس اعتقادات و ارزش¬های الهی است و وظیفه حاکم اسلامی، اجرای قانون خداست، در اصل شریعت اسلامی، خدای متعال برای چنین مقامی پیشوای معصوم را انتخاب کرده که در درجۀ اول حضرت رسول (ص) و سپس دوازده امامند.
ولی در عصر غیبت و دسترسی نداشتن به امام معصوم (ع) کسی باید عهده¬دار این منصب شود که قوانین اسلامی را براساس قوانین خدا و محتوای اسلام رهبری کند.
لذا در زمان غیبت، حدود توسط چند دسته از اشخاص نسبت به افراد خاص و توسط فقیه نسبت به عموم مردم مطرح است که به بررسی این دو دسته می¬پردازیم.
اقامه حدود در زمان غیبت به طور خاص
الف- اقامه حدود توسط مولی نسبت به عبدش
شهید ثانی در مسالک و الروضۀ¬البهیه می¬فرماید:
اقامه حدود برای فقیه جامع¬الشرایط به نحو مطلق جایز است و برای غیر فقیه جایز نیست. مگر مولا نسبت به مملوک خویش.
سلّار در کتاب مراسم می¬نویسد:
«… و قَد روی أن للإنسان أن یقیم علی ولده و عبده الحدود إذا کانَ فقیهاً و لَم یخف من ذلک علی نفسه و الاوّل أثبت»
یعنی جایز است اقامه حد بر فرزند و عبد حتی در زمان حضور امام (ع). صاحب جواهر عقیده دارد، نه تنها در زمان غیبت امام، مولی می¬تواند حد را بر عبدش جاری کند، بلکه چنانچه امام حاضر باشد ولی مبسوط¬الید نباشد حق اقامه حدود را دارد.

ب- روایات
روایاتی نیز در این¬باره وجود دارد که ما به برخی از آنها اشاره می¬کنیم.
صاحب مستدرک¬الوسایل به نقل از دعائم¬الاسلام از حضرت علی (ع) نقل کرده، که در ذیل آن آمده است.
«… وَ أقیموا الحدود علی ما ملکت إیمانُکم»
… و جاری کنید حدود الهی را بر افرادی که تحت مالکیت شمایند.
- روایت عنسبۀ بن مصعب از امام صادق (ع) نقل می¬کند:
قُلتُ لأبی عبدالله: جاریۀ لی زنت أحدها؟
قال: نعم، ولیکن فی سِّر فَأنّی أخافَ علیک السُّلطان
به امام صادق (ع) گفتم: کنیزی از کنیزان من زنا کرده، فرمود: بله، پس باید مخفی باشد این مطلب، پس من بر تو می¬ترسم در مورد حاکم زمان.
- علی بن جعفر از برادرش امام موسی بن جعفر نقل می¬کند:
مسأله عن رجل هل یصلح له أن یضرب مملوکه فی الذنب بذنبه، قال: یضربه علی قدر ذنبه و إن زنی جلده و إن کان غیر ذلک فعلی قدر ذنبه السوط أن السوطین و شبهه و لا یفرط فی العقوبه.
مردی از امام کاظم (ع) سؤال کرد، که صلاحیت دارد غلام خود را در گناهی که کرده بزند، فرمود: او را در حد گناهش بزند و اگر زنا کرده او را شلاق بزند، و اگر غیر از زنا باشد، پس به اندازه گناهش یک شلاق و یا دو شلاق یا مشابه آن دو بزند و در عذاب کردن زیاده روی نکند.
سیرۀ عقلاء هم می¬گوید: اگر عبد یا کنیزی مرتکب گناهی شود آنها را ادب کنند و تعزیر هم نوعی حد است، و اگر زمانی مرتکب گناهی که مجازاتش حد است شوند، اقامه حد بر مولی مانعی ندارد و می¬تواند کنیز خود را حد بزند.