ارزش سخاوت و جایگاه سخاوتمند در احادیث و روایات

سخاوتمند به دارایی خود به عنوان زرق و روزی و لطف و عنایت الهی می نگرد و با این نگرش احسان و انفاق به راحتی صورت می گیرد و پرداخت ها هرگز مورد توجه قرار نمی گیرد, چون مال را مال الله و احسان را لطف و توفیق خدا می شمرند و خود را تنها عامل می دانند نه مالك

سخاوتمند به دارایی خود به عنوان “زرق و روزی” و “لطف و عنایت الهی” می نگرد و با این نگرش احسان و انفاق به راحتی صورت می گیرد و پرداخت ها هرگز مورد توجه قرار نمی گیرد، چون “مال” را “مال الله” و احسان را لطف و توفیق خدا می شمرند و خود را تنها عامل می دانند نه مالك.

به گزارش خبرگزاری مهر، “سخاوت"یا “بخشش” نشان بیرون رفتن از تنگناهای تاریك خودخواهی و خودیابی وقرار گرفتن بر قله بلند و برتر دیگرجویی و دیگردوستی است و انسان سخاوتمند و بخشنده كسی است كه دلبستگی بسیار به مال و ثروت خود ندارد و بر اثر تمرین وتوفیق، امیر مال خویش است نه اسیر آن.

بخشندگی نقطه مقابل بخل و وابستگی و نماد بهره مندی از صفات پسندیده انسانی است. صاحبان احسان و سخاوت، مجوعه دارایی های ظاهری و باطنی؛ مادی ومعنوی خویش را “ملك” خود نمی دانند و خود را “مالك” آنها نمی شمرند، بلكه” امانت دار” می دانند كه باید به خوبی از داده های مالك اصلی مواظبت كنند و آنها را به نیازمندان و مستحقان واقعی بسپارند.

از این رو نگاه سخاوتمندان به دارایی ها به عنوان “زرق و روزی” یا “لطف و عنایت الهی” است كه با این نگرش احسان و انفاق به راحتی صورت می گیرد و پرداخت ها هرگز مورد توجه قرار نمی گیرد،چون “مال” را “مال الله ” و احسان را لطف و توفیق خدا می شمرند و خود را تنها عامل می دانند نه مالك.

با این بینش و بصیرت رزق و روزی خداوند نیز با سرعت بسیار به انسان سخی می رسد و آسان دادن باعث رسیدن مال می شود،به طوری كه رسول اكرم(ص) می فرماید: رزق وروزی سخی سریع تراز رسیدن كارد به رگ گوسفند به او می رسد همانا خداوند به فرد گیرنده طعام از فرشتگان افتخار می كند. (ارشاد القلوب،ج۱،ص ۱۲۷)

افزون بر جلوه های مادی سخات،جنبه معنوی آن بسیارعظیم ترو چشمگیرتر است،چنان كه امام رضا(ع) می فرماید: سخی نزدیك خداوند، نزدیك بهشت و نزدیك مردم است. سخاوت درختی درد بهشت است، كسی كه خود را به شاخه ای از شاخه های آن بیاویزد داخل بهشت می شود.

در پناه خداوند بودن و پشتیبانی پروردگار، نعمت گرانبهایی است كه از هزاران نفر، تعداد انگشت شماری دارای چنین لطف بی مانندی می شوند. علاقه زیاد پروردگار به سخاوتمندان، حیرت و تعجب همگان را بر می انگیزد و شهد عبودیت و بندگی را در عمق جان انسان می ریزد. از جلوه های چنین علاقه ای آن است كه پس از انحراف پیروان حضرت موسی(ع) از سوی سامری با ساختن گوساله ای گمراه گر به هنگام میقات آن پیامبر بزرگ الهی با خدای خویش در سی روز و ادامه آن تا چهل روز، اعدام كمترین مجازات سامری بود كه باید اجرا می شد،گرچه انحراف تنها یك نفراز ایمان آورندگان به آیین موسی،بیش از این كیفر خواهد داشت، اما به هنگام اجرای این حكم، خداوند به جناب موسی (ع) وحی فرستاد كه: ای موسی! سامری را به قتل نرسان زیرا او انسان سخاوتمند و اهل جود و كرم است.

در سخنی دیگر خلقت بهشت برای سخاوتمندان دانسته شده است. رسول گرامی اسلام (ص) می فرماید: آنگاه كه خداوند بهشت را آفرید، سوال كرد: پروردگارا چرا مرا آفریدی؟ پاسخ شنید: برای افراد سخی. بهشت گفت: راضی شدم خدای من. (مستدرك الوسائل،ج۷،ص ۱۸ )

شیخ مفید در الاختصاص صفحه ۲۵۳ در روایتی شگفت انگیز درباره ارتباط خداوند با سخاوت پیشگان نقل می كند كه بر شما باد به توجه و عنایت نسبت به انسان سخی،كه همانا خداوند بلندمرتبه از دست او به طور مستقیم و بدون واسطه فرشتگان می گیرد.

خوشرویی و گشادگی چهره به هنگام عطا و بخشش كمالی دیگر از كمالات انسان است كه در كنار سخاوت و گشاده دستی، زیبایی صد چندان می آفریند.