ظريفيت و غنای بی‌كران دين مبين اسلام كه تعاليم آن مبتنی بر قرآن، سيره و سخنان ائمه معصوم(ع) و عقل است، حاوی مجموعه‌ای از باورها و معارف بنيادين هستی‌شناختی(مبدأ، معاد، فلسفه و تاريخ)، انسان‌شناختی و راهنما‌شناختی(نبوت و امات) است و در حوزه‌هايی چون اعتقادات، اخلاقيات، فقه و احكام، برای تمامی بخش‌های زندگی اجتماعی، سياسی، فرهنگی، اقتصادی و حتی مسائل جديد، سبك زندگی مؤمنانه‌ای را برای پيروان خود به ارمغان آورده است. از اين‌رو، در ادامه، برخی از اصول و مبانی شريعت اسلام كه تأثير شگرفی بر شكل‌گيری سبك زندگی مؤمنانه، دارند

سبك زندگی موقعيّتی است كه فرد يا خانواده، با توجّه به سطح ميانگين استاندارد و دارايی‌های فرهنگی، مادّی و مشاركت در فعاليّت‌های گروهی اجتماعی آن را كسب می‌كند. اصولاً سبك زندگی به عنوان مفهومی كه نشان‌دهنده رويكرد تحليلی تازه به مبحث قشر‌بندی و تمايزات و تحريكات اجتماعی است، وارد علوم اجتماعی شده است، از سوی ديگر، سبك زندگی هر فرد متأثر از نظام معنايی اوست و يكی از مهم ترین نظام‌های معنايی، دين است. عموم اديان دارای نظام‌های معنايی، آموزه‌ها، نهاد و ساختارهايی هستند كه پيروانشان را در ايجاد سبك‌های زندگی مبتنی بر آنها توانمند می‌كنند و بر اين اساس، می‌توان گفت كه دين می‌تواند در ايجاد منش، سليقه و زيبا‌شناسی و در نتيجه، سبك‌های زندگی نقش ايفا كند و جدا از سبك‌های زندگی دينی، در شكل‌گيری ديگر سبك‌های زندگی نيز دخيل است(مهدوی‌كنی، 1387، ص187 و 221). از منظر خدا‌باورانه، فلسفه وجودی دين، توانمند كردن انسان در تشكيل سبك زندگی دينی برای رسيدن به سعادت دنيا و آخرت است. به همين دليل دين، با برخورداری از ويژگی‌ها و ظرفيّت‌های متعالی، سرمايه‌هايی را در اختيار افراد قرار می‌دهد؛ اول، دين مشتمل بر يك جهان‌بينی و نظام معنايی است و اين سرمايه، فرهنگی تعالی‌بخش را در اختيار افراد می‌گذارد. دوم، دين‌داری يك نظام نمادی و برخی شعائر است كه به پيروان است و همچنين نهاد و سازمان به نسبت منسجمی است كه سرمايه‌ای را در جامعه پديد می‌آورد.
بنابراين دين در گام نخست با ارائة جهان‌بيني و ايدئولوژي ويژه‌اي زيربناي شکل‌دهي به زيست دين‌دارانه را مي‌سازد. در مرحلة بعد دين با ارائة آداب و دستورالعمل‌هاي خاصي براي همة ابعاد زندگي انسان در حقيقت به دنبال شکل‌دهي به نوع خاصي از زيست انساني است. دستورالعمل‌هاي اخلاقي و حقوقي و فقهي دين، در واقع به منظور ارائة الگويي از زيست ديني و خداپسندانه است.
اسلامي بودن آداب و توحيدي بودن شيوه زندگي به اين معناست که سبک زندگي بتواند بسترساز «عبوديت الهي» در حيات انساني باشد، به اين ترتيب آداب اسلامي عمدتاً آداب بندگي است. يعني جلوه‌هاي ظاهري عبوديت، و تصوير توحيد در ظواهر انسان. از اين رو است که مقام معظم رهبري، حضرت آيت الله خامنه‌اي مي‌فرمايد: «توحيد صرفاً يک نظريۀ فلسفي و فکري نيست؛ بلکه يک روش زندگي براي انسان¬هاست: خدا را در زندگي خود حاکم کردن و دست قدرت¬هاي گوناگون را کوتاه کردن. لاإله إلا الله که پيام اصلي پيغمبر ما و همۀ پيغمبران است، به معناي اين است که در زندگي و در مسير انسان و در انتخاب روش‌هاي زندگي، قدرت¬هاي طاغوتي و شيطان¬ها نبايد دخالت کنند. اگر توحيد در زندگي جامعۀ بشري تحقق پيدا کند، دنياي بشر هم آباد خواهد شد؛ دنيايي در خدمت تکامل و تعالي حقيقي انسان»(آیت الله خامنه ای، 2/7/82).
قرآن کریم برای سعادت انسان سبک زندگی عالی را به انسان نشان داده و فرموده است برای نجات از دام دشمنان به سیره ی پیامبر(ص) پناه ببرید: « لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنه »(احزاب/21)، اى مؤمنان راستين به راستى كه پيروى از پيامبر خدا و تأسى كردن به آن بزرگوار براى شما يك نوع اقتداء و پيروى نيك و پسنديده‏اى است. گر چه اين آيه مربوط به جنگ خندق مى‏باشد، ولى در عين حال: معنى و مفهوم آن، محدود و منحصر نيست، بلكه عموميت دارد. به اين معنى كه بر شما لازم است از جميع جهات به زندگى پيامبر اسلام (ص) تأسى نمائيد(نجفی خمینی، 1398ق، ج16،ص 83)، سرمشق، الگو، سبک زندگی و برنامه های خود را با پیامبر(ص) هماهنگ بسازید و از آن حضرت الگو گیری کنید، فاصله گرفتن از اصول مکتبی برای جوامع اسلامی زیان بار است که نتیجه ی آن بحران هویت است در برحان هویت فرد تابع فرهنگ وارداتی و بیگانه است، در این فضای بحران و شبهه آلود فرهنگی باید جامعه را به منابع سرشار علوم الهی راهنمایی کرد، اگر جامعه اسلامی پس از پیامبر(ص) گرفتار فترت و فقر فرهنگی شد یک مشکل بزرگ داشت که دوری از اهل بیت (ع) پس از پیامبر (ص) بوده است،

صفحات: 1 · 2

يکي از راهکارهايي که رسانه ملي بايد در راستاي مقابله با رسانه‌هاي ماهواره‌اي بيگانه، به آن توجه کند، مقاوم سازي مخاطبان است. به اين معنا که فرد بتواند در برابر تحميل ناصواب و تهاجم و القاي آرمان‏هاي خلاف و تشويق به رفتارهاي غلط، ايستادگي کند و تسليم نشود. در اين ميان، توجه به پوشش و رفتار خارج از فيلم‌هاي هنرمندان و مجريان رسانه مطابق با فرهنگ ايراني، اسلامي؛ اهميت مي‌يابد. چرا که هنرمندان و مجريان رسانه پس از مدتي محبوب مخاطبان شده و به گروه‏ مرجع برخي مخاطبان تبديل مي‏شوند. به ويژه که گاهي ديده مي‌شود، در مناسبت‌هاي مهم ملي و مذهبي، اين افراد مجري يا ميهمان رسانه هستند. بنابراين، جا دارد مسئولان رسانه‌ ملي در حوزه‌هاي مختلف مانند هنر، ورزش، اجرا، موسيقي و مانند اينها از جوانان تحصيلکرده و خوش‌چهره جهت پخش برنامه‌هاي مختلف پربيننده استفاده کنند تا الگوهايي متفاوت از الگوهاي مودر نظر رسانه‌هاي بيگانه معرفي شود. همچنين مي‌توانند با خلق تيپ‌هاي خاص فكري و رفتاري، تيپ‌ها و الگوهايي را در قالب سريال و نقش‌هاي مهم و درجه اول الگوسازي كرده، اين الگوها را بنا به نياز جامعه در اولويت قرار دهند.

در مواجهه و مقابله با برنامه‌های ماهواره‌ای لازم است خانواده‌ها راه‌ها و اسباب یک زندگی شادمانه و پر از طراوت همراه با رعایت موازین اخلاقی و دینی را به فرزندان‌شان آموزش بدهند. این بحث چیزی نیست که به تنهایی بر عهده خانواده‌ها و والدین باشد، بلکه عوامل دیگری همچون دستگاه‌ها و سازمان‌های فرهنگی دارای مسئولیت هر کدام به فراخور وظایف و مسئولیتشان لازم است به این بحث ورود کنند، به طور مثال رسانه ملی که همانند خانواده و والدین یکی از اصلی‌ترین مسئولیت‌ها را دارد باید تلاش کند با ساخت و تولید فیلم‌ها، سریال‌ها و برنامه‌های جذاب، مخاطب‌پسند و سرگرم‌کننده به جذب مخاطب و جلوگیری از سوق یافتن آنها به سمت برنامه‌های مخرب ماهواره‌ای اقدام کند.
راه های مقابله با آسیب های ماهواره را نیز می توان در مواردی همچون، تقویت فرهنگ خودی و نشان دادن ارزشهای بالای آن به سطوح پایین جامعه، دفاع از ارزشهای ملی، ارتقاء سطح آگاهی افراد، برنامه ریزی مناسب برای اوقات فراغت افراد وخانواده ها، ترویج زندگی معنوی و تقوا، ترویج الگوهای رفتاری صحیح در خانواده و جامعه دانست.
یکی دیگر از راههای مقابله به ماهواره سواد رسانه ای خود را بالا ببرید.
امروزه برای این که بتوان در کنار بهره برداری آگاهانه و فعالانه از ماهواره، خود را در مقابل چالش ها و پیامدهای مخرب آن، حفظ کنیم، باید یک نوع سواد جدید یعنی «سواد رسانه ای» را در خود بالا ببریم؛ البته گرچه سطح سواد رسانه ای مردم جامعه نسبت به سابق افزایش یافته است، اما همچنان رضایت بخش نیست و شکاف اطلاعاتی به خصوص بین والدین و فرزندان در زمینه استفاده از فناوری مشهود است. برای مثال بسیاری از والدین نمی دانند مثلث زرد رنگ بالای تصاویر به چه معناست؟ علامت خرگوش بالای تصاویر یعنی چه؟ و … فقط به این مورد اکتفا کرده اند که هنگام نصب ماهواره ، از فرد نصب کننده بخواهند شبکه های به اصطلاح ناجور را قفل کند! جالب آن که کمی بعد تنها کسی که می تواند شبکه ای را قفل یا باز کند همین فرزند خانواده است . بنابراین لازم است با بالابردن سطح سواد رسانه ای ، به صورت هدفمند تر از ماهواره استفاده کنیم.
عامل دیگر برا مقابه با این معضل برای اوقات فراغت خود برنامه داشته باشیم.

صفحات: 1 · 2

تهدید سلامت جسمانی
تماشای مفرط برنامه های ماهواره ای باعث ایجاد سکون و بی حرکتی در بینندگان آن می شود که این خود می تواند زمینه های سردرد شدید، گردن درد، اختلالات خواب، خشک شدن چشم ها و دشواری در دید، اضافه وزن و … را فراهم کند. با این توصیف می توان گفت گرچه ماهواره می تواند در هشیار کردن، اطلاع رسانی و پیشرفت نقش مهمی داشته باشد، اثرات و پیامدهای منفی نیز به جای می گذارد؛ تا جایی که کشورهای مختلف برای این موضوع در حال چاره اندیشی هستندو هزینه های هنگفتی را صرف کاهش آسیب های ماهواره می کنند.