سبك زندگی موقعيّتی است كه فرد يا خانواده، با توجّه به سطح ميانگين استاندارد و دارايی‌های فرهنگی، مادّی و مشاركت در فعاليّت‌های گروهی اجتماعی آن را كسب می‌كند. اصولاً سبك زندگی به عنوان مفهومی كه نشان‌دهنده رويكرد تحليلی تازه به مبحث قشر‌بندی و تمايزات و تحريكات اجتماعی است، وارد علوم اجتماعی شده است، از سوی ديگر، سبك زندگی هر فرد متأثر از نظام معنايی اوست و يكی از مهم ترین نظام‌های معنايی، دين است. عموم اديان دارای نظام‌های معنايی، آموزه‌ها، نهاد و ساختارهايی هستند كه پيروانشان را در ايجاد سبك‌های زندگی مبتنی بر آنها توانمند می‌كنند و بر اين اساس، می‌توان گفت كه دين می‌تواند در ايجاد منش، سليقه و زيبا‌شناسی و در نتيجه، سبك‌های زندگی نقش ايفا كند و جدا از سبك‌های زندگی دينی، در شكل‌گيری ديگر سبك‌های زندگی نيز دخيل است(مهدوی‌كنی، 1387، ص187 و 221). از منظر خدا‌باورانه، فلسفه وجودی دين، توانمند كردن انسان در تشكيل سبك زندگی دينی برای رسيدن به سعادت دنيا و آخرت است. به همين دليل دين، با برخورداری از ويژگی‌ها و ظرفيّت‌های متعالی، سرمايه‌هايی را در اختيار افراد قرار می‌دهد؛ اول، دين مشتمل بر يك جهان‌بينی و نظام معنايی است و اين سرمايه، فرهنگی تعالی‌بخش را در اختيار افراد می‌گذارد. دوم، دين‌داری يك نظام نمادی و برخی شعائر است كه به پيروان است و همچنين نهاد و سازمان به نسبت منسجمی است كه سرمايه‌ای را در جامعه پديد می‌آورد.
بنابراين دين در گام نخست با ارائة جهان‌بيني و ايدئولوژي ويژه‌اي زيربناي شکل‌دهي به زيست دين‌دارانه را مي‌سازد. در مرحلة بعد دين با ارائة آداب و دستورالعمل‌هاي خاصي براي همة ابعاد زندگي انسان در حقيقت به دنبال شکل‌دهي به نوع خاصي از زيست انساني است. دستورالعمل‌هاي اخلاقي و حقوقي و فقهي دين، در واقع به منظور ارائة الگويي از زيست ديني و خداپسندانه است.
اسلامي بودن آداب و توحيدي بودن شيوه زندگي به اين معناست که سبک زندگي بتواند بسترساز «عبوديت الهي» در حيات انساني باشد، به اين ترتيب آداب اسلامي عمدتاً آداب بندگي است. يعني جلوه‌هاي ظاهري عبوديت، و تصوير توحيد در ظواهر انسان. از اين رو است که مقام معظم رهبري، حضرت آيت الله خامنه‌اي مي‌فرمايد: «توحيد صرفاً يک نظريۀ فلسفي و فکري نيست؛ بلکه يک روش زندگي براي انسان¬هاست: خدا را در زندگي خود حاکم کردن و دست قدرت¬هاي گوناگون را کوتاه کردن. لاإله إلا الله که پيام اصلي پيغمبر ما و همۀ پيغمبران است، به معناي اين است که در زندگي و در مسير انسان و در انتخاب روش‌هاي زندگي، قدرت¬هاي طاغوتي و شيطان¬ها نبايد دخالت کنند. اگر توحيد در زندگي جامعۀ بشري تحقق پيدا کند، دنياي بشر هم آباد خواهد شد؛ دنيايي در خدمت تکامل و تعالي حقيقي انسان»(آیت الله خامنه ای، 2/7/82).
قرآن کریم برای سعادت انسان سبک زندگی عالی را به انسان نشان داده و فرموده است برای نجات از دام دشمنان به سیره ی پیامبر(ص) پناه ببرید: « لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنه »(احزاب/21)، اى مؤمنان راستين به راستى كه پيروى از پيامبر خدا و تأسى كردن به آن بزرگوار براى شما يك نوع اقتداء و پيروى نيك و پسنديده‏اى است. گر چه اين آيه مربوط به جنگ خندق مى‏باشد، ولى در عين حال: معنى و مفهوم آن، محدود و منحصر نيست، بلكه عموميت دارد. به اين معنى كه بر شما لازم است از جميع جهات به زندگى پيامبر اسلام (ص) تأسى نمائيد(نجفی خمینی، 1398ق، ج16،ص 83)، سرمشق، الگو، سبک زندگی و برنامه های خود را با پیامبر(ص) هماهنگ بسازید و از آن حضرت الگو گیری کنید، فاصله گرفتن از اصول مکتبی برای جوامع اسلامی زیان بار است که نتیجه ی آن بحران هویت است در برحان هویت فرد تابع فرهنگ وارداتی و بیگانه است، در این فضای بحران و شبهه آلود فرهنگی باید جامعه را به منابع سرشار علوم الهی راهنمایی کرد، اگر جامعه اسلامی پس از پیامبر(ص) گرفتار فترت و فقر فرهنگی شد یک مشکل بزرگ داشت که دوری از اهل بیت (ع) پس از پیامبر (ص) بوده است،

صفحات: 1 · 2