یکی از گناهانی که عذاب دارد پرحرفی است

در روایت داریم کسی که فکر می کند حرف هایش جزء عمل هایش نیست: «مَن لَم یَحسِب كَلامَهُ مِن عَمَلِهِ؛ كَثُرَت خَطایاهُ، وحَضَرَ عَذابُهُ = کسی که حساب می کند، حرف هایش جزء عمل هایش نیست، خطاهایش زیاد می شود و عذابش حاضر می شود». آدمهای پرحرف دردسرهای دنیایی و آخرتی زیادی دارند. کسی که حرف هایش را جزء عمل هایش حساب نمی کند، یعنی می گوید: حرف است زدیم، این که جدی نبود، همینطوری یک حرفی زدیم و خدا نکند حرف هایش نیش داشته باشد؛ طعنه و کنایه داشته باشد؛ سرزنش داشته باشد؛ تجسس داشته باشد؛ تحقیر در آن باشد؛ در این صورت خیلی خطرناکتر است. چنین شخصی خطا و گناهش زیاد می شود و زود این عذاب به او می رسد.

غصه خوردن برای دنیا گناه بزرگی است

روایت بعدی غصه خوردن برای دنیاست. این هم از گناهان خیلی بزرگ است. من خیلی وقتها دختر پسرهایی که به مناسبت ازدواجشان خطبه­ شان را می خوانم به آنها می گویم شما همدیگر را دوست داشته باشید، ولی دوست داشتن تان طبیعی نباشد، دنیایی نباشد، آخرتی و ابدی باشد. زن و شوهر باید به اندازه ابدیت همدیگر را دوست داشته باشند؛ نه به اندازه دنیا. علامت اینکه یک زن و شوهر واقعا همدیگر را دوست دارند یا دوتا دوست، دوتا رفیق، یا اعضای یک خانواده واقعاً همدیگر را دوست دارند، این است که به خاطر دنیا اعصاب همدیگر را خرد نکنند. بخاطر دنیا همدیگر را سرزنش نکنند. اگر امر، امر آخرتی باشد که همه باید تسلیمش باشند. انسان باید یکی از چیزهایی که حتما از آن توبه کند، افسوس خوردن برای دنیاست.

برای همین خداوند در قرآن علامت ایمان را شادی و آرامش بیان کرده است. مؤمنی که شاد با آرامش نیست و زودرنجی، بداخلاقی، عصبانیت، افسوس، غصه، حرص و جوش دارد و بر سر هر چیزی غر می زند؛ سر هر چیزی نِق می زند؛ سر هر چیزی صدایش را بلند می کند؛ سر هر چیزی حاضر است گریه بکند، این مؤمن نیست، یا ایمانش بسیار ضعیف است.

نبی اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود:«مَن اَسِفَ عَلی الدُنیا فاتَتهُ اِقتَرَبَ مِنَ النّارِ مَسیرَۀَ ألفِ سَنَۀ= هر کس بخاطر چیزی از دنیا که از دستش رفته تأسف بخورد، هزار سال به جهنم نزدیکتر شده». این خیلی کمرشکن است.

حالا اگر تصادف شده، تمام شد. از خودرو بیرون می آیند و یقه همدیگر را می گیرند و فحش می دهند. تأسف می خورند برای چیزی که گم شده یا چیزی از بین رفته، یا حتی کسی مُرده. در روایت داریم، اگر کسی برای اینها می زند روی زانوی خودش، تمام اجرش را از دست می دهد. مصیبت وقتی آمد و چیزی فوت شد، این معنایش این است که به آخرت رفت و برایت ذخیره شد. خدا آن محبوب تو را برداشت برد و گذاشت برای آخرتت و به بهترین وجه به شما برمی گرداند. پس تا مصیبتی به مؤمن می رسد، باید بگوید: «انا لله و انا الیه راجعون» ما مال خدا هستیم و برمی گردیم پیش خدا».

کسی که همه از او حساب می برند. امام صادق(علیه السلام) به کنیزش گفت: بچه را نبر از پله بالا که می افتد و  آسیب می بیند. او هم گوش نکرد. بچه امام صادق یعنی یک امامزاده یعنی یک نسل. بچه امام را برد بالا از دستش افتاد و مُرد. کنیز خیلی ترسید. حرف گوش نکرده بود. امام وقتی آمد، ترس کنیز را دید، خیلی ناراحت شد. امام از اینکه بچه مرده ناراحت نبود، اما از اینکه او ترسیده ناراحت شد. ناراحتی دلسوزانه. بعضیها خیلی کِیف می کنند که دیگران از آنها بترسند و حساب ببرند. خدا اینطور آدمها را در قیامت تحقیر می کند و بدترین ترسها را به جان آنها می اندازد. در روایت داریم فرشته ­های بسیار بداخلاق، دژخیم و بی­رحم را بر آنها مسلط می کند. نبی اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود:«مَن بَکی عَلی الدُّنیا دَخَلَ النّار= کسی که برای دنیا گریه کند، داخل جهنم می شود». ما خلیفه خدا و مظهر خدا هستیم. شرافتمان خیلی بالاست؛ پس نباید غصه این چیزها را بخوریم. در روایت داریم وقتی غصه هر چیزی را می خورید، قیمتتان خیلی پایین می آید.

جهنمِ سبک شمردن نماز حتمی است

یکی از چیزهایی که جهنمش قطعی است، سبک شمردن نماز است. از این رو پیامبر فرمود: نمازتان را سبک مشمارید:« لا تُضَیِّعُوا صَلاتَكُمْ فَإِنَّ مَنْ ضَیَّعَ صَلاتَهُ حُشِرَ مَعَ قاروُنَ وَ هامانَ وَ كانَ حَقّاً عَلىَ اللَّهِ أَنْ یُدخِلَهُ النَّارَ مَعَ المُنافِقین = نماز خویش را تباه نسازید؛ چرا كه هر كس نمازش را تباه كند، با قارون و هامان محشور مى‌شود و بر خداست كه او را داخل دوزخ سازد، همراه با منافقان.».

هر کس نمازش را ضایع کند و  در اول وقت نخواند و یا بد بخواند و به نمازش توجه نداشته باشد، خدا حق دارد او را با منافقین محشور کند. حال ببینید آنی که نماز نمی خواند چه اوضاع و چه بدبختی دارد؟ «فالوَیلُ لِمَن لَم یُحافِظ عَلی صَلاتِه= وای بر کسی که از نمازش مراقبت نکند». مراقب نمازش نباشد، یعنی اول وقت نخواند و  باکیفیت نخواند. کسی که نمازش را سبک بشمارد 12 نوع عذاب دارد که همه را در بحث نماز گفتیم.

«عصبانیت و خشم» گناهی که جهنم در پی دارد

در روایت داریم کسی که خشم می کند و خشمش را با خشم خدا فرو می نشاند این اهل نار است. یعنی عصبانی شده ولی وقتی می خواهد خشمش را فروبنشاند، با یک گناه این کار را می کند. مثلا از دست همسرش ناراحت است، یکدفعه به مادرزنش یا پدرزنش فحش می دهد. یعنی حالت عصبانیتش طوریست که تا گناه نکند، وِل نمی کند. نبی اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمود:«ما غَضِبَ اَحدٌ اِلا اَشفی عَلی جَهَنَّم= هیچ کس غضب نمی کند، مگر می رود تا لبه جهنم». گفتم هر بار عصبانیت، فشار قبر برای انسان می آورد. خود امام باقر(علیه‌السلام) می فرماید:«اِنَّ الرَجُلَ لِیَغضَبُ فَما یَرضی اَبداً حَتّی یَدخُلَ النّار= بعضی وقتها آدم عصبانی می شود و تا خودش را جهنمی نکند، راضی نمی شود».

طمع و رغبت به دنیا

طمع و رغبت به دنیا و دلبستگی به دنیا به معنی زیاده­خواهی در دنیاست. فرمود:«الطَّمَعُ وَالرَّغبَةُ فِی الدُّنیا أصلانِ لِكُلِّ شَرٍّ، وصاحِبُهُما لا یَنجو مِنَ النّارِ إلاّ أن یَتوبَ عَن ذلِكَ[3] = طمع و دنیاخواهى ، ریشه هر بدى هستند، و دارنده آنها از آتش نمى رهد ، مگر آن كه از این دو خصلت ، توبه كند».

کمک نکردن به نیازمند از گناهان خطرناک است

یکی دیگر از گناهانی که بسیار خطرناک است این است که نیازمندی به کمک انسان احتیاج داشته باشد و او را کمک نکند. فرمودند: «اَیُّما مُؤمِنٍ مَنَعَ مُؤمِنً شَیئً مِمّا یَحتاجُ اِلَیه وَ هُوَ یَقدِرُ عَلَیهِ مِن عِندِهِ اَو مِن عِندِ غَیرِهِ اَقامَهُ الله یَومَ القِیامَۀِ مُسوَدً وَجهُهُ مُزَرَقَۀً عَیناه مَغلُولَۀً یَداه اِلی عُنُقِهِ فَیُقالُ هَذا الخائِنُ الذّی خانَ الله وَ رَسولَهُ ثُمَّ یُؤمَرُ بِهِ اِلی النّار= اگر کسی توانایی دارد نیاز یک مؤمن را برطرف بکند و نکند؛ یا خودش توانایی کمک دارد و یا می تواند از دیگری کمک بگیرد؛ اما اگر کمک نکند، وز قیامت با چهره ی سیاه و چشم کبود و دست به گردن بسته محشور می شود و گفته می شود که این خائن کسی است که به خدا و رسولش خیانت کرد؛ سپس به جهنم واردش می کنند».

کسی که توانایی کمک به شخصی را دارد، اما بخواهد باجگیری کند، امتیاز بخواهد، یا منع بکند از اینکه حق مؤمنی به او برسد یا کمکی می تواند بکند نکند؛ البته باید گفت، یک موقع است خودش نمی تواند. حضرت می فرماید: اگر خودت نمی توانی مسؤلیتت سلب نمی شود. باید بروی به کسی بگویی که توانایی دارد. واسطه باید بیاوری.

 بعضی ها برای خدمت کردن به دیگران امتیاز می خواهند، شرط دارند در یک شرایط خاصی این کار را می کنند وگرنه می گویند: به ما چه. کار را زمین می گذارند. خلقیات شان اینطوریست. کار امام زمان را لنگ می گذارند. کار خدا و دین را لنگ می گذارند. اگر کسی بتواند کمک کند و نکند، خداوند روز قیامت او را در حالی محشور می کند که رو سیاه کبود چشم می شود. یعنی چشمش چشم طبیعی نیست، زشت است و دست به گردن بسته محشورش می کنند. سپس اعلام می کنند این شخص به خدا و پیغمبرش خیانت کرده، چون می توانست به مؤمنی کمک بکند و نکرد