در روايات منقول از پيامبر ص و پيشوايان دينى، تقسيم‏ بندى‏ هايى از مراحل رشد، و ويژگى‏ هاى هر مرحله به چشم مى‏ خورد. رسول رحمت ص در اين زمينه فرموده است: «الولدُ سيدٌ سبع سنين، و خادمٌ سبع سنين، و وزيرٌ سبع سنين…»؛ فرزند هفت سال آقاست، هفت سال خدمتگزار و مطيع، و هفت سال وزير و مشاور.52 پيامبر ص با توجه به اهميت هفت سال نخست زندگى، در رشد و تكوين آدمى اين دوره را دوره «سيادت و سرورى» دانسته است.
واژه «سيد» به معناى سرور، بزرگ، مهتر و آقاست.53 كاربرد اين واژه درباره دوره كودكى اول، حكايت از آن دارد كه كودك در اين دوره، بايد به اندازه كافى مورد توجه و احترام خانواده و ديگران قرار گيرد و در حكم آقا و سرورى باشد كه مورد تكريم است و اهانت و تحقيرى متوجه او نيست. در اين دوره نه تنها نبايد با او آمرانه و تحكم‏ آميز برخورد كرد، بلكه او خود امر مى ‏كند. در تأييد اين سخن، كلام ديگرى از رسول خدا ص نقل شده است كه حضرت‏ مى‏ فرمايد:فرزندان‏ماجگرگوشه‏ هاى ما هستند؛ خردسالانشان فرمان‏روايان مايند.54
همچنين در برخى از روايات، به يكى ديگر از ويژگى‏ هاى اين دوره، يعنى بازى كردن، اشاره شده است. از رسول خدا ص و همچنين امام صادق عليه‏ السلام نقل شده است كه فرزند خود را هفت سال آزاد بگذار تا بازى كند و در هفت سال دوم به تربيت و ادب كردن او اقدام كن.55
اين روايت به روشنى، با ويژگى‏ هاى مراحل رشد، كه در روان‏شناسى بدان اشاره شده است، تطبيق دارد. روان‏شناسان آزادى و بازى را از ويژگى‏هاى مهم اين دوره معرفى مى‏كنند و معتقدند در اين دوره هرقدر به كودك در فعاليت‏ها و تلاش‏هاى كنجكاوانه آزادى بيشترى داده شود، به قوه ابتكار و خلّاقيت او افزوده مى‏شود .56
مفهوم آزادى در اين دوره آن است كه نبايد كودك را زير فشار قرار دهند و كارى را به او محوّل كنند كه در وسع و توان او نباشد. نيز نبايد مقهور و مورد خشم و غضب والدين و اطرافيان قرار گيرد. البته اين سخن به اين معنا نيست كه كودك كاملاً رها باشد و به هر كارى دست بزند و غيرمستقيم تحت كنترل نباشد.57
رسول خدا ص در كلام ديگرى به تأييد اين اصل پرداخته و فرموده است: خدا رحمت كند كسى را كه فرزندش را بر انجام كار نيك يارى دهد. سؤال شد كه والدين چگونه اين كار را انجام دهند؟ حضرت فرمود: آنچه را در حد توانايى‏ اش انجام مى دهد، بپذيرند (بيش از توانمندى وى از او انتظار نداشته باشند) و از آنچه براى كودك دشوار است، صرف‏نظر كنند.