یکی از خطرناک ترین بیماری های روحی که در ابعاد اعتقادی و رفتاری موجب انحراف انسان ها می شود نفاق است، نفاق به معنای مخالف بودن ظاهر و باطن و زبان و قلب انسان است و به انسان منافق دو رو و دو زبان هم گفته می شود. این پدیده دارای مراتبی است که از نفاق در برابر خدا آغاز شده و به نفاق در برابر مردم ختم می شود و زشت ترین و مهلک ترین مرحله آن همان نفاق در برابر خداست که ولی نعمت همه انسان هاست. روشن است که اگر شخصی در مقابل خداوند نفاق ورزد، در برابر مردم نیز از در نفاق وارد می شود. این پدیده شوم چه به عنوان یک صفت فردی و چه در ابعاد اجتماعی و سیاسی و دینی آثار بسیار زیان باری را به دنبال دارد
2ـ اهميت و ضرورت تحقيق: پدیده شوم نفاق از جمله رذایل اخلاقی است که هم در بعد فردی و هم در بعد اجتماعی مفاسد بسیاری را در پی دارد، در بعد فردی اگر شخص گرفتار نفاق شود، سعادت دنیا و آخرتش مورد تهدید جدی قرار می گیرد به گونه ای که در دنیا رسوا شده و به منافق بودن مشهور می شود و در آخرت هم به رسوایی عظیم تر محکوم شده و دچار خسران ابدی می شود. اما در بعد اجتماعی خطر منافقان از هر دشمن دیگری بیشتر است و از صدر اسلام تاکنون این گروه ضربات بسیاری را به جامعه مسلمانان وارد کرده اند و روشن است که یکی از مهمترین وظایف مؤمنانبه ویژه در نظام اسلامی دشمن شناسی است. بنابراین ضرورت دارد که ابتدا پدیده نفاق به خوبی شناخته و تشریح شود و نشانه ها وصفات آنان را که در متون دینی آمده به خوبی تبیین شودتا منافق و غیر منافق از هم شناخته شوند و موضع گیری مناسبی در برابر آنها صورت گیرد و همچنین به بیان راه کارهایی برای درمان این صفت مذموم پرداخته شود تا با بکارگیری آنها فرد منافق نفس خود را از این رذیله اخلاقی پاک کرده و از آن رهایی یابد.