نرمی و خوشرویی

خوب می‌دانید که همه پیامبران الهی برای هدایت، شیوه ملایمت و خوش خلقی را سرلوحه کار خود قرار می‌داده‌اند و با فروتنی و تواضع مردم را هدایت و راهنمایی می‌کردند. توجه به گذشته و تاریخ گواهی می‌دهد که مربی موفق کسی است که بتواند با رفتاری خوش و چهره‌ای گشاده با شاگردان و کارآموزان خود برخورد کند و آنها را به بردباری و تحمل روزهای سخت راهنمایی کند و لغزش‌ها و خطاهای آنان را اصلاح کند.

سعی کنید با فرزندان خود نرمخو و مهربان باشید و به موقع از آنها انتقاد کنید. مهربانی یکی از مسائلی است که در بسیاری از مواقع می‌توان به وسیله آن مشکلات زیادی را حل کرد. چقدر بد است والدینی که به وسیله تندخویی هم تاثیر منفی‌ای بر روی فرزندانشان دارند و هم خودشان در عذاب هستند. فرزندی که تحت فشار درس می‌خواند و روزها را به همین منوال سپری می‌کند، خیلی کمتر از هم‌سن و سالان خودش پیشرفت می‌کند و بعدها به مراتب عقب تر از آنها خواهد بود.

هیچگاه استرس را به فرزندتان وارد نکنید و تحت هیچ شرایطی آنها را در تنگنا قرار ندهید. در ذهنتان تجسم کنید که در حال سفت کردن یک پیچ هستید و بیش از حد به آن پیچ فشار وارد می‌کنید. چه اتفاقی می‌افتد؟ مطمئنا آن پیچ یا می‌شکند و یا رد می‌کند و هرز می‌شود. پس با فشار آوردن زیاد و تندخویی به فرزندانتان استرس وارد نکنید.

هیچ می‌دانستید که اگر مبنا بر این باشد که بخواهید کسی را عصبانی کنید یا مورد خشونت قرار دهید، اولین کسی که باید عصبانی شود تا بتواند فرد مقابل را عصبانی کند و یا مورد خشونت قرار دهد، خود شما هستید؟ یعنی تا وقتی شما به عصبانیت دست پیدا نکنید و اعصابتان خورد نشود، نمی‌توانید کسی را عصبانی کنید. پس عاقلانه تصمیم بگیریم و با نرمی و خوشرویی با دیگران برخورد کنید.

بسیاری از والدین بر این باورند که با صدای بلند و یا ناهنجاری‌های اینچنینی با فرزندانشان برخورد کنند تا جواب بهتری بگیرند و فرزندان را ترغیب به درس خواندن و یا اطاعت از خود کنند، در صورتی که هیچگاه این کار جواب نمی‌دهد و تاثیر برعکس دارد و نه تنها روحیات خودتان، بلکه فرزندتان را به هم می‌ریزد و در یادگیری درس آنها را عقب می‌اندازد. تا جایی که می‌توانید با آرامش کامل با فرزندتان برخورد کنید و از آنها کارهایی را که توقع دارید بخواهید تا برای شما در اسرع وقت انجام دهند؛ چه درس خواندن، چه انجام کارهای روزمره، چه هر چیزی که فکر می‌کنید به خیر و صلاح فرزندتان باشد.

هرگز به این موضوع فکر نکنید که چون اینها فرزندان ما هستند، باید تحت سلطه و اوامر ما باشند، بلکه با دوستی و همراهی راهی را باز کنید تا بتوانند با شما دوستانه برخورد کنند و ناملایمات و مشکلاتی که در سر راهشان هست را با شما در میان بگذارند.

همیشه برای فرزندتان پلی باشید بین سختی و راحتی، پلی باشید برای رفع گرفتاری‌ها و چه بسا مشکلاتشان. خوب می‌دانید که اگر آنها را تحت فشار قرار دهید و با نرمی و خوشرویی با آنها برخورد نکنید، آنها حتی نمی‌توانند محبتشان را به شما ابراز دارند و حتی به شما بگویند که دوستتان دارند، چه برسد به اینکه گاهی شما را در آغوش بگیرند و ببوسند. پس تا می‌توانید دوستانه با آنها برخورد کنید.

رفتار مطابق گفتار

سعی کنید اگر قولی را به آنها می‌دهید، تحت هر شرایطی شده به گفته خودتان عمل کنید. اگر به آنها قولی می‌دهید به هیچ عنوان فراموش نکنید، حتی اگر شده در جایی یادداشت کنید و به وعده خود عمل کنید. به یاد داشته باشید که آنها از روی رفتار و برخوردهای اینچنینی شما کپی می‌کنند و مطابق کارهای شما عمل می‌کنند. اگر فکر می‌کنید حرفی را زده‌اید و چند روزی از آن گذشته، فکر نکنید که با انجام ندادن آن کار خیلی به نفع خودتان کار کرده‌اید. شک نکنید که خیلی از این مسائل از ذهن فرزندتان پاک نمی‌شود و آنها فراموش نمی‌کنند که شما به آنها قولی را داده‌اید.

توجه داشته باشید اگر قرار است کاری را برایشان انجام دهید، آن کاری را بکنید که قبلا درباره‌اش صحبت کرده‌اید. یعنی اگر قرار است برایش وسیله‌ای را تهیه کنید، سعی نکنید وسیله دیگری را بگیرید و یا کوچکتر از چیزی باشد که درباره‌اش با او صحبت کرده‌اید.

رفتارهای کوچک و بزرگ ما تاثیر منفی زیادی بر روی ذهن آنها می‌گذارد و به مرور زمان آنها را بدقول بار می‌آورد.

سعی کنید هر آنچه را که می‌گویید به بهترین نحو ممکن انجام دهید تا فرزندتان در آینده‌ای نه چندان دور که بزرگ شد، طبق عملکرد شما پیش برود و کارها را به نحو احسن انجام دهد. نگاه آنها کاملا به رفتار ماست و به طور دقیق تر می‌توان گفت از روی ما کپی برداری می‌کنند و بدون اینکه ما بدانیم، رفتار ما را تکرار خواهند کرد. پس به خودمان بیاییم و رفتارمان را مطابق گفتار کنیم تا بتوانیم بر روی آنها نیز تاثیر مثبت داشته باشیم.

والدین اگر به گفته‌های خویش جامعه عمل بپوشانند، بهترین، موثرترین و پرثمرترین شیوه را در تربیت به کار گرفته و به طور غیرمستقیم و ناخودآگاه فرزندان را تحت تاثیر قرار داده‌اند. پندها و نصیحت‌های مربیان و والدین زمانی بر فرزندان موثر واقع خواهد شد، که آنان هر یک نمونه‌ای عملی از آن توصیه‌ها باشند و گفتار خویش را با عمل هماهنگ سازند.

اخلاص و ایمان به اهداف تربیت

اگر والدین این صفات را دارا باشند، هیچ گاه از کار تعلیم و تربیت فرزند خود خسته نمی‌شوند. پدر و مادری که با جان و دل دوستدار رشد، پیشرفت، ترقی، تعالی و حرکت رو به سوی جلوی فرزند خویش هستند، از مشکلات سخت و طاقت فرسا و موانع تربیتی که در سر راه آنها قرار می‌گیرد، هراسی ندارند و شکی به دل خودشان راه نمی‌دهند. پدر و مادری که به خاطر رضای خدا و با خلوص نیت اقدام به تعلیم و تربیت فرزندانشان می‌کنند، نه تنها هیچ گاه خسته نمی‌شوند، بلکه منتظر تشکر، تقدیر و خوش آمد گفتن دیگران نمی‌مانند، و هرگونه سختی، محرومیت و ناملایمات را به جان می‌خرند و راه پیچیده و پرمشقت تربیت را دنبال می‌کنند.

به خوبی می‌دانید والدینی که با ایمان تمام وقت و عمر خود را صرف تربیت فرزندان می‌کنند، در نزد پروردگار بدون اجر و اجرت و پاداش باقی نمی‌مانند. فرزندان از ایمان پدر و مادر خود دلگرم می‌شوند و آنها نیز راه والدین خود را پیش می‌گیرند. این را بدانید که هر چقدر در راه خود با ایمان قلبی به خداوند متعال حرکت کنید و در راه تربیت و عبادت آنها بکوشید، خداوند نیز به شما توانایی و قدرت این کار را بیشتر می‌دهد.

خیلی کم پیش می‌آید که پدر و مادری با تمام قدرت و ایمان به تربیت فرزندش نپردازد. به ندرت پیش می‌آید که والدینی با تمام قدرت در راه پویایی و به سرانجام رسیدن فرزندش گام بر ندارد. پس بدانید ایمان به خدا و اخلاص داشتن در این راه می‌تواند به شما قدرت زیادی بدهد تا بتوانید در عملکردتان موفق باشید.

والدینی که از صبح تا شب برای تعالی و به سرانجام رساندن فرزندانشان با سختی‌های زندگی و مشکلات روزمره دست و پنجه نرم می‌کنند و بسیاری از سختی‌ها و ناملایمتی‌ها را به جان می‌خرند و با اخلاص و ایمان به خدا برای تربیت فرزندشان گام برمی دارند، خوب می‌دانند که اجر و پاداشی در نزد خداوند متعال دارند.

به یاد داشته باشید که اخلاص و ایمان در اهداف تربیت خیلی مهم است و می‌تواند یکی از ارکان اصلی برای به سرانجام رساندن فرزندتان باشد.

عشق به تربیت

اگر مهم ترین دغدغه‌های والدین، کشاندن کودکان به مسیر صحیح زندگی و تربیت باشد و در این راه با جدیت تمام استقامت داشته و پشتکار به خرج دهند، مسلم است که ثمره شیرین زحمات خود را در آینده نه چندان دور خواهند چشید و نتیجه تلاش آنان در وجود فرزندانی شایسته و کارآمد پدید خواهد آمد.

باید در نگاه والدین عشق به تعلیم و تربیت موج بزند و فرزند این عشق را حس کند. اگر در این راه عاشقی قدم گذاشتید و عاشقانه و در راه رضای خدا و بر اساس میل باطنی و عمیق پدر و مادر بودن خودتان گام برداشتید، بدانید موفق عمل کرده‌اید و نتیجه خوبی خواهید گرفت.

شک نکنید کسی که این عشق را در وجود شما قرار داده و شما با این عنوان مهم و بزرگ می‌توانید گام در نهادینه کردن و تربیت فرزندانتان بردارید، خداوند بزرگ و متعال است و اوست که در ذهن و فکر و جسم شما این عشق را به وجود آورده است.

خداوندی که ناظر بر اعمال است و خوب می‌داند که پدر و مادرها به چه صورت از خود می‌گذرند تا بتوانند برای فرزندانشان جانفشانی کنند.

خوب به این مسئله آگاه هستید که تعلیم، آموزش، تربیت و… عشق می‌خواهد و این عشق با توکل به خداوند هر لحظه بیشتر می‌شود و شما می‌توانید در اقصی نقاط زندگی خود را با این توکل بالا بکشید و از خداوند بخواهید به شما کمک کند تا در راه رشد و تعالی و به سرانجام رساندن فرزندتان شما را یاری نماید. وقتی می‌دانید خداوند این عشق را در وجود والدین قرار داده، پس مطمئن باشید این نیروی زیاد را نیز خودش به شما خواهد داد تا بتوانید در این راه هر لحظه موفق تر و بهتر عمل کنید.

هر قدمی که شما با عشق کامل برای تربیت فرزندتان برمی دارید، در پیش درگاه خداوند محفوظ است و دارای اجرت و پاداش است، پس به محکمی و با ایمان قلبی قدم بردارید و بکوشید تا هرچه بهتر آنان را به سرمنزل مقصود برسانید.

خوش‌گفتاری

همانطور که آگاه هستید، لحن خوب در کنار گفتار خوب می‌توانید نتیجه خوبی را در بر داشته باشد. گفتار صحیح، لفظ درست و نرم، خوش اخلاقی، خوش رفتاری، نرم خویی، مهربانی، برخورد مناسب، ابراز عشق و علاقه و… مسائلی هستند که والدین می‌توانند با استفاده از آنها در تربیت خود موفق عمل کنند.

گفتار خوب می‌تواند گرمی را در بین شما و فرزندتان بیشتر کند. تجربه ثابت کرده والدینی که با نرمی و خوش رفتاری و خوش گفتاری با فرزندانشان برخورد می‌کنند، خیلی بیشتر از بقیه شاهد پیشرفت فرزندانشان بوده‌اند. تاثیر مثبت گفتار خوب و لطیف به اندازه‌ای زیاد است که فرزند در خودش حس خودباوری و خودشناسی را احساس می‌کند و سعی می‌کند بر برخوردها و عملکردهای مثبت خودش بیشتر بیفزاید.

گفتار خوش، طرز صحبت مناسب، خوش خلقی و بسیاری موارد اینچنینی به والدین کمک می‌کند تا بتوانند هرچه بیشتر در راستای اهداف خوب خود نسبت به فرزندانشان بهتر عمل کنند. فرزندانی که قرار است آینده این مرز و بوم را با دستانشان رقم بزنند. رفتار مناسب و خلق و خوی نرم به شما کمک می‌کند تا فرزندانی آرام و خوش صحبت تربیت کنید و خودتان از این ثمره و میوه زندگی تان لذت ببرید.

ارتباط گفتاری بهترین و راحت ترین و کم‌هزینه ترین وسیله تربیتی است که اگر با روش‌های درست انجام شود، بهره‌های خوبی را نصیب مربیان و والدین خواهد نمود. به کار بردن کلمات احترام آمیز و دلنشین در برخورد با فرزندان، تاثیر فوق‌العاده‌ای در جذب و انعطاف آنها نسبت به این مسئله دارد. به خاطر داشته باشید اگر می‌خواهید در آینده نزدیک فرزندان شما با آرامی و خوش خلقی با دیگران رفتار کنند، از امروز خودتان باید این کار را سرلوحه کارهایتان قرار دهید، یعنی با نرم‌خویی و گفتار مناسب آنها را ترغیب کنید تا بتوانند تا در آینده فرد مناسب و خوبی برای خود و جامعه شان باشند.

تداوم دانش و آگاهی

اگر مبنا بر این است که راهی را جلوی پای فرزندتان بگذارید و آنها را با رشته‌های متفاوت، کلاس‌های مختلف و یا موارد اینچنینی آشنا کنید، سعی کنید تا انتهای راه را بروید. این که او را در زمینه‌ای نام نویسی کنید و بعد از مدتی از این کلاس خسته شوید و از آن صرفنظر کنید، نه تنها به فرزندتان بلکه به خودتان نیز خسارت وارد کرده‌اید.

کسب دانش و آگاهی به هیچ عنوان نباید متوقف شود و یا سست شود. فرض کنید مدتی است برای فرزندتان در یک مجموعه نام نویسی کرده‌اید و بعد از گذشت چند وقت دیگر تمایلی ندارید که او را به آن مجموعه بفرستید. حساب کنید در این زمانی که به این کلاس می‌رفته، چقدر وقت صرف کردید، چقدر هزینه کردید، چقدر در رفت و آمد بودید و یا مسائلی در این راستا. پس به هیچ عنوان وقت و هزینه خود را هدر ندهید و به آگاهی و دانش تداوم ببخشید.

هر چقدر که شما در کارهایتان جدی و مصمم باشید، متقابلا فرزند شما نیز در آینده از شما تبعیت می‌کند و در راهبرد اهدافش جدی می‌شود. بهتر است بدانید هر عملکرد مثبت و منفی شما بر روی آنها تاثیر دارد و می‌تواند در آینده‌شان نقش‌آفرینی کند. سعی کنید همانطور که رفتار و برخوردشان برای شما مهم است، کلاس‌ها و فراگیری علمشان و تداوم بخشیدن به این مسائل هم برایتان مهم باشد. یعنی به محل کلاس‌هایشان سر بزنید، مسائلشان را جویا باشید، پیگیری کنید و از آنها بخواهید برایتان توضیح دهند که چه موقع بر سر کلاسشان حاضر می‌شوند و در چه ساعتی در کجا حضور دارند.

مطمئنا پیگیری‌های دوستانه شما باعث می‌شود تا آنها نیز بیشتر به فراگیری علم و دانش تشویق شوند.

پدران، مادران و متولیان امر تربیت در جامعه، گذشته از اینکه آگاهی‌های لازم را باید در مسائل تربیتی و تعلیمی داشته باشند، لازم است با گذشت زمان، با روش‌ها و فنون جدید تربیتی آشنا شوند، تا در پرورش نونهالان از زمان خود عقب‌تر نمانند.

اعتدال و پرهیز از شیوه‌های ناشایست

اعتدال در به کارگیری روش‌های تربیتی از جمله صفاتی است که باید یک مربی آن را رعایت نماید، زیرا هر چیزی هر قدر زیبا و شیرین و دوست داشتنی باشد، افراط در آن موجب می‌شود دیگران دلزده شده و از آن نوعی نفرت داشته باشند.

والدین نباید در اعمال روش‌های تربیتی به ویژه در تربیت دینی زیاده‌روی نموده و از دایره اعتدال بیرون رود، برای این که در این صورت نتیجه عکس خواهد گرفت.

استقامت و پشتکار

در کار تربیت، پدر و مادر ممکن است با انواع مشکلات و موانع روبرو شوند، ناسازگاری فرزندان، بیماری‌های گوناگون، همسران ناموافق، مشکلات شغلی و ده‌ها نمونه دیگر، ممکن است برای یک پدر یا مادر و یا سایر مربیان به وجود آید، در اینگونه موارد بهتر است که آنان با بردباری، حوصله، استقامت و پشتکار این موانع را تحمل نموده و به اهداف والای تربیت بیندیشند