همه ما از واقعه تاریخی که در روز هجده ذی حجه سال دهم هجرت به وقوع پیوسته و مسلمانان همه ساله آنرا به عنوان بزرگترین عید خود، جشن میگیرند، مطلع هستیم.
همه ما از واقعه تاریخی که در روز هجده ذی حجه سال دهم هجرت به وقوع پیوسته و مسلمانان همه ساله آنرا به عنوان بزرگترین عید خود، جشن میگیرند، مطلع هستیم.
همه ما جمله “هرآنکه من مولای او هستم، علی مولای اوست” را بارها شنیده ایم و به آن ایمان داریم.
● جشن عید غدیر در ایران

عید غدیر بعد ازعید باستانی نوروز مهمترین و با ارزش ترین عید در نزد مردم ایران است. شور و حال وصف ناپذیری که در این عید وجود دارد در اعیاد دیگر همچون فطر و قربان دیده نمی شود و دلیل آن همانطور که بیان شد به خاطر عشق و علاقه ای است که مردم ما به حضرت علی بن ابیطالب (ع) دارند.
رسم بر آن است که صبح روز عید، مردم به دیدار و دست بوسی سادات و ذریه امیرالمومنین (ع) می روند و ادای احترام به سادات می نمایند و سادات نیز ضمن پذیرائی با شربت و شیرینی و اهداء هدیه ای به رسم یاد بود از مهمانان قدردانی می نمایند.

بازار جشن و سرور و عروسی نیز در این روز بسیار پر رونق است و علاوه بر آن در این روز، خانواده نوعروس و تازه داماد هدایایی به زوج تازه میدهند و در بعضی از مناطق، این هدایا با آداب و رسوم خاصی تهیه و تقدیم میشود. به خصوص اگر یکی یا هردو آنها سید باشند، مراسم مهمتر و با شکوهتر خواهد بود.
در این روز مردم بهترین و زیباترین لباسهای خود را می پوشند، خود را معطر به بهترین عطرها می نمایند و با چهره ای خندان و شادمان به دید و بازدید میپردازند.در این روز افراد بسیاری روزه می گیرند و به مومنین قرض و اطعام می دهند.

مردم اعتقاد دارند پولی که به عنوان هدیه از سادات گرفته اند نباید خرج نمایند بلکه به عنوان تبرک و برکت در نزد خود نگهداری کنند.
در شب عید غدیر در مساجد و حسینیه ها مراسم جشن و سرور و مولودی خوانی برپاست. همچنین در منازل سادات و علما نیز مداحان و شاعران در وصف مولا علی (ع) و غدیرخم مولودی خوانی می نمایند. سادات نیز چند روز مانده به عید غدیر خم اقدام به خانه تکانی و گردگیری منازل خود می کنند و خود را آماده پذیرایی از مهمانان آماده کنند.
اما آنچه در زیر میخوانید شرح کوتاهی از واقعه ای است که حجت پیامبر را بر پیروانش تمام کرد و دین اسلام را به دینی پایدار و بی خدشه مبدل ساخت. این نوشته از سایت “مرکز اطلاع رسانی موسسه فرهنگی شهید آوینی” تهیه شده است.

در سال دهم هجرت، زمانی که پیامبر اکرم (ص) دریافت به زمان رحلت خود نزدیک میشود، بی وقفه میکوشد تا زمان حضورش را در میان مسلمانان پربارتر نماید و به همین دلیل، زیباترین و دقیق ترین مراسم حج را به اتفاق یاران خود انجام داد.
در آن روزها بیماری سختی (آبله یا حصبه) در مدینه شایع بود كه بسیاری از مسلمانان را از این سفر محروم می داشت با این حال دهها هزار نفر با پیامبر همراه شدند. مورخان، همراهان آن حضرت را چهل هزار، هفتاد هزار، نود هزار، ۱۱۴ هزار، ۱۲۰ هزار و ۱۲۴ هزار نفرنوشته اند ولی با این همه حق این است كه بگوییم چنان جمعیتی در ركاب آن حضرت حركت كردكه شمارش بر جز خدا پوشیده است.

اینان كسانی بودند كه از مدینه می آمدند، ولی تعداد حاجیان به این عده منحصر نمی شد زیرا اهل مكه و ساكنان حومه آن و كسانی كه از یمن در ركاب علی (ع) آمده بودند نیز در حج شركت داشتند.

● دلیل انتخاب محل غدیر خم
پس از پایان یافتن این حج که به الوداع، حجهٔ الاسلام، حجهٔ البلاغ، حجهٔ الكمال و حجهٔ التمام خوانده اند با پایان گرفتن مراسم حج پیامبر (ص) به سوی مدینه حركت كرد هنگامی كه به سرزمین رابغ رسید، در محلی كه غدیر خم نام داشت، جبرئیل امین بر او نازل شد و پیامی بدین شرح از پروردگار بر او تلاوت كرد.
ای رسول ما! آنچه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده به مردم برسان و اگر این كار را انجام ندهی، رسالت خود را به انجام نرسانده ای و خدا تو را از مردم ایمن خواهد كرد همانا خدای، قوم كفرپیشه را هدایت نمی كند.

این پیام الهی ماموریتی خطیر بر عهده پیامبر اكرم (ص ) می گذاشت، اعلان چیزی كه باید همگان ازآن باخبر شوند و اگر چنین نكند گویاكاری صورت نداده است.
بنابراین بهترین موقعیت برای اعلام چنین پیامی همین جا بود، جایی كه راه مصر و عراق و مدینه و حضرموت و تهامه از هم جدا می شود و همه حاجیان ناگزیر از آن می گذرند. غدیر خم مناسب ترین محلی بود كه می توانست چنین پیام پر اهمیتی رابه گوش همگان برساند.
● مهمترین خطبه پیامبر اسلام

پیامبر، پس از جمع شدن تمام حجاج و در زیر خورشید تابان، از یاران خود خواست تا زیر چند درخت كهنسال را بروبند و با رویهم گذاردن جهاز شتران منبری بلند برافرازند، سپس بر فراز منبر برآمد و خطبه ای بدین شرح ایراد كرد:

“ستایش مخصوص خداوند است از او كمك می خواهیم و به او ایمان می آوریم و بر او توكل می كنیم و از شر نفس و بدی كردارمان به او پناه می بریم ، خدایی كه هدایت كننده ای نیست آنكه رااو گمراه سازد و گمراه كننده ای نیست هر كه را او هدایت كند گواهی می دهم كه معبودی جزخدای یگانه نیست و محمد بنده و فرستاده اوست.”
“من پیش از شما به حوض كوثر می رسم و شما در كناره حوض بر من وارد خواهید شد،حوضی كه عرض آن به اندازه فاصله صنعا تا بصری است ، و در آن جامهایی است از نقره به شماره ستارگان، حال بنگرید كه پس از من با دو میراث گرانبها چگونه رفتار می كنید.”

مردی از میان جمعیت فریاد برآورد: یا رسول اللّه ! آن دو چیز گرانبها چیست ؟
فرمود: یكی از آن دو كه بزرگتر است ، كتاب خداست یك طرفش در دست خدا و طرف دیگرش به دست شماست ، پس آن را محكم نگه دارید تا گمراه نشوید و دیگری كه كوچكتر است ، عترت و خاندان من است و خدای نیكی كننده آگاه به من خبر داده است كه این دو هرگز از هم جدا نمی شوند، تا در لب حوض در قیامت به من رسند من هم از خدا همین را خواسته ام، پس شما ازآنها پیشی نگیرید كه هلاك می شوید و از آنها وا نمانید كه هلاك می شوید.”

سپس دست علی (ع )را گرفت و بلند كرد، آنگاه فرمود: ای مردم! چه كسی نسبت به مؤمنان از خود ایشان سزاوارتر است ؟
گفتند: خدا و رسولش بهتر می دانند.
فرمود: خدا مولا و سرپرست من است و من مولا و سرپرست مؤمنانم و من نسبت به مؤمنین ازخود ایشان سزاوارترم پس هر كس من مولا و سرپرست اویم ، علی مولا و سرپرست اوست.” این جمله را سه بار تكرار كرد.

سپس گفت : “خداوندا! دوستی كن با هر كس كه با علی دوستی كند، و دشمنی كن با هر كس كه علی را دشمنی كند، دوست بدار هر كس كه علی را دوست می دارد، و دشمن دار هر كس او رادشمن می دارد، یاری كن هر كس را كه یاریش كند و بی یاور بگذار هر كس تنهایش گذاردو حق را همواره با علی بدار هر طرف كه باشد .
ای مردم باید حاضران، این پیام را به غایبان برسانند.”

چون خطبه نبوی به پایان رسید امین وحی برای بار دوم نازل شد و او را به این پیام مفتخر ساخت:
“امروز دین شما را كامل كردم و نعمتم را بر شما تمام كردم و راضی شدم كه اسلام دین شما باشد (اسلام را به عنوان دین برای شما پسندیدم)”
پیامبر اكرم(ص) پس از دریافت این پیام مسرت بخش ، فرمود:”اللّه اكبر! كه دین كامل و نعمت تمام گشت و پروردگارم به رسالت من و ولایت علی بعد از من راضی شد” .
عید سعید غدیر

● غدیر
واقعه غدیر حادثه ای تاریخی نیست كه در كنار دیگر وقایع بدان نگریسته شود. غدیر تنها نام یك سرزمین نیست. یك تفكر است، نشانه و رمزی است كه از تداوم خط نبوّت حكایت می كند. غدیر نقطه تلاقی كاروان رسالت با طلایه داران امامت است.

آری غدیر یك سرزمین نیست، چشمه ای است كه تا پایان هستی می جوشد، كوثری است كه فنا برنمی دارد، افقی است بی كرانه و خورشیدی است عالمتاب