عاقبت ارتباط نامحرمان !
دین جامع و جاودان اسلام با اختلاط مخالف است، نه با شركت بانوان و مردان در مجامع عمومى و علمى با حفظ حریم. آنچه در جامعه اسلامى مذموم است، روابط ناصحیح زن و مرد در جامعه است، نه حضور فعال آن ها در اجتماع.

اخیرا در صدا و سیما شاهد پخش سریالی بودیم که عاقبت بی توجهی به مسائل دینی و ارزشهای اسلامی در آن به درستی ترسیم شده بود. به بهانه ی پخش این سریال بر آن شدیم تا از این فرصت استفاده کرده و اجمالا به بررسی یکی از چالش های مهم جامعه که اختلاط زن و مرد نامحرم هست بپردازیم:
اسلام و حضور زن در جامعه
افراد بیگانه با مبانى دینى، اسلام را متهم مى كنند كه مخالف حضور بانوان در اجتماع است. اما ما احادیث معتبر و فراوانی داریم كه طالب علم و دانش، چه زن و چه مرد، محبوب خدا و اولیای او هستند .
مثلا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: مَنْ أَرَادَ رِضَائِی فَلْیُكْرِمْ صَدِیقِی قَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ مَنْ صَدِیقُكَ قَالَ صَدِیقِی طَالِبُ الْعِلْمِ وَ هُوَ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنَ الْمَلائِكَةِ وَ مَنْ أَكْرَمَهُ فَقَدْ أَكْرَمَنِی وَ مَنْ أَكْرَمَنِی فَقَدْ أَكْرَمَ اللَّهَ وَ مَنْ أَكْرَمَ اللَّهَ فَلَهُ الْجَنَّة (1)
در این روایت شریف طالب علم ،دوست پیامبر و محبوبتر از فرشتگان در نزد ایشان معرفی شده است.
براى كسب دانش و كارهاى مفید اجتماعى، مردان و زنان مى توانند با حفظ پوشش و عفاف و رعایت حریم، به راحتى در جامعه ظاهر شوند و به انجام وظیفه بپردازند.
حضور در اجتماع، با اختلاط زن و مرد، یكى نیست. در دین مقدس اسلام، روابط زن و مرد، داراى شرائط و احكام مخصوصى است كه هر مسلمانى باید آن را بداند و رعایت كند، در جوامع امروز بشرى بخاطر بى بند و بارى و عدم رعایت نكات اخلاقى لازم، زن و مرد، بدون در نظر گرفتن مسائل اخلاقى، با هم ارتباط برقرار مى كنند، و دچار دهها مفسده اجتماعى شده و خود و اجتماع را به هلاكت مى كشانند.
اسلام روابط زن و مرد را بسیار حساس و دقیق معرفى مى كند، و جوامع بشرى را از ارتباط ناسالم میان زن و مرد بر حذر مى دارد.
رعایت حریم ها از سوى زنان و مردان، حضور زنان در فضاهاى عمومى یك جامعه مشروط به صلاحیت اخلاقى و متانت مردان در اجتماع، تضمین لازم براى دوام مشاركت زن و مرد در جامعه است.
دین جامع و جاودان اسلام با اختلاط مخالف است، نه با شركت بانوان و مردان در مجامع عمومى و علمى با حفظ حریم. آنچه در جامعه اسلامى مذموم است، روابط ناصحیح زن و مرد در جامعه است، نه حضور فعال آن ها در اجتماع.
پیامدهای عدم رعایت حریم بین زن و مرد نامحرم
سفارش قرآن به بانوان در برخورد با نامحرم چنین است: یَا نِسَآءَ النَّبِىّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مّنَ النّسَآءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِى فِى قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفا (2) اى همسران پیامبر! شما مثل یكى از زنان (عادّى) نیستید. اگر تقوا پیشه اید پس به نرمى و كرشمه سخن نگویید تا (مبادا) آن كه در دلش بیمارى است طمعى پیدا كند، و نیكو و شایسته سخن بگویید.
برخی از آفات رعایت نکردن حدود بین زن و مرد از این قرار است:
. رونق گرفتن چشم چرانى و هوسبازى.
. توسعه ى فساد و فحشا
. سوء قصد و تجاوز به عنف.
. باردارى هاى نامشروع و سقط جنین.
. پیدایش امراض روانى و مقاربتى.
. خودكشى و فرار از خانه در اثر آبروریزى.
. بى مهرى مردان چشم چران نسبت به همسران خود.
. بالا رفتن آمار طلاق و تضعیف روابط خانوادگى.
. رقابت در تجمّلات.
. ایجاد دلهره براى خانواده هاى پاكدامن.(3)
و….
از زمان رسول اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) در جامعه مسلمین، غالبا سنت جارى بر این بوده كه حضور دختران و پسران و زنان و مردان در جامعه، با صیانت از قلمروهاى شخصى و توام با پاك دامنى و بزرگ منشى باشد. دختران و پسران و زنان و مردان، هیچ گاه از مجالس و محافل عمومى و مساجد منع نمى شده اند؛ ولى همیشه حفظ (حریم ) و (كرامت ) و (عفاف) به عنوان یك اصل در جامعه حكومت كرده و رعایت شده است. رفت و آمد در مجامع و محافل عمومى و مساجد و حتى كوچه و خیابان و بازار و… به طور مختلط و دوش ٍ به دوش نبوده است. روشى كه همچنان فرهنگ غالب بر جوامع اسلامى است و به وضوح، با فرهنگ غربى متفاوت است.
غریزه جنسی به عنوان یک غریزه فطری احتیاج به کنترل و تعدیل دارد و باید از راههای مشروع به آن پاسخ داد وگرنه تامین بی قید و شرط مسائل شهوانی نه تنها سودمند نیست بلکه موجب هلاکت خواهد بود.
به همین جهت است که در اسلام عده ای از افراد برای زن یا مرد به عنوان محرم و نامحرم مطرح شده اند. در واقع اختلاط زن و مرد نامحرم موجب تحریک غریزه ی جنسی و زمینه فعالیت شیطان برای ایجاد فساد در جامعه خواهد بود.
رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) به برخى از زنان اجازه مى دادند كه حتى در جنگ ها براى امداد و كمك به مجروحان و سربازان، شركت كنند و در تاریخ اسلام، نمونه هاى بسیارى براى مشاركت زنان در فعالیت هاى اجتماعى ذكر شده است.
برخی احکام روابط زن و مرد
اسلام هرگز اختلاط زن و مرد را نیکو نشمرده است و به زن و مرد در مورد خطر اینگونه محافل هشدار داده است، مخصوصا اختلاط پسر و دختر جوان در مجالس خلوت یا بی بندوبار.
به نمونه ای از احکام در این رابطه اشاره می شود:
1. حضور مرد و زن نامحرم در جای خلوتی که کس دیگری نمی تواند وارد شود، جایز نیست و ماندن در آن مکان حرام است.(4)
2. کار کردن زن و مرد نامحرم در مکان خلوتی که دیگران نمی توانند وارد شوند، اگر خلوت با نامحرم صدق کند یا خوف وقوع در حرام باشد، جایز نیست.(5)
فرهنگ غرب و کرامت زن و مرد
اسلام به اهمیت و ارزش فوق العاده پاكى و سلامت و کرامت زن و مرد و لزوم رعایت حقوق فرد و جامعه در ارتباطها، نگاه ها، شنیدن ها و مكالمات مستمر ،تاكید دارد و به هیچ عنوان راضى نمى شود كه حریم قدسى زن، خدشه بردارد یا مرد از دایره عفت و پاكى خارج شود. اما دنیاى امروز، تحت تاثیر فرهنگ غربى، به نام آزادى روابء کرامت انسانی را خدشه دار و انسانها را سرگردان و گرفتار هیجانات بیهوده مى كند. آزادى مورد نظر هم به جاى این كه به شكفتن استعدادها و خلاقیت ها كمك كند، موجب هدر رفتن نیروها و استعدادها شده و افراد را از دایره زندگى صحیح و اندیشه متعادل، خارج ساخته است.
فرهنگ غربى، خواسته یا ناخواسته، به نام آزادى و در راه رسیدن به آن، فضاى جامعه را ناامن و كانون خانواده را متزلزل نموده است. در چنین فضایى، هیجانات كاذب و عطش كامجویى ها، فرصت اندیشیدن و خلوت معنوى و لذت رفتارهاى جوانمردانه و خویشتندارى عفیفانه را از انسان گرفته است.
امت تعادل
اخیرا سریال «ماه و پلنگ»_با وجود انتقاداتی که به آن وارد است_اشاره ای به آسیبهای روابط بین نامحرمان داشت که نمونه واقعی اینگونه وقایع در جامعه موجود است و عبرت انگیز می باشد.
جامعه دینى، در روابط اجتماعى خود، توجهى ویژه به حصار عفاف و حریم شخصى زن و مرد دارد. روش اسلام، این است كه انسان، معتدل و متعادل زندگى كند و از هر افراط یا تفریطى به دور باشد. خداوند نیز مسلمانان را (امت متعادل) مى نامد و افراد اجتماع را به روش صحیح زندگى فرا مى خواند و در مقررات خود، همه جنبه هاى نیاز زن و مرد را در نظر مى گیرد.
رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) به برخى از زنان اجازه مى دادند كه حتى در جنگ ها براى امداد و كمك به مجروحان و سربازان، شركت كنند و در تاریخ اسلام، نمونه هاى بسیارى براى مشاركت زنان در فعالیت هاى اجتماعى ذكر شده است.
خلاصه سخن اینکه:
رعایت حریم ها از سوى زنان و مردان، حضور زنان در فضاهاى عمومى یك جامعه مشروط به صلاحیت اخلاقى و متانت مردان در اجتماع، تضمین لازم براى دوام مشاركت زن و مرد در جامعه است.