دو اصل حلال و حرام، از اصول مهم فقه و احكام اسلام و ناظر بر مجوز با منع استفاده در اموری هستند كه شرع اسلام نحوه تعامل با بسياری از مسائل جاری را از اين طريق صادر كرده است. مؤمن به آيين اسلام، در پرتو نظام كنترلی حلال و حرام، نحوه مصرف خود را تنظيم می‌كند. يكی از معيارهای اسلامی مصرف كه نمود عينی دارد، بحث حلال و حرام است؛ چنان‌كه در قرآن كريم، خداوند درباره غنايم، آن مقداری را كه حلال است، برای مصرف و بهره‌مندی مجاز شمرده و بيشتر از آن(تعيين و تقسيم غنائم از اختيارات رهبر اسلامی است) را منع(حرام) كرده است:« فَكلُُواْ مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلَالًا طَيِّبًا وَ اتَّقُواْ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيم»،(انفاق/69). خداوند چيزهای پاكيزه را حلال و ناپاكی‌ها را حرام می‌كند:«… يحُِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَ يحَُرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَئث …»،( اعراف/157). خداوند تبارك و تعالی، مباح نكرده خوردنی و آشاميدنی را مگر اينكه نفعی در آن است و حرام نكرده چيزی را مگر اينكه در آن ضرر و فساد است(شيخ صدوق، 1383، ص592). اسلام ضمن پذيرش و بيان اصل حيلت، مبنی بر اينكه همه چيز حلال است مگر آنچه از اين دايره خارج شده باشد، مواردی مانند شراب، گوشت خوك و… را كه حرمت ذاتی دارند، به همراه استفاده بيش از حد موارد حلال، وارد حوزه حرمت می‌كند. مانند استفاده از آب بيشتر از حد نياز، حتی برای امری عبادی همچون وضو. اسلام استفاده از اموال را نيز در حوزه مالكيت خصوصی، بدون اجازه مالك و در حوزه مالكيت عمومی(بيت‌المال) بدون اجازه ولی امر مسلمين حرام می‌داند و جايز نمی‌شمارد.