حضور قلب ؛ آداب نماز
در روایتی از امام رضا (علیه السلام) آمده است. در این روایت می خوانیم که از امام رضا (علیه السلام) سؤال شد آداب نماز چیست؟ امام فرمودند:

1. حضور قلب؛

2. آزاد گذاشتن جوارح (بازی نکردن با آنان)؛

3. خوار شمردن خود در پیشگاه خدای متعال؛

4. قرار دادن بهشت، در سمت راست و آتش جهنم در سمت چپ، و صراط را در مقابل، مشاهده کردن؛

5 . خدا را در مقابل خود دیدن؛

کسب حضور قلب آن قدر اهمیت دارد که رسول گرامی اسلام دو رکعت نماز با تفکر را از بیداری یک شب تا صبح بهتر دانسته است: «رکعتان فی تفکر خیر من قیام اللّیلة؛ دو رکعت نماز با تفکر و توجه و حضور قلب، بهتر از یک شب نماز بدون حضور قلب است».

و نیز رسول اکرم (صلی الله علیه وآله)، دو رکعت نمازی را که در آن انسان بدون توجه به امور دنیا به جای آورد باعث بخشش همه گناهان دانسته اند: «من صلی رکعتین و لم تحدث نفسه فیها بشی ءٍ من أمور الدّنیا، غفر الله له ذنوبه؛ کسی که دو رکعت نماز بخواند در حالی که قلبش به فکر هیچ یک از امور دنیا نباشد خداوند گناهانش را می بخشد».

و بالاخره این که حضرت علی (علیه السلام) سخن از بی ارزشیِ عبادتِ بدون توجه به میان آورده فرموده اند: «لا خیر فی عبادة لیس فیها تفقه؛ عبادتی که در آن توجه به خدا و درک و فهم نباشد ارزشی ندارد».93

بنابراین، مهم ترین عنصر قبولی عبادت، حضور و توجه قلبی است.