شکی نداریم که عالم را با علل و اسباب مدیریت می کند و همینجور به هدف و غیر حکیمانه کار نمی کند. امام صادق علیه السلام می فرمایند: ” ابی الله ان یجری الامور الا باسبابها - با ابی الله ان یجری الاشیاء الاسباب - فجعل لکل شی ء سببا؛ خدا ابا دارد از اینکه امور بدون اسباب بگذرد.” امیر المومنین علیه السلام می فرماید: هر چیزی یک سببی دارد. حالا یا سبب را می شناسیم یا نمی شناسیم. اگر رزقی به ما میرسد دهها یا صدها عامل در کار هستند. رزق واسطه ها و عوامل دارد.حوادثی که برای ما پیش می آید از جمله عوامل پیش آمدن آن حادثه ها، اراده و عمل خود ما است. مثلا یک فردی خود را برای خودکشی از بالای ساختمان پرت می کند آیا تقدیر او مرگ است؟ خیر بستگی دارد به خیلی از عوامل. این عوامل می تواند؛ اراده خود شخص برای خودکشی باشد که هم ارده کرده هست و هم تصمی گرفته است و هم عمل کرده است. عامل دیگر صدقه ای است که خودش یا خویشانش آنروز دادند یا ندادند که هر کدوم یک اثر دارد. عامل دیگر دعای مادرش است که دعایی کرده باشد یا نکرده باشد که هر کدام اثری دارد . عامل دیگر کار خیری که انجام داده است و دعای خیری پشتش است یا انجام نداده است و هر کدام اثری دارد.
این تعداد عوامل موثر است. دو برادر آمدند سمت مدینه خدمت امام صادق علیه السام. آن دو برادر در راه با هم دعوا کردند. وقتی رسیدند نزد حضرت علیه السلام ایشان فرمودند: به خاطر این دعوا عمر ما دیگر تمام می شد اما یکی از شما به خاطر اینکه بعد این دعوا کار خیری انجام داده است عمرش به دنیا است و دیگری شما از این سفر زنده باز نمی گردد.
عوامل بسیاری در به وجود آمدن اتفاق یا حادثه ای برای ما دخیل است که ما کمیت و کیفیت این عوامل را نمی دانیم و فقط خداوند می داند و محاسبه این عوامل را می کند و این محاسبه یعنی تقدیر.
تقدیر یعنی حسابگری که خداوند محاسبه می کند تمام این عوامل را و تقدیر را برای ما جاری می کند.
تقدیر چیزی خارج از اسباب و علل نیست که یکی از اسباب و علل خود ما و اراده ما است. سرنوشت و تقدیر چیزی است که ولو اینکه خداوند از ازل می داند و هر سال شب قدر بر ولی زمان سرنوشت انسان ها تا یک سال عرضه می شود اما با دانستن خدا که چیزی را عوض نمی کند. پس بنابراین در رقم خوردن سرنوشت خود ما هم دخیل هستیم. ما اسیر سرنوشت نیستیم و خودمان می توانیم دخیل باشیم و اینی که هستیم نباشیم و یکی از اولیاء خدا باشیم. می توانیم بر اساس توصیه های امیرالمومنین علیه السلام تقدیرمان را تغییر دهیم و در این دنیا طوری شویم که خودمان مرگمان را شکل بدهیم. یک مرگ می تواند نفله شدن باشد و یک مرگ شهادت. آرزوهایمان را شکل بدهیم. یک آرزو می تواند دنباله روی کردن دنیا باشد و یک آروز هم می تواند ” اللَّهُمَّ أَرِنِي الطَّلْعَةَ الرَّشِيدَةَ وَ الْغُرَّةَ الْحَمِيدَةَ ” باشد. آرزو هست امام سنخ آروزها می تواند بشود فراتر از دنیا.

 

ادامه مطلب :

صفحات: 1 · 2 · 3