بهترین وسیله ها برای تقرب به خدا

ا

 در نوشتار «پاسخ آیت الله سبحانی به شبهات مطرح شده پیرامون توسل» نکاتی از بیانات ایشان درباره توسل گذشت.

حضرت آیت الله جعفر سبحانی،‌ از مراجع تقلید، در ادامه سلسله مباحث کلام اسلامی، در جمع طلاب و فضلای حوزه علمیه مشهد با اشاره به معنای توسل، گفتند: توسل این است که ما به وسیله قرآن و یا به وسیله پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام، به درگاه الهی تقرب جوییم.

ایشان با تأکید بر مراجعه به روایات و قرآن درباره شناخت وسیله و سبب توسل،‌ گفتند: نمی توان هر وسیله ای را برای توسل به وجود آوریم،‌ باید ابتدا تعبدا در شرع وسیله بودنش ثابت شود و گرنه تا زمانی که وسیله ثابت نشود نمی توانیم توسط آن به خدا توسل جوییم؛ به عنوان مثال کسی نمی خواهد به وسیله آتش یا بت به خدا توسل جوید زیرا اینگونه توسل جستن حرام است چون وسیله بودن آن ها ثابت نشده است.

در خطبه 110 نهج البلاغه امیر مؤمنان علیه السلام برخی از این وسیله ها را بیان می کنند که از آن جمله می توان به عباداتی همچون ایمان به خدا، ایمان به پیامبر، جهاد در راه خدا، به پاداشتن نماز، پرداخت زکات، روزه، حق خانه خدا، صله رحم، صدقه پنهانی و صدقه آشکار و کارهای نیک اشاره کرد. البته باید توجه داشت که وسیله منحصر به این موارد نیست.

 در به کارگیری از این وسیله ها می توانیم به خداوند توسل جوییم؛ بهترین وسیله برای تقرب به خدا مراقبت بر نوافل است، اگر انسان نسبت به نوافل مراقب کند تقربش بالا می رود و عارف می شود؛ اگر انسانی مراقب نوافل یومیه و نوافل لیلة باشد از نظر عرفانی و روحی و فکری به درجه ای نایل می شود که خدا می فرماید: «گوشش گوش الهی، چشمش چشم الهی و دستش دست الهی می شود»؛

در وسائل الشیعه به نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز آمده است که «بهترین وسیله تقرب به درگاه خدا اول فرائض و سپس نوافل هستند» و در این صورت است که آدمی مستجاب الدعوة می شود.

امیر مؤمنان علیه السلام برخی از این وسیله ها را بیان می کنند که از آن جمله می توان به عباداتی همچون ایمان به خدا، ایمان به پیامبر، جهاد در راه خدا، به پاداشتن نماز، پرداخت زکات، روزه، حق خانه خدا، صله رحم، صدقه پنهانی و صدقه آشکار و کارهای نیک اشاره کرد.

یکی دیگر از وسایل توسل، توسل به اسماء و صفات خداست؛ اگر می خواهید دعایتان مستجاب شود به اسماء الهی و صفات خدا متوسل شده و آنها را به زبان آورید.

دومین وسیله ای که می توانیم وسیله قرار دهیم و به آن توسل کنیم قرآن کریم است و سپس اعمال نیک هستند که می توانند وسیله توسل محسوب شوند. البته باید به عمل نیکی توسل شود که در آن ریا صورت نگرفته باشد.

توسل به دعای مؤمن نیز یکی دیگر از وسایل توسل است که خداوند نیز مکرر این مسئله را به ما تذکر داده است که انسان دعای مومن را وسیله قرار بدهد و این همان است که می گوییم التماس دعا.

توسل به دعای پیامبر صلی الله علیه و آله در حال حیات ایشان از وسایل دیگر توسل است. در این پنج مورد یعنی‌ توسل به اسماء الهی،‌ قرآن،‌ اعمال نیک،‌ دعای مؤمن و توسل به دعای پیامبر صلی الله علیه و آله در زمان حیات ایشان هیچ خدشه و اشکالی وارد نیست و تمامی طوائف اسلامی اعم از شیعه، سنی، وهابی، غیر وهابی، صوفی و غیر صوفی آن ها را قبول دارند؛ اما در توسل به دعای پیامبر در حال ممات ایشان اختلاف وجود دارد؛ شیعیان معتقدند می توانیم پس از رحلت پیامبر اکرم  به دعای ایشان متوسل شویم اما وهابی ها در این امر اشکال وارد می کنند.

 رسیدن به حضور انبیاء و طلب دعا از آنها در شرایع پیشین هم بوده است،‌ مرگ دروازه فنا نیست بلکه مرگ دروازه‌ای برای ورود به حیات برزخی است که آیات بسیاری بر حیات برزخی دلالت می کنند؛ لذا بر این اساس اشکال وهابی ها وارد نیست و می توانیم در زمان ممات پیامبر صلی الله علیه و آله نیز به ایشان متوسل شویم.

ارتباط ما با کسانی که در برزخ زنده‌اند محفوظ است،‌ وهابیت می گوید این ارتباط قطع است و بر همین اساس می گوید نمی توانیم در زمان ممات پیامبر(ص) به ایشان متوسل شویم.