برطرف کردن عوامل سستی در نمازاول وقت

سستی نسبت به نماز عوامل متعدد و فراوانی دارد كه به مهم ترین آنها اشاره می شود :

1- همانطور كه گفتیم عدم آگاهی لازم از آثار و خیرات و بركات نماز در زندگی فردی و اجتماعی و در تامین سعادت دنیا و آخرت انسان و نیز غفلت و فراموشی فلسفه و آثار نماز و عدم معرفت نسبت به خالق یكتا و حقیقت نماز كه باعث می شود توجّه به نماز در ما كمتر شود .

مهمترین مشكل ما با نماز این است كه خود را نیازمند به نماز خواندن نمی دانیم بلكه تنها به چشم یك تكلیف به آن نگاه می كنیم ؛ تكلیف هم همانطور كه از لفظ آن معلوم است یعنی كاری كه با مشقت و سختی انجام پذیرد . همه ی اینها به این خاطر است كه نسبت به خالق خویش , معرفت صحیحی نداشته و از اسرار نماز آگاه نیستیم . اگر پی به عظمت خدای یكتا ببریم و بدانیم كه او معشوق هستی است و نماز عشق بازی با این معشوق است و او با همه عظمت خود به ما اجازه داده كه به دیدارش برویم، آیا در انجام آن كوتاهی خواهیم كرد؟

انبیاء الهی و اولیاء خدا چون عظمت حق تعالی را درك كرده بودند نماز را نور چشم خود می دانستند و ندا در می دادند كه «كفی بی عزا ً ان اكون لك عبدا ً و كفی بی فخرا ً ان تكون لی ربا ً»- برای من همین عزت , كه عبد تو باشم و برای من همین فخر , كه تو رب من باشی كفایت می كند. و اینان همانها هستند كه قرآن در وصفشان می گوید : «یخرون للاذقان سجدا – همه با كمال خضوع و فروتنی سر طاعت بر حكم آن فرود آورند».

2- از مهم ترین عوامل بی توجهی به نماز و سستی در آن گناه است .

حضرت حق (جل و علا ) دستور فرمودند كه با شیطان طرح دوستی نریزید و از دستورات او پیروی نكنید؛ چرا كه مطیع شیطان، از خدا اطاعت نمی كند. وقتی انسان , آلوده ی به گناه می شود یا اصلا به سمت نماز و نیایش با خدا نمی رود و یا از نماز و عبادت خویش حظ و بهره ی كافی نخواهد برد و از ذوق و اشتیاق لازم برای انجام عبادات بی بهره خواهد ماند. بطور طبیعی هر فردی به چیزی گرایش دارد كه از آن لذت می برد! بنابراین چون فرد گناهكار از نمازش لذت نمی برد ممكن است كم كم نسبت به نماز و رعایت آداب آن بی میل و رغبت شده.

برآورده شدن خواسته‌ها از دیگر اثرات و برکات خواندن نماز اول وقت است، چنانچه حضرت عبدالعظیم حسنی از امام حسن عسکری(علیه السلام) روایت می‌کند که فرمود: خداوند متعال با حضرت موسی(علیه السلام) تکلم کرد، حضرت موسی(علیه السلام) فرمود: خدای من! کسی که نمازها را در وقتش به جای آورد چه پاداشی دارد؟ خداوند فرمود: حاجت و درخواستش را به او عطا می‌کنم و بهشتم را برایش مباح می‌گردانم

3- گرایش به سمت دنیا درست در مقابل گرایش به سمت خدا است. به هر مقدار كه انسان به سمت دنیا می رود از خدا دور می گردد و برعكس. بنابراین باید توجه كرد كه حب افسار گسیخته به دنیا و علاقه ی قلبی به تمایلات نفسانی , ریشه ی همه ی خطاها و گناهان است و در اثر این محبت است كه انواع گناهان از انسان سر خواهد زد و حتی در نماز هم , تمام توجه كسی كه محب دنیا است، به سمت دنیا و منابع آن خواهد بود و در نتیجه لذتی از نماز نمی برد و كم كم كاهل نماز شده و چه بسا نماز را ترك كند و به خسران ابدی گرفتار شود .

4- از جمله مهمترین عامل سستی در نماز آسیب پذیری مقطع نوجوانی و جوانی است. این مقطع سنّی، مقطع حساس و بحرانی برای جوانان و نوجوانان است، مسایل و بحران های بلوغ از یك طرف، شكّ و تردیدهای مذهبی از طرف دیگر، ناپختگی و بی تجربگی و گرایش سریع به الگوهای غیرواقعی كه اهل نماز نیستند، زمینه هایی است كه در خود فرد وجود دارد و باعث می شود كه جوانان و نوجوانان علاقة چندانی به نماز نداشته باشند. و در انجام آن نیز از خود كاهلی نشان دهند.

5- یكی از عوامل موثر در بروز این حالت بی حوصلگی و كم صبری است . انجام هر تكلیفی در آغاز راه , صبوری و استقامت می خواهد . امام خمینی(رحمة الله علیه) در توضیح صبر در اطاعت فرموده اند: یعنی انسان در فرمانبرداری حق تعالی، خوددار باشد و نفس اماره عنان از دست انسان نگیرد، و افسار گسیخته نكند .

در حدیثی از امام علی(علیه السلام ) آمده است كه فرمودند : كسی كه بر اطاعت صبر كند خداوند برای او ششصد درجه بنویسد كه فاصله ی هر درجه از پایان زمین تا عرش می باشد.

هر چند شاید مواظبت بر نماز اول وقت كار دشواری به نظر رسد اما با صبر بر انجام آن، و سعی در رعایت نماز اول وقت این كار نیز آسان و شیرین می شود