بخشندگی را در کودکان نهادینه کنید

چگونه بخشندگی را به کودکمان بیاموزیم؟

پرورش روح گذشت و ایثار در فرزند یکی از آن تدابیر تربیتی مهم است که اثراتی بس فراوان در ابعاد متفاوت زندگی اکنون و آینده کودک امروز و بزرگسال فردا دارد. نهادینه شدن روحیه بخشش و فداکاری باعث می شود اندیشه کمک رسانی در اولویت ارزشمندیهای اخلاقی فرزند واقع گردد. برای آموزش بخشندگی به کودک و کاهش حس خودمحوری در او می‌توان از راهکارهای که در ادامه به آن پرداخته‌ایم بهره برد. با بیتوته همراه باشید.

چگونه بخشندگی را به کودکان بیاموزیم؟

این قابل درک است که کودکان زمانی که دوستی کار نادرستی انجام می‌دهد احساس خشم، ناراحتی و بی‌قراری کنند. شاید والد یا دوستی حرف ناخوشایندی بزند و یا کودکی مثلا یک اسباب بازی عزیز و دوست داشتنی را بشکند، رازی را فاش کند و یا او را مسخره کند. در این صورت هیچ بعید نیست که کودک دچار خشم و عصبانیت شود. هرچند که معمولا گفته می‌شود کودکان زود فراموش می‌کنند و قهر و آشتی آنها دوامی ندارد اما این مساله در واقع به شخصیت و روحیه کودکان ربط دارد.

اهمیت خصلت بخشندگی در کودکان

مهم است که بچه ها بدانند بخشندگی و گشاده دستی همیشه به معنی پول دادن و دست به جیب بودن نیست. کمک به دیگران، عبادت بیماران و به خاطر دیگری از حق خود گذشتن و… همه نشان از بخشندگی و داشتن قلبی مهربان دارد و گاهی یک لبخند صمیمانه، بوسه ای گرم، پاک کردن اشک های یک چشم و شاد کردن دیگران، می تواند بخشندگی محسوب شود. 

سعی کنید از سنین کودکی بخشیدن را به فرزندتان آموزش دهید. این رفتار را باید در شخصیت و روحیه وی نهادینه کنید و باعث ماندگاری آن شوید. کودکانی که بخشیدن را یاد نمی‌گیرند، در بزرگسالی به افرادی عبوس و تندمزاج تبدیل می‌شوند. از طریق بخشیدن، کودکان ارزش همدردی را نیز درون خود رشد می‌دهند.

بخشیدن افراد باعث ایجاد رضایت خاطر در فرزندتان خواهد شد. زمان قهر و آشتی و ناراحتی می توانید فرزندتان را به چشم پوشی از خطای دوستش راهنمایی کنید. بهتر آن است که به سخنان فرزند خود در این رابطه گوش دهید و برایش توضیح دهید که کینه به دل گرفتن، او و دوستش را بیشتر آزار خواهد داد. این ارزش، ارزش دیگری را هم به کودکان یاد می‌دهد که مهربانی نام دارد.

بخشش راهی برای کنترل احساسات منفی، افکار نادرست و تسلط بر خود و روابط است. این یک مهارت ضروری است تا روابط افراد به ویژه روابط دوستی پایدار بمانند. بدون تلاش برای بخشیدن دیگرانی که اشتباهاتی در حق ما می‌کنند نمی‌توانیم احساس خوشایندی نسبت به خود و دیگران داشته باشیم. 

کسی که نمی‌تواند ببخشد نمی‌تواند دوباره اعتماد کند. بخشیدن راهی برای حل مشکلاتی است که خواه ناخواه در روابط به وجود می‌آیند.‏

الگوی خوبی برای بخشش باشید

بهترین راهنما الگوی خوب است

والدین در آموزش مفهوم اخلاقی بخشیدن به فرزندانشان نقش مهمی را دارند. بهترین آموزش برای بچه ها تماشا کردن و تقلید از چیزها و رفتارهایی است که در اطرافشان می گذرد و رفتارهایی است که می بینند.با دقت در اتفاقاتی که در اطراف تان رخ می دهد. بسیاری از کودکان این مفاهیم اخلاقی را از والدین خود الگوبرداری می‌کنند.

اغلب کودکان از حدود سه سالگی احساسی از همدلی و مهربانی از خود نشان می‌دهند و طی آن به دلجویی از کودکان و افراد دیگر خانواده هنگام ناراحتی می‌پردازند. در این زمان است که می‌توان بخشندگی را به کودک آموخت.

فرزند شما به نحوه واکنش شما نسبت به کسی که باعث ناراحتی و آزارتان شده به دقت توجه می‌کند. او رفتار شما را ارزیابی می‌کند… آیا مادرم، پدر را بخاطر رفتار غلطش بخشید؟ آیا پدرم مرا بخاطر ظرفی که شکستم بخشید؟ آیا مادرم همکارش را بخاطر اشتباهی که در کارش داشت بخشید؟ آیا پدرم در مورد بحثی که با خواهرش داشته با دیگران صحبت می‌کند؟ آیا مادرم بخاطر رفتار دوستش او را مسخره می‌کند؟ چقدر طول می‌کشد تا عصبانیت مادرم فروکش کند؟

برای فرزندتان یک الگو بخشنده باشید؛ اگر والدین به آن چه می گویند، عمل کنند، کودک احساس می کند که درجمع افراد صادق و متعهد زیست می کند. از این رو، از همان دوران کودکی، روح گذشت و ایثار در فرزند تقویت می یابد. یک الگوی خوب بهترین راه برای آموزش بچه ها است. 

کودک باید بداند که هیچ کس کامل نیست و همه آدم‌ها اشتباه می‌کنند اما همدلی کردن، بخشیدن و تلاش برای ایجاد یک رابطه بهتر، برای داشتن یک زندگی سالم و شاد لازم است. خوب است که کودکتان بداند با بخشیدن دیگران چه چیزهای بهتری نصیبش خواهد شد.‏ راهنمای بخشیدن برخی از کودکان کینه جو هستند. برای آنها دشوار است که اشتباه کسی را ببخشند.

در واقع آنها جزئی‌ترین اشتباه دیگران را که باعث ناراحتی و رنجش‌شان شده به خاطر می‌سپرند. چنین کودکانی دنیا را جایی پر از آسیب‌ها و نامهربانی‌ها می‌بینند. این کودکان در مهارت همدلی ضعیف هستند و گمان می‌کنند با هر اشتباهی دنیا و رابطه به پایان می‌رسد. برای چنین کودکانی تقویت احساس همدلی و افزایش مهارت بخشیدن دیگران بسیار ضروری است.

کودک باید بداند که هیچ کس کامل نیست و همه آدم‌ها اشتباه می‌کنند

کلیدی‌ترین مفاهیمی که برای تربیت کودکی بخشنده و با گذشت باید به او یاد دهید:

- اگر این اشتباه فقط یک بار اتفاق افتاده ممکن است دیگر تکرار نشود پس بهتر است از آن بگذرد.‏

- اگر این اشتباه از روی عمد و با قصد آزار و ناراحتی رخ نداده پس بهتر است به آن اهمیتی ندهد.‏

- اگر این اشتباه جدی نبوده نباید آن را جدی بگیرد.‏ ـ اگر کسی که اشتباه کرده عذرخواهی کرده باید او را ببخشد.

- ‏اگر این اشتباه از سوی یک دوست بسیار مهربان و خوش قلب رخ داده اصلا لزومی ندارد که به آن فکر کند.

- ‏اگر این اشتباه در ماه‌ها و سال‌های قبل رخ داده دیگر ارزش فکر کردن ندارد.‏

ارتباط حس امنیت و بخشندگی در کودکان

کودک را با کودکان بزرگتر از خودش که رفتارهای ملایمتر و صبورانه تری دارند، همبازی کنید؛ تا او نیز به تدریج اینگونه رفتارها را بیاموزد. کودک زمانی مفهوم سهیم شدن با دیگران را یاد می‌گیرد که احساس امنیت درونی کند. بنابراین اگر کودک در یابد که از سوی بزرگترهایش مورد توجه و علاقه است و برای حمایت شدن نیازی به سرسختی و پافشاری ندارد، حس امنیت در او شکل خواهد گرفت و به تدریج می‌تواند به نیازهای دیگران هم توجه کند.

سرزنش ممنوع

هرگز به خاطر اشتباهاتی که بچه ها ممکن است در امر بخشندگی مرتکب شوند، آنها را سرزنش نکنید، بلکه با او بیشتر حرف بزنید و راهنمایی کنید، حق اشتباه کردن را به او بدهید. او یک بچه است با قلبی مهربان و پر از احساس، نفس کار او را تحسین کنید، اما در فکر تصحیح اشتباهاتش هم باشید.