اوصاف بهشت در قرآن کریم

بهشت خانه ی مومنان و منزل متقین است ، خداوند آن را محل کرامت و منزل اهل سعادت قرار داده است ، منزل کسانی که بر ایمان و عمل صالح بمیرند . قرآن کریم آن را توصیف نموده و فضائل و انواع نعمت هایش را بیان نموده  ، باشد که انسان ها برای به دست آوردنش ، تلاش کرده و همت نمایند 

اوصاف بهشت در قرآن کریم

بهشت خانه ی مومنان و منزل متقین است ، خداوند آن را محل کرامت و منزل اهل سعادت قرار داده است ، منزل کسانی که بر ایمان و عمل صالح بمیرند . قرآن کریم آن را توصیف نموده و فضائل و انواع نعمت هایش را بیان نموده  ، باشد که انسان ها برای به دست آوردنش ، تلاش کرده و همت نمایند . این توصیفات در قرآن بگونه ای واضح ذکر شده است که انگار مومنان آن را با چشم سر می بینند .حضرت حق جل جلاله ، درجات و درب ها و غذاها و خوراکیها و نوشیدنیها و انواع آبها و رودخانه های بهشت و لباس ها و زیور آلات بهشتیان را در نهایت زیبایی به تصویر می کشد .

خداوند تبارک و تعالی ، بهشت را در مقابل قمیتی که انسانها پرداخت می کنند به آنها می دهند ، می فرماید : ((در حقیقت، خدا از مؤمنان، جان و مالشان را به [بهای‌] اینکه بهشت برای آنان باشد، خریده است؛ همان کسانی که در راه خدا می‌جنگند و می‌کُشند و کشته می‌شوند. [این‌] به عنوان وعده حقی در تورات و انجیل و قرآن بر عهده اوست. و چه کسی از خدا به عهد خویش وفادارتر است؟ پس به این معامله‌ای که با او کرده‌اید شادمان باشید، و این همان کامیابی بزرگ است.)) }(التوبة: 111)، و درجایی دیگر می فرمایند : ((و برای نیل به آمرزشی از پروردگار خود، و بهشتی که پهنایش [به قدر] آسمانها و زمین است [و] برای پرهیزگاران آماده شده است، بشتابید.)) (آل عمران: 133) ، همچنین در جایی دیگر می فرمایند : ((  [برای رسیدن‌] به آمرزشی از پروردگارتان و بهشتی که پهنایش چون پهنای آسمان و زمین است [و] برای کسانی آماده شده که به خدا و پیامبرانش ایمان آورده‌اند، بر یکدیگر سبقت جویید. این فضل خداست که به هر کس بخواهد آن را می‌دهد، و خداوند را فزون‌بخشی بزرگ است.)) (الحدید:21) .

 همه ی پیامبران از اول تا خاتم – صلوات الله و سلامه علیهم- همه متفقند که راه بهشت یکی است و آن راه ایمان وعمل صالح می باشد ، خداوند متعال می فرمایند : ((و [بدانید] این است راه راست من؛ پس، از آن پیروی کنید. و از راه‌ها[ی دیگر] که شما را از راه وی پراکنده می‌سازد پیروی مکنید. اینهاست که [خدا] شما را به آن سفارش کرده است، باشد که به تقوا گرایید. )) الأنعام: 153 آری راه بهشت یکی است ، در حالی که راههای جهنم متعدد می باشند ، پروردگار عالم می فرمایند : ((و نمودن راه راست بر عهده خداست، و برخی از آن [راهها] کژ است،))(النحل: 9) یعنی راههایی که از طریق حق به دور است که همان راه گمراهی و کفر باشد . خداوند متعال می فرمایند : ((فرمود: «این راهی است راست [که‌] به سوی من [منتهی می‌شود]. )) الحجر: 41) . و از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت شده است که گفت : رسول الله صلی الله علیه و سلم برای ما خطی را رسم کرد ، سپس فرمود : این راه خداست ، بعد از آن خط هایی دیگر از طرف راست و چپ آن خط رسم کرد ، و فرمود : این راههای متفرق است ، که بر هر کدام از آنها شیطانی وجود دارد که به سوی آن فرا می خواند و قرائت فرمود : ((و [بدانید] این است راه راست من؛ پس، از آن پیروی کنید. و از راه‌ها[ی دیگر] که شما را از راه وی پراکنده می‌سازد پیروی مکنید. ))انعام 153 . احمد و غیره روایت کرده اند .

بنابراین هر کس بهشت را می خواهد باید این راه را بپیماید ، و پیمودنش بر کسی که خداوند بخواهد آسان است .

قرآن کریم بیان می فرماید که بهشت برای مومنین آفریده و آماده و زینت داده شده است ، می فرمایند : ((و برای نیل به آمرزشی از پروردگار خود، و بهشتی که پهنایش [به قدر] آسمانها و زمین است [و] برای پرهیزگاران آماده شده است، بشتابید.)) (آل عمران: 133) و می فرمایند : (([برای رسیدن‌] به آمرزشی از پروردگارتان و بهشتی که پهنایش چون پهنای آسمان و زمین است [و] برای کسانی آماده شده که به خدا و پیامبرانش ایمان آورده‌اند، بر یکدیگر سبقت جویید )) (الحدید: 21)و آماده سازی اقتضای وجود را می کند . و در سنت هم احادیثی در مورد وجود بهشت داریم که رسول الله صلی الله علیه و سلم تصریح کرده اند که بهشت را دیده اند ، در صحیحین از عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت شده است که گفت : رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند (( حقیقتا من بهشت را دیدم )) متفق علیه .

قرآن مکان فعلی بهشت را مشخص می نماید ، پروردگار می فرماید : ((و قطعاً بار دیگری هم او را دیده است،نزدیک سدرالمنتهی،در همان جا که جنةالمأوی است.))النجم 13-15 . طبری در تفسیرش از هلال بن یساف روایت می کند که گفت : ابن عباس از کعب در مورد سدرة المنتهی پرسید در حالی که من آنجا حضور داشتم ، کعب ابراز داشت : آن درخت عناب است که بر سر فرشتگان حاملان عرش قرار گرفته و علم مخلوقات به آن ختم می شود و علم کسی فراتر از آن نیست  و به این خاطر سدره المنتهی نامیده شده است چرا که علم خلائق به آن ختم می گردد ، خداوند متعال می فرمایند : ((و روزی شما و آنچه وعده داده شده‌اید در آسمان است.)) (الذاریات: 22) . طبری از ابن ابی نجیح از مجاهد روایت کرده است که گفته : (( بهشت در آسمان است )).

قرآن بیان می فرماید که بهشت درب هایی دارد که مومنان از آن وارد می شوند ، خداوند متعال می فرمایند : ((و کسانی که از پروردگارشان پروا داشته‌اند، گروه گروه به سوی بهشت سوق داده شوند، تا چون بدان رسند و درهای آن [به رویشان‌] گشوده گردد و نگهبانان آن به ایشان گویند: «سلام بر شما، خوش آمدید، در آن درآیید [و] جاودانه [بمانید].» )) (الزمر: 73) .و در صحیحین از ابی حازم از سهل بن سعد روایت شده است که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند : (( بهشت هشت درب دارد )) متفق علیه .

همچنین قرآن ارشاد می فرماید که بهشت درجه بندی است که هر کدام از درجات بالای دیگری قرار دارد ، آنجا که می فرماید : ((مؤمنان خانه‌نشین که زیان‌دیده نیستند با آن مجاهدانی که با مال و جان خود در راه خدا جهاد می‌کنند یکسان نمی‌باشند. خداوند، کسانی را که با مال و جان خود جهاد می‌کنند به درجه‌ای بر خانه‌نشینان مزیت بخشیده، و همه را خدا وعده [پاداش‌] نیکو داده، و[لی‌] مجاهدان را بر خانه‌نشینان به پاداشی بزرگ، برتری بخشیده است؛[پاداش بزرگی که‌] به عنوان درجات و آمرزش و رحمتی از جانب او [نصیب آنان می‌شود]، و خدا آمرزنده مهربان است.)) (النساء: 95-96). در صحیحین از ابی سعید خدری روایت شده است که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند (( بهشت صد درجه دارد که خداوند برای مجاهدین در راهش آماده ساخته است ، فاصله ی بین هر درجه به اندازه ی فاصله ی بین آسمان و زمین است .))

 قرآن بیان می فرماید که اسامی بهشت ، گویای معانی و صفات آن است ، از جمله ی این نام های می توان به موارد زیر اشاره کرد :

الجنة ، خداوند متعال می فرمایند : ( و تلک  الجنة : و این است همان بهشت )) (الزخرف: 72 )، این اسم عامی است که انواع نعمت ها و لذت ها و سرور و شادیها را شامل می شود و اصل اشتقاق این کلمه از ستر و پوشش گرفته شده و جنین هم به خاطر پوشیده بودنش در شکم جنین نامیده می شود و جن هم به خاطر مخفی بودنش از چشم ها ، به این نام نامگذاری شده است .

(( دارالسلام)) ، خداوند عزوجل می فرمایند : (( لهم دار السلام عند ربهم : برای آنان، نزد پروردگارشان سرای عافیت است،))(الأنعام:127) ، همچنین می فرمایند : ((والله یدعوا إلی دار السلام : و خدا [شما را] به سرای سلامت فرا می‌خواند، }(یونس:25))) و سزاوارتر از آن به این اسم وجود ندارد چرا که آن خانه ی عافیت و سلامتی از هر بلا و مصیبتی است ، آن خانه ی الله است و اسم خداوند هم (سلام ) است ، این خانه به همراه اهلش در عافیت هستند  و خوش باششان در آنجا سلام است و خوش آمدگویی فرشتگان به آنها هم سلام می باشد ((و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. [و به آنان می‌گویند:] «درود بر شما به [پاداش‌] آنچه صبر کردید. راستی چه نیکوست فرجام آن سرای!»)) (الرعد: 23-24) ، همچنین پروردگار بر آنها سلام می کند : ((از جانب پروردگار[ی‌] مهربان [به آنان‌] سلام گفته می‌شود. )) (یس:58).

(( دار الخلد)) ، وجه تسمیه ی آن به این علت است که ساکنانش هر گز از آن مهاجرت نمی کنند ، همانگونه الله متعال می فرمایند : ((و به زودی کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، در باغهایی که از زیرِ [درختان‌] آن نهرها روان است درآوریم. برای همیشه در آن جاودانند، و در آنجا همسرانی پاکیزه دارند، و آنان را در سایه‌ای پایدار درآوریم.)) }(النساء: 57 ) .

(( جنة المأوی)) ، خداوند متعال می فرمایند : ((در همان جا که جنةالمأوی است.)) (النجم: 15) و مأوی یعنی پناهگاه و سکونت گاه که بهشت منزلگاه و پناهگاه مومنین است .

(( جنات عدن )) ، خداوند عزوجل می فرمایند : ((باغهای جاودانی که [خدای‌] رحمان به بندگانش در جهان ناپیدا وعده داده است. در حقیقت، وعده او انجام‌شدنی است. )) (مریم: 61) و درجایی دیگر می فرمایند : (([در] بهشتهای همیشگی [که‌] به آنها درخواهندآمد. در آنجا با دستبندهایی از زر و مروارید زیور یابند و در آنجا جامه‌شان پَرنیان خواهد بود.))فاطر 33. و معنای (( عدن )) یعنی اقامت و مقیم شدن و بهشت خانه ی اقامت همیشگی است .

(( الفردوس)) ، خداوند تبارک و تعالی می فرمایند : ((آنانند که خود وارثانند، همانان که بهشت را به ارث می‌برند و در آنجا جاودان می‌مانند.)) (المؤمنون:10-11) و می فرمایند : ((بی‌گمان کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، باغهای فردوس جایگاه پذیرایی آنان است.)) (الکهف:107)، فردوس اسمی است که بر تمام بهشت اطلاق می گردد و به بهترین و بالاترین آن گفته می شود . و اصل فردوس به معنی بوستان است .

(( جنات النعیم )) ، خداوند متعال می فرمایند : ((در حقیقت، کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، باغهای پر نعمت خواهند داشت، ))  این اسم هم عام است ، چرا که انواع نعمت های بهشتی را شامل می شود ، اعم از خوراکی ها ، نوشیدنی ها ، لباس ها ، بوی های خوش ، مناظر زیبا ، منزلگاههای وسیع و دیگر نعمت های ظاهری و باطنی بهشت . 

(( المقام الامین ))، خداوند عزوجل می فرمایند : ((به راستی پرهیزگاران در جایگاهی آسوده اند، )) (الدخان: 51) یعنی محلی که از هر گونه آفت و ناملایمتی بدور است .

(( مقعد صدق )) ، خداوند متعال می فرمایند : ((در حقیقت، مردم پرهیزگار در میان باغها و نهرها،در قرارگاه صدق، نزد پادشاهی توانایند. )) (القمر: 54– 55)، خداوند بهشتش را مقعد صدق نامیده است چرا که در آن هیچگونه گناه و اعمال و گفتار بیهوده ای وجود ندارد .

خداوند تبارک و تعالی بیان فرموده اند که درجات مختلف بهشتی ، دارای باغ های متفاوتی هستند ، می فرمایند : ((  و هر کس را که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است.)) (الرحمن:46)، و بعد از توصیفش در ادامه  می فرمایند :(( و غیر از آن دو [باغ‌]، دو باغ [دیگر نیز] هست.)) (الرحمن:62) بنابراین این چهار باغ ، بر اساس مقام و درجات ایمانی افراد ، به آنها تعلق می گیرد.

قرآن کریم خانه ها و اتاق ها و ساختمان های بهشتیان که بر روی هم بنا شده است را ذکر می نماید ، می فرماید : ((لیکن کسانی که از پروردگارشان پروا داشتند، برای ایشان غرفه‌هایی است که بالای آنها غرفه‌هایی [دیگر] بنا شده است؛  )) (الزمر:20) و در جایی دیگر می فرماید : ((و اموال و فرزندانتان چیزی نیست که شما را به پیشگاه ما نزدیک گرداند، مگر کسانی که ایمان آورده و کار شایسته کرده باشند. پس برای آنان دو برابر آنچه انجام داده‌اند پاداش است و آنها در غرفه‌ها[ی بهشتی‌] آسوده خاطر خواهند بود.)) (سبأ:37) و می فرماید : ((تا گناهانتان را بر شما ببخشاید، و شما را در باغهایی که از زیر [درختان‌] آن جویبارها روان است و [در] سراهایی خوش، در بهشتهای همیشگی درآورد. این [خود] کامیابی بزرگ است.)) (الصف:12) و خداوند متعال گفتار همسر فرعون را ذکر می کند که گفت : ((«پروردگارا، پیش خود در بهشت خانه‌ای برایم بساز،))  (التحریم:11) .

ترمذی از علی رضی الله عنه روایت می کند که گفت : رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند : (( در بهشت خانه هایی است که بیرونش از اندروش و اندرونش از بیرونش ، دیده می شود ، یک نفر اعرابی بلند شد و گفت : ای رسول خدا ، آن برای چه کسی است ؟حضرت صلی الله علیه و سلم فرمودند : برای کسانی که نیک گفتار بوده و اطعام دیگران و روزه گرفتن منش همیشگی آنهاست و شب هنگام به نماز مشغولند .))

در بهشت تمام لذت های حسی و معنوی وجود دارد و هر آنچه را که بهشتیان بخواهند ، خداوند برایشان می آفریند ، پروردگار می فرماید : ((و در آنجا آنچه دلها آن را بخواهند و دیدگان را خوش آید [هست‌] ))الزخرف 71 . و از ابی هریرة رضی الله عنه روایت شده است که پیامبر صلی الله علیه و سلم– در حالی که مردی صحرانشین نزدش بود – فرمودند : (( مردی بهشتی از پروردگارش اجازه می خواهد که زراعت کند ، خداوند به او می گوید : آیا از نعمت هایی که داری راضی نیستی ؟ می گوید : چرا ، منتها دوست دارم زراعت کنم ، لذا بذر می پاشد و در یک چشم به هم زدن رشد کرده و برداشت می شود ، بعد از آن خداوند به او می گوید : بفرما ای فرزند آدم ، چیزی تو را سیر نمی کند )) . در این هنگام اعرابی می گوید : قسم به خداوند این شخص یا قرشی  و یا انصاری است چرا که آنها اهل کشت و زرعند ، ولی ما اهل این کار نیستیم ، رسول الله صلی الله علیه و سلم با شنیدن این سخن می خندد . )) بخاری روایت کرده است . 

 قرآن بیان می فرماید :  که در بهشت رودخانه ها و چشمه های متعدد و متنوعی وجود دارد که  بهشتیان از آن می نوشند ، خداوند می فرماید : ((باغهایی خواهد بود که از زیر [درختان‌] آنها جویها روان است.)) (البقرة:25)یعنی از زیر اتاق ها و منزل ها و ساختمان هایشان همانگونه که در دنیا معهود است ، جویها جاری  است . و در جایی دیگر می فرماید : ((در آن دو [باغ‌] دو چشمه همواره جوشان است.)) (الرحمن:66) . و می فرمایند : ((مَثَل بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده [چون باغی است که‌] در آن نهرهایی است از آبی که [رنگ و بو و طعمش‌] برنگشته؛ و جویهایی از شیری که مزه‌اش دگرگون نشود؛ و رودهایی از باده‌ای که برای نوشندگان لذتی است؛ و جویبارهایی از انگبین ناب.)) محمد: 15 )،خداوند سبحانه و تعالی چهار نوع نهر را بیان می فرماید و آفت هایی را که هر کدام از آنها ممکن است در دنیا داشته باشند را از نوع بهشتی آن نفی می کند ، آفت آب این است که بخاطر راکد ماندن تغییر میکند ، آفت شیر این است که ترش می شود ، آفت شراب این است که بدمزه و مست کننده است و آفت عسل این است که ممکن است ناخالصی داشته باشد که در بهشت از این آفات بدورند و در آن نشانه ای از قدرت الهی است که در بهشت رودخانه هایی جاری می شود که جریان آن در دنیا مسبوق به سابقه نیست .

در جایی دیگر ، قرآن کریم غذاهای بهشتیان را ذکر می کند که غذایشان میوه و گوشت و سایر غذاهای پاکیست که دلشان بخواهد . و نوشیدنیهایشان آب و شیر و عسل و شرابیست که هیچگونه عارضه ای ندارد . پروردگار متعال می فرماید : ((با [هر نوع‌] میوه و گوشتی که دلخواه آنهاست آنان را مدد [و تقویت‌] می‌کنیم. آنها در بهشت جام شراب گوارا را چنان سریع از دست هم بگیرند که گویی منازعه می‌کنند در صورتی که آنجا کار لغو و باطل و نزاع و خلاف و بزهکاری هیچ نیست.)) (الطور: 22-23) و می فرماید : ((از باده‌ای مُهر شده نوشانیده شوند[باده‌ای که‌] مُهر آن، مُشک است، و در این [نعمتها] مشتاقان باید بر یکدیگر پیشی گیرند..)) (المطففین: 25-26) و می فرماید : ((داستان بهشتی که به متقیان وعده دادند این است که در آن باغ بهشت نهرهایی از آب زلال دگرگون ناشدنی است و نهرها از شیر بی آنکه هرگز طعمش تغییر کند و نهرها از شراب ناب که نوشندگان را به حد کمال لذّت بخشد و نهرها از عسل مصفّی )) (محمد: 15).

قرآن ظروف بهشتیان را که عبارتند از قدح ها و لیوان ها و جام ها را بیان می کند ، می فرماید : ((سینیهایی از طلا و جام‌هایی در برابر آنان می‌گردانند،))(الزخرف: 71) و می فرمایند : ((بر گردشان پسرانی جاودان [به خدمت‌] می‌گردند،با جامها و آبریزها و پیاله‌[ها]یی از باده ناب روان.))

لباسها و زیور آلات بهشتیان هم بدان اشاره شده است ، خداوند تبارک و تعالی می فرمایند : ((به راستی پرهیزگاران در جایگاهی آسوده [اند]، در بوستانها و کنار چشمه‌سارهاپرنیان نازک و دیبای ستبر می‌پوشند [و] برابر هم نشسته‌اند..)) (الدخان: 51-53) ، می فرماید : ((کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند [بدانند که‌] ما پاداش کسی را که نیکوکاری کرده است تباه نمی‌کنیمآنانند که بهشتهای عدن به ایشان اختصاص دارد که از زیر [قصرها]شان جویبارها روان است. در آنجا با دستبندهایی از طلا آراسته می‌شوند و جامه‌هایی سبز از پرنیان نازک و حریر ستبر می‌پوشند. در آنجا بر سریرها تکیه می‌زنند. چه خوش پاداش و نیکو تکیه‌گاهی!.)) (الکهف:30-31)،

قرآن کریم ، خیمه های بهشتی را ذکر می نماید ، می فرماید : ((حورانی پرده‌نشین در [دل‌] خیمه‌ها. )) (الرحمن:72) ، و در صحیحین از ابو موسی اشعری رضی الله عنه روایت شده است که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند : ((  مومن در بهشت خیمه ای دارد که از مروارید میان تهی ساخته شده ، و طولش شصت میل است ، همسران بهشتی در آن هستند و شخص نزد آنها رفت و آمد می کند بگونه ای که هر کدام دیگری را نمی بیند . ))مسلم روایت کرده است . این خیمه ها غیر از خانه ها و قصرهای بهشتی است که در کنار رودخانه ها و بوستان ها  نصب شده اند.

بهشتیان خدمتکارانی هم دارند ، خداوند متعال می فرمایند : ((بر گردشان پسرانی جاودان [به خدمت‌] می‌گردند،با کوزه‌ها (ی بلورین) و مشربه‌ها (ی زرّین) و جامهای پر از شراب ناب.)) (الواقعة: 17-18) و می فرمایند : ((و دور آن بهشتیان پسرانی زیبا که تا ابد نوجوانند و خوش سیما به خدمت می‌گردند که در آنها چو بنگری (از فرط صفا) گمان بری که لؤلؤ منثورند.)) (الإنسان:19) ابن عباس می گوید : پسران نوجوانی که هر گز نمی میرند . مجاهد و کلبی و مقاتل هم قائل به اینند .

زنان اهل بهشت و زیبایی ظاهر و باطنیشان هم به تصویر کشانده شده است ، خداوند عزوجل می فرماید : ((و آنها را در آن جایگاههای خوش، جفتهایی پاک و پاکیزه است و در آن بهشت، جاوید خواهند زیست. )) (البقرة:25) از هر گونه عیب ظاهری و باطنی بدورند ، ناپاکیهای زنان دنیا را ندارند و از اخلاق بد و صفات ناپسند هم مبرا بوده ، و زبانشان از فحش و حرف های زشت پاک است ، به غیر شوهرشان چشم ندارند و لباسهایشان هیچگونه کثیفی را خود نمی گیرد .

خداوند متعال می فرماید : (([آری،] چنین [خواهد بود] و آنها را با حوریان درشت‌چشم همسر می‌گردانیم. )) (الدخان:54)، مجاهد می گوید : حوراء به زنی گفته می شود که چشم بخاطر لطافت پوست و صفای رنگش در حیرت می افتد . و حسن می گوید : حوراء سفیدی چشمش در نهایت سفیدی و سیاهی چشمش در نهایت سیاهی قرار دارد .

و پروردگار عزوجل در جایی دیگر می فرماید : ((در آن [باغها، دلبرانی‌] فروهشته‌نگاهند که دست هیچ انس و جنی پیش از ایشان به آنها نرسیده استپس کدام یک از نعمتهای پروردگارتان را منکرید؟گویی که آنها یاقوت و مرجانند..)) (الرحمن: 56-58) ، آنها را توصیف می کند که فروهشته نگاهند ، یعنی به غیر شوهرشان نمی نگرند و بکرند یعنی با آنها نزدیکی نشده است و در صفا مانند یاقوت و در زیبایی به مانند مرجانند .

آواز خوانی حوریان برای اهل بهشت و شادمانی و لذتی که به دنبال دارد ، هم در قرآن بدان اشاره شده است : خداوند متعال می فرماید : ((اما کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، در گلستانی، شادمان می‌گردند. )) (الروم:15) . طبری از یحیی بن ابی کثیر روایت می کند که می گوید : منظور لذت بردن و گوش دادن به آواز است .از علی بن ابیطالب رضی الله عنه روایت شده است که گفت : رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند : در بهشت اجتماع حور العین وجود دارد که آوازهایی می خوانند که کسی به زیبایی آن نشنیده است می گویند : ما جاودانیم ، نمی میریم ، ما لطیفیم ، چروکیده نمی شویم ، ما خشنودیم ، خشم نمی گیریم ، خوش به حال کسی که از آن ما باشد و ما برای او باشیم . ))ترمذی روایت کرده است .

بهشتیان در بهشت با یکدیگر ملاقات کرده و در مورد حوادث دنیا سخن می گویند و خداوند را بخاطر نعمتها و فضلش بر آنها ، شاکر می شوند ، پروردگار عزوجل می فرماید : ((پس برخی‌شان به برخی روی نموده و از همدیگر پرس‌وجو می‌کنندگوینده‌ای از آنان می‌گوید: «راستی من [در دنیا] همنشینی داشتم،.[که به من‌] می‌گفت: «آیا واقعاً تو از باوردارندگانی؟آیا وقتی مُردیم و خاک و [مشتی‌] استخوان شدیم، آیا واقعاً جزا می‌یابیم؟[مؤمن‌] می‌پرسد: «آیا شما اطلاع دارید [کجاست‌]؟» پس اطلاع حاصل می‌کند، و او را در میان آتش می‌بیند! [و] می‌گوید: «به خدا سوگند، چیزی نمانده بود که تو مرا به هلاکت اندازی. و اگر رحمت پروردگارم نبود، هرآینه من [نیز] از احضارشدگان بودم.»»)) الصافات:50-57 ، و در جایی دیگر می فرماید : ((  و برخی‌شان رو به برخی کنند [و] از هم پرسند، گویند: «ما پیشتر در میان خانواده خود بیمناک بودیم پس خدا بر ما منت نهاد و ما را از عذاب گرم [مرگبار] حفظ کرد. ما از دیرباز او را می‌خواندیم، که او همان نیکوکار مهربان است.».)) (الطور:25-28).

مومنان در محشر پروردگارشان را می بینند ، خداوند متعال در مورد کفار می فرماید : ((چنین نیست، آنان در چنین روز از دیدار پروردگارشان در پرده باشند)) (المطففین: 15) و این گویای این مطلب است که مومنان در آن روز پروردگارشان را می بینند ، همچنین می فرماید : ((در چنین روز، چهره‌هایی تازه و خرم باشدو به پروردگارش می‌نگرد!)) (القیامة: 22-23) ، و می فرماید : ((هر چه بخواهند در آنجا دارند، و پیش ما فزونتر [هم‌] هست.))ق 35 ، گروهی از صحابه ، منظور از مزید ، نگاه کردن به پروردگار متعال می دانند ، ابوبکر صدیق ، علی بن ابیطالب و انس بن مالک رضی الله عنهم و .. قائل به این قولند .

یکی دیگر از نعمت های بهشتی الحاق ذریه ی بهشتیان به آنها ست ، فرزندانی از آنها که در کودکی فوت شده و از نظر عمل در درجات پایین تر قرار دارند ، پروردگار متعال می فرماید : ((و کسانی که گرویده و فرزندانشان آنها را در ایمان پیروی کرده‌اند، فرزندانشان را به آنان ملحق خواهیم کرد و چیزی از کار[ها]شان را نمی‌کاهیم. هر کسی در گرو دستاورد خویش است. ))الطور 21 .

مواردی که ذکر شد تنها گوشه ای از اوصاف بهشت بود که در قرآن کریم بدانها اشاره شده بود . این اوصاف همت ها را بالا برده و عزم ها را جزم کرده که برای رسیدن به آن کوشش کرده و از یکدیگر سبقت گیرند . برای بهشت همین اندازه هم کافی است که آن اقامت گاهی است که هیچ هم و غم ، ترس ، خستگی و ناراحتی در آن وجود ندارد ، بلکه سراسر خانه ی شادی و سرور و نعمت های دائمی و زندگانی جاودانی است که هر نوع خوشی و نعمتی را در خود جای داده و هر خیری را در خود موجود دارد . خداوند ما و شما را از ساکنان آن قرار دهد . آمین .