اسراف |
... |
تحقیق در مورد اسراف و اثرات منفی آن بر فرد و جامعه
اسراف کردن از جمله گناهان کبیره است که خداوند چندین مرتبه در قرآن به آن اشاره کرده است. اسراف اثرات منفی فراوانی بر فرد و اجتماع دارد.
اسراف کردن از جمله کارهای قبیحی است که علاوه بر زیان های ظاهری می تواند اثرات مخربی بر جامعه بگذارد. آیات و روایات فراوانی در مورد اسراف کردن وجود دارد. با ستاره همراه باشید تا بیشتر در مورد اسراف بدانید؛
معنی اسراف چیست؟
اسراف به معنی زیاده روی و تجاور از حد و اندازه است. به عبارت دیگر اسراف شامل هر عملی می شود که از نظر کمی و کیفی از حد طبیعی خارج شده باشد. اسراف علاوه بر مادیات می تواند شامل حالات نفسانی انسان هم بشود و در صفات انسان بروز پیدا کند.
معنی اسراف در دهخدا
اسراف در لغت نامه دهخدا اینگونه تعریف شده است:
«گزاف کاری کردن، گزافه کاری، ایعاث، اقعاث، گزاف کردن، درگذشتن از حدّ میانه، از حدّ تجاوز کردن، افراط، زیاده روی، تبذیر، ابذار، اتلاف، گشادبازی، فراخ روی، از اندازه بگذشتن، تجاوز حدّ، مجاوزه از حدّ بغیر صواب، مقابل تقتیر و اقتار و تقصیر و قصد و اقتصاد، بر گزاف خرج کردن، ول خرجی، گزاف و بی اندازه یا بیجا و بی محل خرج کردن، تلف کردن مال، باددستی، صرف چیزی در غیر محل، زیاده از حاجت خرج کردن، فزونی کردن در صرف مال، بگزاف خرج کردن…»
ملاک های تشخیص اسراف
برای این که تشخیص دهیم چه زمانی از محدوده یک عمل خارج و دچار اسراف شده ایم ملاک های مختلفی وجود دارد. از جمله این ملاک ها عبارتند از:
گناهان: گناه و معصیت از جمله حد و حدودی است که خداوند آن ها را تعیین کرده است و وقتی که مرتکب گناهی می شویم به نوعی دچار اسراف شده ایم که تجاوز از دستورهای دینی است.
عقل: در جاهایی که عقل انسان تشخیص می دهد که انجام یک کار نوعی اسراف به حساب می آید باید به حکم عقل عمل کرد و از آن کار دوری نمود.
عرف: گاهی اوقات عرف جامعه تعیین کننده محدوده اسراف است. عرف جامعه بر اساس اوضاع اقتصادی موجود و موقعیت اجتماعی افراد این محدوده را تعیین می کند.
انواع اسراف
اسراف اقتصادی: زیاده روی و حیف و میل چیزهایی که هنوز قابل استفاده است.
اسراف عقیدتی: شرک به خدا و عدم اعتقاد به توحید از جمله مصادیق این نوع اسراف است.
اسراف اخلاقی: خروج از حد اعتدال در حوزه اخلاق فردی و اجتماعی
اسراف اجتماعی: رفتارهایی همچون تکبر که نمود اجتماعی پیدا می کند.
اسراف قضایی: تجاوز از حدود مشخص در مجازات مجرمان
آسیب های فردی اسراف
آسیب های جسمی
خشم خداوند (امام صادق (ع): اسراف مورد غضب خداست)
بی برکتی (امام صادق (ع): همانا اسراف همراه با کاهش برکت است)
گمراهی
فقر (امام علی (ع): اسراف موجب هلاکت است و میانه روی مایه زیاد شدن ثروت)
نابودی انسان
عذاب آخرت
غفلت از یاد خدا
کفران نعمت
تکبر
اثرات اجتماعی اسراف
نابودی منابع اقتصادی (امام علی (ع): اسراف ثروت زیاد را هم به فنا می دهد)
بی اخلاقی
اختلاف طبقاتی
نابودی حکومت (ابن خلدون: هر حکومتی که به اسراف و تبذیر مبتلا گردد دچار فروپاشی و انزوال می شود)
اسراف در روایات
امام علی (ع):
«هرگاه خداوند اراده خیری به بنده ای بفرماید، او را ملهم می فرماید به میانه روی و حسن اداره زندگی و او را از اسراف و بدی تدبیر دور می فرماید.»
امام صادق (ع):
«چه بسا فقیری که اسراف پیشه تر از ثروتمند است! ثروتمند از آنچه دارد خرج می کند و فقیر بدون تمکن مالی اضافه بر شأن خود انفاق می نماید.»
«لقمان به فرزندش گفت: سه علامت برای شخص اسرافگر وجود دارد: می خرد آنچه برای او نیست. (در شأن او نیست)، می پوشد آنچه برای او نیست (برازنده او نیست)، می خورد آنچه برای او نیست (فراخور حال او نیست).»
«جز این نیست که خداوند اقتصاد (میانه روی) را دوست و اسراف را دشمن می دارد؛ حتی دور انداختن هسته خرما را، زیرا آن هم به کار می‌آید و همچنین ریختن تتمه آبی که خورده‌ای.»
«از خدا بترس و زیاده روی مکن و سخت گیری هم منما و همیشه در حد وسط باش. به درستی که اسراف از تبذیر است.»
«آیا گمان می کنی خدا به کسی که مال داده به سبب احترام اوست، یا به کسی که نداده به واسطه پستی اوست. نه چنین است بلکه مال، مال خداست، آن را به عنوان امانت نزد شخص قرار می دهد و اذن داده که به طور میانه روی از آن بخورد و بیاشامد و لباس بپوشد و ازدواج کند و بر مرکب سوار شود و زیادتی آن مال را به فقرا برساند و رفع احتیاج شان کند. پس هر کس به این دستور رفتار کند، آنچه را خورده و آشامیده و پوشیده و سوار شده و نکاح نموده تمام بر او حلال است و اگر چنین نکرده تمام بر او حرام است…»
«کسی که مالش را به سبب اسراف تلف کرد و فقیر شد دعایش مستجاب نمی شود و چون بگوید خدایا به من مال ده حق تعالی می فرماید آیا تو را به اقتصاد (میانه روی) امر نکردم.»
اسراف در آیات قرآن
در 23 آیه از قرآن مجید کلمه اسراف یا مشتقات آن آمده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
«وَ الَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا»
(آیه 67 سوره فرقان)
«و کسانی که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف می نمایند و نه سخت گیری؛ بلکه در میان این دو، حدّ اعتدالی دارند.»
«وَ آتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا. إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ ۖ وَ كَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا»
(آیات 26 و 27 سوره اسرا)
«و حقّ نزدیکان را بپرداز و (همچنین حق) مستمند و وامانده در راه را و هرگز اسراف و تبذیر مکن. چرا که تبذیرکنندگان، برادران شیاطینند و شیطان در برابر پروردگارش بسیار ناسپاس بود.»
«…وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»
(آیه 31 سوره اعراف)
«و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد.»
«…إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ»
(آیه 28 سوره غافر)
«خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمی‌کند.»
«ثُمَّ صَدَقْنَاهُمُ الْوَعْدَ فَأَنْجَيْنَاهُمْ وَ مَنْ نَشَاءُ وَ أَهْلَكْنَا الْمُسْرِفِينَ»
(آیه 9 سوره انبیا)
«سپس وعده‌ای را که به آنان داده بودیم وفا کردیم. آنها و هر کس را که می خواستیم (از چنگ دشمنانشان) نجات دادیم و مسرفان را هلاک نمودیم.»
«وَ كَذَٰلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِآيَاتِ رَبِّهِ ۚ وَ لَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبْقَىٰ»
(آیه 127 سوره طه)
«و این گونه جزا می دهیم کسی را که اسراف کند و به آیات پروردگارش ایمان نیاورد و عذاب آخرت، شدیدتر و پایدارتر است.»
«إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَاءِ ۚ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»
(آیه 81 سوره اعراف)
«آیا شما از روی شهوت به سراغ مردان می‌روید، نه زنان؟ شما گروه اسرافکار (و منحرفی) هستید.»
«…كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ ۖ وَ لَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»
(آیه 141 سوره انعام)
«از میوه آن، به هنگامی که به ثمر می‌نشیند بخورید و حقّ آن را به هنگام درو، بپردازید و اسراف نکنید، که خداوند مسرفان را دوست ندارد»
«…كَذَٰلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتَابٌ»
(آیه 34 سوره غافر)
تحقیق در مورد اسراف و اثرات منفی آن بر فرد و جامعه
اسراف کردن از جمله گناهان کبیره است که خداوند چندین مرتبه در قرآن به آن اشاره کرده است. اسراف اثرات منفی فراوانی بر فرد و اجتماع دارد.
اسراف کردن از جمله کارهای قبیحی است که علاوه بر زیان های ظاهری می تواند اثرات مخربی بر جامعه بگذارد. آیات و روایات فراوانی در مورد اسراف کردن وجود دارد. با ستاره همراه باشید تا بیشتر در مورد اسراف بدانید؛
معنی اسراف چیست؟
اسراف به معنی زیاده روی و تجاور از حد و اندازه است. به عبارت دیگر اسراف شامل هر عملی می شود که از نظر کمی و کیفی از حد طبیعی خارج شده باشد. اسراف علاوه بر مادیات می تواند شامل حالات نفسانی انسان هم بشود و در صفات انسان بروز پیدا کند.
معنی اسراف در دهخدا
اسراف در لغت نامه دهخدا اینگونه تعریف شده است:
«گزاف کاری کردن، گزافه کاری، ایعاث، اقعاث، گزاف کردن، درگذشتن از حدّ میانه، از حدّ تجاوز کردن، افراط، زیاده روی، تبذیر، ابذار، اتلاف، گشادبازی، فراخ روی، از اندازه بگذشتن، تجاوز حدّ، مجاوزه از حدّ بغیر صواب، مقابل تقتیر و اقتار و تقصیر و قصد و اقتصاد، بر گزاف خرج کردن، ول خرجی، گزاف و بی اندازه یا بیجا و بی محل خرج کردن، تلف کردن مال، باددستی، صرف چیزی در غیر محل، زیاده از حاجت خرج کردن، فزونی کردن در صرف مال، بگزاف خرج کردن…»
ملاک های تشخیص اسراف
برای این که تشخیص دهیم چه زمانی از محدوده یک عمل خارج و دچار اسراف شده ایم ملاک های مختلفی وجود دارد. از جمله این ملاک ها عبارتند از:
گناهان: گناه و معصیت از جمله حد و حدودی است که خداوند آن ها را تعیین کرده است و وقتی که مرتکب گناهی می شویم به نوعی دچار اسراف شده ایم که تجاوز از دستورهای دینی است.
عقل: در جاهایی که عقل انسان تشخیص می دهد که انجام یک کار نوعی اسراف به حساب می آید باید به حکم عقل عمل کرد و از آن کار دوری نمود.
عرف: گاهی اوقات عرف جامعه تعیین کننده محدوده اسراف است. عرف جامعه بر اساس اوضاع اقتصادی موجود و موقعیت اجتماعی افراد این محدوده را تعیین می کند.
انواع اسراف
اسراف اقتصادی: زیاده روی و حیف و میل چیزهایی که هنوز قابل استفاده است.
اسراف عقیدتی: شرک به خدا و عدم اعتقاد به توحید از جمله مصادیق این نوع اسراف است.
اسراف اخلاقی: خروج از حد اعتدال در حوزه اخلاق فردی و اجتماعی
اسراف اجتماعی: رفتارهایی همچون تکبر که نمود اجتماعی پیدا می کند.
اسراف قضایی: تجاوز از حدود مشخص در مجازات مجرمان
آسیب های فردی اسراف
آسیب های جسمی
خشم خداوند (امام صادق (ع): اسراف مورد غضب خداست)
بی برکتی (امام صادق (ع): همانا اسراف همراه با کاهش برکت است)
گمراهی
فقر (امام علی (ع): اسراف موجب هلاکت است و میانه روی مایه زیاد شدن ثروت)
نابودی انسان
عذاب آخرت
غفلت از یاد خدا
کفران نعمت
تکبر
اثرات اجتماعی اسراف
نابودی منابع اقتصادی (امام علی (ع): اسراف ثروت زیاد را هم به فنا می دهد)
بی اخلاقی
اختلاف طبقاتی
نابودی حکومت (ابن خلدون: هر حکومتی که به اسراف و تبذیر مبتلا گردد دچار فروپاشی و انزوال می شود)
اسراف در روایات
امام علی (ع):
«هرگاه خداوند اراده خیری به بنده ای بفرماید، او را ملهم می فرماید به میانه روی و حسن اداره زندگی و او را از اسراف و بدی تدبیر دور می فرماید.»
امام صادق (ع):
«چه بسا فقیری که اسراف پیشه تر از ثروتمند است! ثروتمند از آنچه دارد خرج می کند و فقیر بدون تمکن مالی اضافه بر شأن خود انفاق می نماید.»
«لقمان به فرزندش گفت: سه علامت برای شخص اسرافگر وجود دارد: می خرد آنچه برای او نیست. (در شأن او نیست)، می پوشد آنچه برای او نیست (برازنده او نیست)، می خورد آنچه برای او نیست (فراخور حال او نیست).»
«جز این نیست که خداوند اقتصاد (میانه روی) را دوست و اسراف را دشمن می دارد؛ حتی دور انداختن هسته خرما را، زیرا آن هم به کار می‌آید و همچنین ریختن تتمه آبی که خورده‌ای.»
«از خدا بترس و زیاده روی مکن و سخت گیری هم منما و همیشه در حد وسط باش. به درستی که اسراف از تبذیر است.»
«آیا گمان می کنی خدا به کسی که مال داده به سبب احترام اوست، یا به کسی که نداده به واسطه پستی اوست. نه چنین است بلکه مال، مال خداست، آن را به عنوان امانت نزد شخص قرار می دهد و اذن داده که به طور میانه روی از آن بخورد و بیاشامد و لباس بپوشد و ازدواج کند و بر مرکب سوار شود و زیادتی آن مال را به فقرا برساند و رفع احتیاج شان کند. پس هر کس به این دستور رفتار کند، آنچه را خورده و آشامیده و پوشیده و سوار شده و نکاح نموده تمام بر او حلال است و اگر چنین نکرده تمام بر او حرام است…»
«کسی که مالش را به سبب اسراف تلف کرد و فقیر شد دعایش مستجاب نمی شود و چون بگوید خدایا به من مال ده حق تعالی می فرماید آیا تو را به اقتصاد (میانه روی) امر نکردم.»
اسراف در آیات قرآن
در 23 آیه از قرآن مجید کلمه اسراف یا مشتقات آن آمده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
«وَ الَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا»
(آیه 67 سوره فرقان)
«و کسانی که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف می نمایند و نه سخت گیری؛ بلکه در میان این دو، حدّ اعتدالی دارند.»
«وَ آتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا. إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ ۖ وَ كَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا»
(آیات 26 و 27 سوره اسرا)
«و حقّ نزدیکان را بپرداز و (همچنین حق) مستمند و وامانده در راه را و هرگز اسراف و تبذیر مکن. چرا که تبذیرکنندگان، برادران شیاطینند و شیطان در برابر پروردگارش بسیار ناسپاس بود.»
«…وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»
(آیه 31 سوره اعراف)
«و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد.»
«…إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ»
(آیه 28 سوره غافر)
«خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمی‌کند.»
«ثُمَّ صَدَقْنَاهُمُ الْوَعْدَ فَأَنْجَيْنَاهُمْ وَ مَنْ نَشَاءُ وَ أَهْلَكْنَا الْمُسْرِفِينَ»
(آیه 9 سوره انبیا)
«سپس وعده‌ای را که به آنان داده بودیم وفا کردیم. آنها و هر کس را که می خواستیم (از چنگ دشمنانشان) نجات دادیم و مسرفان را هلاک نمودیم.»
«وَ كَذَٰلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِآيَاتِ رَبِّهِ ۚ وَ لَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبْقَىٰ»
(آیه 127 سوره طه)
«و این گونه جزا می دهیم کسی را که اسراف کند و به آیات پروردگارش ایمان نیاورد و عذاب آخرت، شدیدتر و پایدارتر است.»
«إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَاءِ ۚ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»
(آیه 81 سوره اعراف)
«آیا شما از روی شهوت به سراغ مردان می‌روید، نه زنان؟ شما گروه اسرافکار (و منحرفی) هستید.»
«…كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ ۖ وَ لَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»
(آیه 141 سوره انعام)
«از میوه آن، به هنگامی که به ثمر می‌نشیند بخورید و حقّ آن را به هنگام درو، بپردازید و اسراف نکنید، که خداوند مسرفان را دوست ندارد»
«…كَذَٰلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتَابٌ»
(آیه 34 سوره غافر)
تحقیق در مورد اسراف و اثرات منفی آن بر فرد و جامعه
اسراف کردن از جمله گناهان کبیره است که خداوند چندین مرتبه در قرآن به آن اشاره کرده است. اسراف اثرات منفی فراوانی بر فرد و اجتماع دارد.
اسراف کردن از جمله کارهای قبیحی است که علاوه بر زیان های ظاهری می تواند اثرات مخربی بر جامعه بگذارد. آیات و روایات فراوانی در مورد اسراف کردن وجود دارد. با ستاره همراه باشید تا بیشتر در مورد اسراف بدانید؛
معنی اسراف چیست؟
اسراف به معنی زیاده روی و تجاور از حد و اندازه است. به عبارت دیگر اسراف شامل هر عملی می شود که از نظر کمی و کیفی از حد طبیعی خارج شده باشد. اسراف علاوه بر مادیات می تواند شامل حالات نفسانی انسان هم بشود و در صفات انسان بروز پیدا کند.
معنی اسراف در دهخدا
اسراف در لغت نامه دهخدا اینگونه تعریف شده است:
«گزاف کاری کردن، گزافه کاری، ایعاث، اقعاث، گزاف کردن، درگذشتن از حدّ میانه، از حدّ تجاوز کردن، افراط، زیاده روی، تبذیر، ابذار، اتلاف، گشادبازی، فراخ روی، از اندازه بگذشتن، تجاوز حدّ، مجاوزه از حدّ بغیر صواب، مقابل تقتیر و اقتار و تقصیر و قصد و اقتصاد، بر گزاف خرج کردن، ول خرجی، گزاف و بی اندازه یا بیجا و بی محل خرج کردن، تلف کردن مال، باددستی، صرف چیزی در غیر محل، زیاده از حاجت خرج کردن، فزونی کردن در صرف مال، بگزاف خرج کردن…»
ملاک های تشخیص اسراف
برای این که تشخیص دهیم چه زمانی از محدوده یک عمل خارج و دچار اسراف شده ایم ملاک های مختلفی وجود دارد. از جمله این ملاک ها عبارتند از:
گناهان: گناه و معصیت از جمله حد و حدودی است که خداوند آن ها را تعیین کرده است و وقتی که مرتکب گناهی می شویم به نوعی دچار اسراف شده ایم که تجاوز از دستورهای دینی است.
عقل: در جاهایی که عقل انسان تشخیص می دهد که انجام یک کار نوعی اسراف به حساب می آید باید به حکم عقل عمل کرد و از آن کار دوری نمود.
عرف: گاهی اوقات عرف جامعه تعیین کننده محدوده اسراف است. عرف جامعه بر اساس اوضاع اقتصادی موجود و موقعیت اجتماعی افراد این محدوده را تعیین می کند.
انواع اسراف
اسراف اقتصادی: زیاده روی و حیف و میل چیزهایی که هنوز قابل استفاده است.
اسراف عقیدتی: شرک به خدا و عدم اعتقاد به توحید از جمله مصادیق این نوع اسراف است.
اسراف اخلاقی: خروج از حد اعتدال در حوزه اخلاق فردی و اجتماعی
اسراف اجتماعی: رفتارهایی همچون تکبر که نمود اجتماعی پیدا می کند.
اسراف قضایی: تجاوز از حدود مشخص در مجازات مجرمان
آسیب های فردی اسراف
آسیب های جسمی
خشم خداوند (امام صادق (ع): اسراف مورد غضب خداست)
بی برکتی (امام صادق (ع): همانا اسراف همراه با کاهش برکت است)
گمراهی
فقر (امام علی (ع): اسراف موجب هلاکت است و میانه روی مایه زیاد شدن ثروت)
نابودی انسان
عذاب آخرت
غفلت از یاد خدا
کفران نعمت
تکبر
اثرات اجتماعی اسراف
نابودی منابع اقتصادی (امام علی (ع): اسراف ثروت زیاد را هم به فنا می دهد)
بی اخلاقی
اختلاف طبقاتی
نابودی حکومت (ابن خلدون: هر حکومتی که به اسراف و تبذیر مبتلا گردد دچار فروپاشی و انزوال می شود)
اسراف در روایات
امام علی (ع):
«هرگاه خداوند اراده خیری به بنده ای بفرماید، او را ملهم می فرماید به میانه روی و حسن اداره زندگی و او را از اسراف و بدی تدبیر دور می فرماید.»
امام صادق (ع):
«چه بسا فقیری که اسراف پیشه تر از ثروتمند است! ثروتمند از آنچه دارد خرج می کند و فقیر بدون تمکن مالی اضافه بر شأن خود انفاق می نماید.»
«لقمان به فرزندش گفت: سه علامت برای شخص اسرافگر وجود دارد: می خرد آنچه برای او نیست. (در شأن او نیست)، می پوشد آنچه برای او نیست (برازنده او نیست)، می خورد آنچه برای او نیست (فراخور حال او نیست).»
«جز این نیست که خداوند اقتصاد (میانه روی) را دوست و اسراف را دشمن می دارد؛ حتی دور انداختن هسته خرما را، زیرا آن هم به کار می‌آید و همچنین ریختن تتمه آبی که خورده‌ای.»
«از خدا بترس و زیاده روی مکن و سخت گیری هم منما و همیشه در حد وسط باش. به درستی که اسراف از تبذیر است.»
«آیا گمان می کنی خدا به کسی که مال داده به سبب احترام اوست، یا به کسی که نداده به واسطه پستی اوست. نه چنین است بلکه مال، مال خداست، آن را به عنوان امانت نزد شخص قرار می دهد و اذن داده که به طور میانه روی از آن بخورد و بیاشامد و لباس بپوشد و ازدواج کند و بر مرکب سوار شود و زیادتی آن مال را به فقرا برساند و رفع احتیاج شان کند. پس هر کس به این دستور رفتار کند، آنچه را خورده و آشامیده و پوشیده و سوار شده و نکاح نموده تمام بر او حلال است و اگر چنین نکرده تمام بر او حرام است…»
«کسی که مالش را به سبب اسراف تلف کرد و فقیر شد دعایش مستجاب نمی شود و چون بگوید خدایا به من مال ده حق تعالی می فرماید آیا تو را به اقتصاد (میانه روی) امر نکردم.»
اسراف در آیات قرآن
در 23 آیه از قرآن مجید کلمه اسراف یا مشتقات آن آمده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم:
«وَ الَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا»
(آیه 67 سوره فرقان)
«و کسانی که هرگاه انفاق کنند، نه اسراف می نمایند و نه سخت گیری؛ بلکه در میان این دو، حدّ اعتدالی دارند.»
«وَ آتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا. إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ ۖ وَ كَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا»
(آیات 26 و 27 سوره اسرا)
«و حقّ نزدیکان را بپرداز و (همچنین حق) مستمند و وامانده در راه را و هرگز اسراف و تبذیر مکن. چرا که تبذیرکنندگان، برادران شیاطینند و شیطان در برابر پروردگارش بسیار ناسپاس بود.»
«…وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»
(آیه 31 سوره اعراف)
«و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد.»
«…إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ»
(آیه 28 سوره غافر)
«خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمی‌کند.»
«ثُمَّ صَدَقْنَاهُمُ الْوَعْدَ فَأَنْجَيْنَاهُمْ وَ مَنْ نَشَاءُ وَ أَهْلَكْنَا الْمُسْرِفِينَ»
(آیه 9 سوره انبیا)
«سپس وعده‌ای را که به آنان داده بودیم وفا کردیم. آنها و هر کس را که می خواستیم (از چنگ دشمنانشان) نجات دادیم و مسرفان را هلاک نمودیم.»
«وَ كَذَٰلِكَ نَجْزِي مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِآيَاتِ رَبِّهِ ۚ وَ لَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبْقَىٰ»
(آیه 127 سوره طه)
«و این گونه جزا می دهیم کسی را که اسراف کند و به آیات پروردگارش ایمان نیاورد و عذاب آخرت، شدیدتر و پایدارتر است.»
«إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَاءِ ۚ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»
(آیه 81 سوره اعراف)
«آیا شما از روی شهوت به سراغ مردان می‌روید، نه زنان؟ شما گروه اسرافکار (و منحرفی) هستید.»
«…كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ ۖ وَ لَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ»
(آیه 141 سوره انعام)
«از میوه آن، به هنگامی که به ثمر می‌نشیند بخورید و حقّ آن را به هنگام درو، بپردازید و اسراف نکنید، که خداوند مسرفان را دوست ندارد»
«…كَذَٰلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتَابٌ»
(آیه 34 سوره غافر)
فرم در حال بارگذاری ...
|
[شنبه 1397-09-03] [ 09:46:00 ق.ظ ]
|
