نرجس
 
   



داب عيد غديرخم در تالش

تالشي ها عيد غدير را يكي از اعياد بزرگ ديني دانسته و با شور و حال خاصي ضمن ابراز ارادت به ساحت مولا علي(ع) به برگزاري مراسم و آيين هاي خاص اين روز مي پردازند.

اين عيد در نزد تالشان تجلي علاقه و ارادت به خاندان پيامبر اكرم(ص) و به خصوص فرزندان علي (ع) و فاطمه (س) بوده و از اين جهات با احترام و ويژگي خاص همراه است.

شور و حال وصف ناپذيري كه در اين عيد وجود دارد در اعياد ديگر ديده نمي شود و دليل آن همان طور كه بيان شد به خاطر عشق و علاقه اي است كه تالشي ها به حضرت علي بن ابيطالب (ع) دارند.

برگزاري آيين ها و مراسم خاص مذهبي در اين روز و ايام منتهي به اين روز در جاي جاي منطقه تالش از جمله برنامه هايي است كه از چند روز مانده به عيد غدير آغاز شده و نواي جشن و سرور را در منطقه حاكم مي سازد.

تكريم و تجليل سادات از جمله برنامه هايي است كه در اين روز تالشي ها به آن همت مي گمارند.

همواره سادات در بين تالشي ها از جايگاه ويژه اي برخوردار بوده اند و به همين علت رسم بر اين است كه شب عيد غدير و صبح روز عيد، مردم به ديدار و دست بوسي سادات و ذريه اميرالمومنين (ع) مي روند و اداي احترام به سادات مي كنند و سادات نيز ضمن پذيرائي با شربت و شيريني و اهداي هديه اي از ميهمانان قدرداني مي كنند.

معمولا هديه سادات سكه يا اسكناسي است كه به رسم تبرك داده مي شود. مردم اعتقاد دارند پولي را كه به عنوان هديه از سادات گرفته اند، نبايد خرج نمايند بلكه به عنوان تبرك و بركت يا ‘ته كيسه’ در نزد خود نگهداري مي كنند.

البته سادات نيز از چند روز مانده به عيد غدير خم اقدام به خانه تكاني و گردگيري منازل خود كرده و منزل را آماده پذيرايي از ميهمانان مي كنند.

مردم اين عيد را عيد سادات ناميده و در برخي موارد از آن به عنوان عيد سيدها نام مي برند.

بازار جشن و سرور و عروسي نيز در اين روز بسيار پر رونق است و علاوه بر آن در اين روز ، خانواده نوعروس و تازه داماد هدايايي به زوج تازه مي دهند و در بعضي از مناطق، اين هدايا با آداب و رسوم خاصي تهيه و تقديم مي شود.

در اين مناسبتها اگر يكي يا هردو از زوجين تازه عروسي كرده سيد باشند، مراسم مهمتر و با شكوهتر برگزار مي شود.

در اين روز مردم بهترين و زيباترين لباسهاي خود را مي پوشند ، خود را معطر به بهترين عطرها مي كنند و با چهره اي خندان و شادمان به ديد و بازديد مي پردازند.

در اين روز افراد بسياري روزه مي گيرند و به مومنين احسان و اطعام مي دهند.

از جمله برنامه هاي ديگر تالش ها حضور در بقاع متبركه و زيارت اهل قبور است، زيارت و حضور در بقاع متبركه ناله تربه، سلطان سيدنكي در تالش و سيد شرف الدين شاه در رضوانشهر از برنامه هايي است كه تالش ها درعيد غدير خم به آن مي پردازند.

حضور اهل سنت و شيعه تالش در كنار يكديگر در اين آيين معنوي از ويژگي هاي اين منطقه است، در تالش چندين خانوار از سادات زندگي مي كنند كه از اهل سنت بوده و خود را منسوب به امام حسن (ع) مي دانند

موضوعات: گزارشات فرهنگی مدرسه  لینک ثابت
[چهارشنبه 1397-06-07] [ 09:18:00 ق.ظ ]




در تاریخ اسلام دو حادثه بسیار مهمّ و بزرگ اتفاق افتاده است که از یکی رسالت و از دیگری امامت به وجود آمده است. نخستین حادثه، نزول وحی بود که رسالت پیامبر گرامی اسلام(ص) را در برداشت و دومین حادثه نیز در هیجدهم ذیحجه سال دهم هجرت در مسیر بازگشت پیامبر گرامی اسلام از مراسم حجة الوداع اتفاق افتاد.

در این روز بزرگ، رسول گرامی اسلام(ص) به امر الهی در مسیر بازگشت از مراسم حج، در محلی به نام غدیر خم حضرت علی علیه السلام، را به عنوان وصی و جانشین بعد از خود به همگان معرفی نمودند. در حقیقت انتصاب حضرت علی(ع) به امامت در واقعه غدیر خم، ادامه رسالت مهم پیامبر گرامی اسلام بود. بنابراین روز غدیر و انتصاب امیرالمومنین(ع) به امامت به اندازه روز بعثت و رسالت نبی گرامی اسلام(ص) دارای اهمیت می باشد.


نقل شده است که امام حسن علیه السلام روز عید غدیر در کوفه مهمانی بزرگی برپا می داشتند. امام علی علیه السلام با فرزندان و گروهی از پیروانش بعد از نماز برای شرکت در مجلس به منزل امام حسن علیه السلام می رفتند. و پس از اتمام مهمانی امام حسن علیه السلام هدایایی به مردم اعطا می فرمود. لذا این حرکت امام حسن علیه السلام موجب شد مردم به روز عید غدیر عادت کنند.

 

پس شایسته است که به پاس قدردانی از این نعمت عظیم الهی و عرض ادب به ساحت مقدس امیرالمؤمنین علی علیه السلام، عید سعید غدیر را در خانواده و اجتماع باشکوه فراوان برگزار نماییم و از برکات معنوی این روز عزیز بهره مند شویم. آنچه در این مختصر تقدیم می گردد آدابی است که بزرگان دین به منظور گرامی داشت این روز عزیز تعلیم فرموده اند:

 

اعمال و آداب روز عید غدیر

 

در بیان ائمه علیهم السلام برای این روز بزرگ اعمالی وارد شده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود:

 

* تحکیم بیعت با ولایت

همان گونه که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله بعداز نصب حضرت علی علیه السلام به امامت مسلمین به جماعت مسلمانان امر کرد که با او بیعت کنند، در سال روز آن حماسه جاوید، تجدید آن بیعت سفارش شده است.

 

* تبریک گفتن

حضرت امام رضا علیه السلام، می فرماید: «روز عید غدیر خم روز تهنیت گویی است. بعضی از شما به بعض دیگر تهنیت بگوید و هرگاه مؤمنی با برادرش برخورد کرد بگوید: الحمدللّه الّذی جعلنا من المتمسّکین بولایة أمیرالمؤمنین و الائمة سلام الله علیهم.»

 

* اظهار سرور و شادمانی

در وصف شیعه و شیعیان گفته شده است که به شادی ما ائمه شادند و به حزن ما محزون؛ و مسلّم است که عید غدیر شادی بخش ترین عید ائمه است و شادمانی شیعه در این روز فرض است.

از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمودند: «حقا که روز غدیر روز عید فرح و سرور است». همچنین از امیر المومنین علی علیه السلام نیز نقل شده است که ایشان فرمودند: «در روز عید غدیر اظهار فرح و شادمانی کنید و برادران مسلمان خود را نیز شاد گردانید.»

 

* مصافحه کردن

مصافحه یا دست دادن از آداب اسلامی است و در روز عید غدیر به آن تاکید بیشتری شده است. امام علی علیه السلام می فرمایند: «روز عید غدیر هنگامی که یکدیگر را ملاقات می کنید با هم مصافحه کنید.»

ذکر مخصوصی نیز در این روز هنگام مصافحه سفارش شده است که عبارت است از؛ «الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایت امیرالمومنین و الائمه علیهم السلام؛ سپاس خدای را که ما را از جمله درآویختگان به ولایت امیرالمؤمنین علی و ائمه علیهم السلام قرار داد.»

 

* آراستن و پوشیدن لباس نو

از دیرباز عیدها و جشن ها با نظافت، غبارزدایی، پیراستن و آراستن همراه بوده است و شیعیان باید این روش ها را برای عید غدیر نیز رعایت نمایند. چرا که حضرت امام رضا علیه السلام، می فرمایند: «روز غدیر، روز آراستن و زینت است. پس هر کس برای روز غدیر، زینت کند، خداوند هر خطای کوچک و بزرگ او را می آمرزد و فرشتگانی را به سوی او می فرستد، آنان نیکی های او را می نگارند و مراتبش را تا عید غدیر سال آینده بالا می برند. اگر او جان دهد، شهید مرده است و اگر زیست کند، خوشبخت زیسته است.»

حضرت امام صادق علیه السلام نیز می فرمایند: «یکی از وظایف روز غدیر این است که مؤمن تمیزترین و گرانقدرترین جامه های خویش را بپوشد.»

پس چه زیبا خواهد بود که سردر منازل و اماکن عمومی تجارتی و اداری چراغانی شود تا شامل این پاداش بزرگ گردد.

 

* استفاده از بوی خوش

اسلام درباره به کارگیری بوی خوش و زدن عطر، بسیار سفارش کرده است. به خصوص در ایام عید سعید غدیر سفارش ویژه ای نسبت به این سنت خوب شده است. امام صادق علیه السلام، در پی وظایف مؤمن در روز غدیر فرمودند: «و مؤمن به اندازه توان و دست باز بودنش بوی خوش استعمال کند.»

 

* پیمان اخوت و برادری

از برنامه های اسلام ایجاد اخوت و برادری است. و به همین منظور پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله بین مسلمانان مهاجرین و انصار پیمان برادری بست و با پیمان اخوت علی علیه السلام را با خویش برادر نمود و در برخی از زیارات که خطاب به پیامبر صلّی الله علیه و آله می خوانیم: «السلام علیک و علی اخیک علی بن ابیطالب علیه السلام» اشاره به همین برادری است. پیمان برادری و عقد اخوت بستن از اعمال وارده در روز غدیر است و صیغه مخصوصی دارد که در مفاتیح الجنان آمده است.

 

* احسان و انفاق

احسان و انفاق از دستورات ویژه اسلامی است. اما در ایام بزرگی مثل عید غدیر بر آن تأکید بیشتری شده است. در سیره امام حسن علیه السلام است که ایشان روز عید غدیر مهمانی می داد و شخص امام علی علیه السلام نیز در آن مراسم شرکت می کردند.

 

* صله رحم

صله رحم از پسندیده ترین آداب اسلامی است و شرع مقدس اسلام بر این مطلب تأکید فراوان نموده است. اما در روز عید غدیر بر این نکته سفارش بیشتری شده است. امام صادق علیه السلام می فرماید: «از کارهایی که در روز عید غدیر مستحب است صله رحم است.»

 

* دیدار با مؤمنان

زیارت برادران مؤمن از سنت های مهم اسلامی است؛ لیکن در روز عید غدیر، دید و بازدید به عنوان یکی از شعائر مذهبی و ولایی بیشتر مورد سفارش قرار گرفته و پاداش افزونتری دارد.

حضرت امام رضا، علیه السلام، می فرمایند: «هر کس که در روز غدیر به دیدار مؤمنی برود خداوند هفتاد نور در قبرش داخل کند و قبرش را بگستراند، و هر روز هفتاد هزار فرشته به زیارت قبرش آید و به او مژده بهشت دهد.»

 

* رفع حاجت مؤمنان

رفع حاجت مومنان از جمله اعمالی است که اسلام برای آن ارزش خاصی قائل شده است و ائمه آن را از چند طواف برتر می دانند. در روز غدیر این عمل فضیلت بیشتری دارد. امام علی علیه السلام فرمودند: «کسی که مؤمنان را در روز غدیر تکفل کند نزد خدای متعال من ضامنش هستم که از کافر شدن و پریشان شدن در امان باشد.»

 

* غسل کردن

امام صادق، علیه السلام، فرمودند: «هنگامی که روز غدیر فرا برسد باید در فراز آن [هنگام ظهر] غسل کرد.»

 

* تشکیل اجتماع در روز عید غدیر

به جهت یادآوری روزی که پیامبر صلّی الله علیه و آله به امر خداوند علی علیه السلام را به امامت امت اسلامی نصب کرد، بجاست در مراکز گوناگون گرد آییم و به یاد آن روز بزرگ و ثمراتش شادمان باشیم.

ائمه علیهم السلام سفارش کرده اند که به جهت یادآوری مقام محمد صلّی الله علیه و آله و خاندان او علیهم السلام اجتماعات تشکیل بشود؛ و خود نیز از این گونه اجتماعات برپا می داشتند.

 

* دعا، روزه و عبادت

روزه و دعا از اعمالی است که در همه اعیاد مورد سفارش و تأکید است خاصه در روز عید غدیر. حسن بن راشد گوید: از امام صادق علیه السلام درباره عید غدیر پرسیدم و حضرت فرمودند: «این عید از عید قربان و فطر برتر است. آن روز را روزه بگیرید و بر محمد و آلش زیاد صلوات بفرستید.»

روزه عید غدیر از مستحباتی است که مکرر به آن سفارش شده است. امیرالمؤمنین علیه السلام، در خطبه ای که در روز عید غدیر ایراد کردند فرمودند: «روزه عید غدیر از مستحباتی است که خداوند بدان فراخوانده است.»

حضرت امام صادق علیه السلام می فرمایند: «بر شما لازم است که که در روز عید غدیر برای سپاسگزاری از خداوند و ستودن او، روزه بگیرید.»

شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید: «چه کاری شایسته روز غدیر است و چه عملی در آن، استحباب دارد؟ حضرت پاسخ دادند: روزه و…»

امام صادق علیه السلام، درباره پاداش روزه عید غدیر فرموده اند: «روزه داشتن در روز عید غدیر پاداشی معادل روزه گرفتن در همه عمر دنیا را دارد.»

و فرموده اند: «روزه داشتن روز عید غدیر خم، کفاره گناه شصت سال است.»

 

* افطاری دادن

از اعمالی که به انجام آن در روز عید غدیر سفارش شده است؛ افطاری دادن به روزه داران است. حضرت علی علیه السلام فرموده اند: «کسی که در شامگاه عید غدیر، به یک مؤمن افطاری بدهد، گویا یک میلیون نفر از پیامبران، شهیدان و صدیقان را افطاری داده است. حال چگونه است پاداش کسی که گروهی از مردان و زنان را افطاری دهد. و من ضامنم بر خدا که از کفر و فقر آسوده گردد و اگر در همان روز یا همان شب تا عید غدیر سال دیگر بمیرد، بر خداوند است پاداش او.»

 

* اطعام

از سنت های مؤکد دیگر در روز عید غدیر پذیرایی از مؤمنان است. امام صادق علیه السلام، درباره یکی از وظایف عید غدیر فرموده اند: «و برادرانت را طعام ده.»

 

* ابراز برائت

روز غدیر روز بیزاری از کسانی است که با نپذیرفتن امامت حضرت علی علیه السلام، آشکارا با خدا و با پیامبر خدا مخالفت نمودند و بزرگترین جنایت و خیانت را به تاریخ بشریت کردند و در حقیقت این عدم پذیرش سرآغاز تمام بدبختی ها و بیچارگی ها بود. بنابراین روز غدیر، روز برائت از این همه ستمکاری و ستمکاران است.

در یکی از دعاهای روز غدیر آمده است: «و نبرأ ممّن یبرأ منه و نبغض من أبغضه؛ ما بیزاری می جوییم از آن کس که از علی علیه السلام بیزاری جوید و دشمن داریم آن کس که علی علیه السلام را دشمن دارد.»

 

* ذکر صلوات

حضرت رضا علیه السلام در وصف عید غدیر فرموده اند: «روز غدیر روز صلوات فرستادن فراوان بر محمد و آل محمد است.»

 

* نماز و نیایش

روز عید غدیر بهترین فرصت و موقعیت برای نیایش است؛ چرا که روز غدیر روز سپاس و ستایش به پیشگاه حضرت احدیت است. حضرت رضا علیه السلام می فرمایند: «روز غدیر روزی است که خداوند، بر توان کسی که او را نیایش کند، می افزاید.» و همچنین فرمودند: «روز غدیر روزی است که دعا در آن مستجاب می گردد.»

نماز عید غدیر دو رکعت است که باید در هر رکعت پس از حمد، ده مرتبه سوره توحید، ده مرتبه آیةالکرسی و ده مرتبه سوره قدر را خواند. وقت نماز نیم ساعت پیش از ظهر است و پاداش این نماز برابر است با صدهزار حج و صدها هزار عمره؛ همچنین کسی که این نماز را بخواند، هر چه از خداوند بخواهد برآورده شود.

 

* زیارت

زیارت یکی از سنن سازنده اسلامی است چه از نزدیک چه از دور. زیارت یک پیوند معنوی بسیار قوی بین شیعه و مقدسات اوست. از جمله آنها زیارت حضرت علی علیه السلام، از دور و نزدیک است.

امام رضا علیه السلام به پسر ابی نصر فرمودند: «هر جا که باشی در روز عید غدیر در بارگاه امیرالمؤمنین، علیه السلام، حاضر باش. بی تردید، خداوند، گناهان شصت ساله هر مرد و زن مؤمن را می آمرزد و چند برابر آنچه در ماه رمضان، شب قدر و شب عید فطر از آتش آزاد ساخته در آن روز آزاد می سازد.»

 

* خواندن دعای ندبه

طبق مدارک معتبر خواندن دعای ندبه در چهار عید مستحب است؛ جمعه، فطر، قربان و غدیر. توجه به فرازهای این دعا بخصوص آن قسمت که در رابطه با غدیر و خلافت حضرت علی علیه السلام، می باشد ضروری است.

 

* دلجویی و مهرورزی متقابل

حضرت رضا علیه السلام، روز غدیر را «یوم التودّد» خواندند؛ یعنی روز مهر ورزیدن. بنابراین در چنین روزی باید معتقدان به ولایت، غم را از دل دوستان حضرت علی علیه السلام به هر نحوی که مقدور باشد برطرف نمایند.

 

* ایجاد زمینه های شادمانی

عید غدیر یادآور بزرگترین و گرانقدرترین خاطره اسلام است خاطره استمرار رسالت پیامبر، صلّی اللَّه علیه وآله، با امامت علی، علیه السلام. در چنین روزی نه تنها خود باید دلشاد باشیم بلکه باید زمینه شادمانی دیگر برادران ایمانی راهم فراهم سازیم.

حضرت رضا علیه السلام می فرمایند: «[در روز غدیر] هر مرد و زن مؤمنی را شادمان سازید.»

 

* گشاده دستی نسبت به خانواده

یکی از دستورات اسلام ایجاد زمینه های لازم در جهت راحتی و آسایش خانواده است و به مناسبت عید غدیر تاکید بیشتری شده است. حضرت امام صادق علیه السلام می فرمایند: «[در روز غدیر] مرد باید برای خانواده خود گشایش بیشتری فراهم کند.»

 

* هدیه دادن

هدیه دادن و گرفتن با توجه به ضوابط شرعی کار پسندیده ای است و اثرات روانی خاصی مخصوصاً در کودکان و نوجوانان دارد و بهترین موقعیت هدیه دادن عید غدیر است.

حضرت رضا، علیه السلام، عید غدیر را روز هدیه و بخشش می نامد و می فرمایند: «[روز غدیر] روز بخشش و هدیه دادن است.»

 

موضوعات: گزارشات فرهنگی مدرسه  لینک ثابت
 [ 09:15:00 ق.ظ ]




● داستان غدیر خم

سال دهم هجرت بود و پیامبر از آخرین سفر حج خود باز می گشت، گروه انبوهی كه تعدادشان را تا صد و بیست هزار رقم زده اند او را بدرقه می كردند تا این كه به پهنه بی آبی به نام غدیر خم رسیدند.

نیم روز هیجدهم ذی الحجه بود كه ناگهان پیك وحی بر رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل شد و از جانب خدا پیام آورده كه: «ای رسول آنچه از جانب پروردگارت بر تو نازل شده به گوش مردم برسان و اگر چنین نكنی رسالت او را ابلاغ نكرده ای و خداوند تو را از گزند مردمان حفظ خواهد كرد» پیامبر دستور توقف دادند و همگان در آن بیابان بی آب و در زیر آفتاب سوزان صحرا فرود آمدند و منبری از جهاز شتران برای پیامبر ساختند و رسول خدا بر فراز آن رفته و روی به مردم كردند. ابتدا خدای را سپاس فرموده و از بدیهای نفس اماره به او پناه جست و فرمود: ای مردم بزودی من از میان شما رخت بر می بندم، آنگاه می افزاید چه كسی بر مومنین در ارزیابی مصلحت ها و شناخت و تصرف در امور سزاوارتر است همه یك سخن می گویند خدا و پیامبر داناترند.

رسول گرامی می فرماید: آیا من به شما از خودتان اولی و سزاوارتر نیستم و همگان یك صدا جواب می دهند كه چرا چنین است. آنگاه فرمود: من دو چیز گرانبها در میان شما می گذارم یكی ثقل اكبر كه كتاب خداست و دیگری ثقل اصغر كه اهل بیت منند. مردم، بر آنان پیشی نگیرید و از آنان عقب نمانید. آنگاه دست علی (ع) را در دست گرفت و آن قدر بالا برد كه همگان او را در كنار رسول خدا دیدند و شناختند. سپس فرمود: خداوند مولای من و من مولای مومنان هستم و بر آنها از خودشان سزاوارترم. ای مردم هر كس كه من مولا و رهبر اویم این علی هم مولا و رهبر اوست و این جمله را سه بار تكرار كرد و چنین ادامه داد: پروردگارا، دوستان علی را دوست بدار و دشمنان او را خوار. خدایا علی را محور حق قرار ده و سپس فرمود: لازم است حاضران این خبر را به غایبان برسانند. هنوز اجتماع به حال خود باقی بود كه دوباره آهنگ روح بخش وحی گوش جان محمد صلی الله علیه و آله را نواخت كه:‌ «امروز دینتان را برایتان كامل نمودم و نعمت خود را بر شما به پایان رساندم و اسلام را به عنوان دین برایتان پسندیدم» و بدین سان علی (ع) از جانب خداوند برای جانشینی پیامبر (ص) برگزیده شد.

آداب و سنت‌های عید غدیر خم
آن چه در پی می‌آید، آدابی است كه بزرگان به منظور گرامیداشت عید سعید غدیر خم تعلیم فرموده‌اند.
آن چه در پی می‌آید، آدابی است كه بزرگان به منظور گرامیداشت عید سعید غدیر خم تعلیم فرموده‌اند.
روز عید سعید غدیر یكی از این ایام سرورآل محمد(ص) است كه بعنوان «عیدالاكبر» نامیده شده است. این روز، روز اكمال دین و اتمام نعمت های پروردگار، به خاطر واقعه غدیر و انتصاب شایسته و بحق حضرت علی(ع)- به امر الهی- به جانشینی رسول معظم(ص) می باشد.

از این‌رو شایسته خواهد بود كه به پاس قدردانی از این نعمت عظیم الهی و عرض ادب به ساحت مقدس امیرالمؤمنین علی(ع)، عید سعید غدیر را در خانواده و اجتماع با شكوه فراوان برگزار نماییم و از بركات معنوی این روز عزیز بهره مند باشیم؛ آمین.
آنچه در این مختصر تقدیم می گردد آدابی است كه بزرگان به منظور گرامیداشت این روز عزیز تعلیم فرموده اند .
▪ به شرح زیر از نظرتان می گذرد:

۱) روزه:
روزه عید غدیر از مستحباتی است كه مكرر بر آن سفارش شده است. امیرالمؤمنین(ع) در خطبه ای كه در روز عیدغدیر ایراد كردند، فرمودند: روزه عید غدیر از مستحباتی است كه خداوند بدان فراخوانده است.

حضرت امام صادق(ع) فرمودند: «یجب علیكم صیامه شكرالله و حمدالله»
برشما لازم است كه در روز عید غدیر، برای سپاسگزاری از خداوند و ستودن او، روز بگیرید.
شخصی از امام صادق(ع) پرسید چه كاری شایسته روز غدیر است و چه عاملی در آن، استحباب دارد؟
حضرت پاسخ دادند: روزه و…

▪ پاداش روزه عید غدیر:
امام صادق(ع) فرموده اند: «روزه داشتن در روز عیدغدیر پاداشی معادل روزه گرفتن در همه عمر دنیا را دارد.»
یا رموده اند: «روزه داشتن روز عید غدیرخم، كفاره گناه شصت سال است.»
۲) افطاری دادن:

از اعمالی كه به انجام آن در روز عید غدیر سفارش شده است، افطاری دادن به روزه داران است.
حضرت علی(ع) فرمودند: «كسی كه در شامگاه عید غدیر، به یك مؤمن افطاری دهد گویا یك میلیون نفر از پیامبران، شهیدان و صدیقان را افطاری داده است. حال، چگونه است پاداش كسی كه گروهی از مردان و زنان را افطاری دهد و من ضامنم نزد خدا كه از كفر و فقر آسوده گردد و اگر در همان روز یا همان شب تا عید غدیر سال دیگر بمیرد، بر خداوند است پاداش او.»
۳) اطعام:
از سنت های مؤكد دیگر در روز عید غدیر پذیرایی از مؤمنان است.
امام صادق(ع) یكی از وظایف عید غدیر را چنین فرمودند: «و اطعم اخوانك»
و برادرانت را طعام ده.
۴) آراستن:
از دیرباز، عیدها و جشن ها با نظافت، غبارزدایی، پیراستن و آراستن همراه بوده است. شیعیان باید این روشها را برای عیدغدیر نیز رعایت نمایند؛ چرا كه حضرت امام رضا(ع) می فرمایند:«روز غدیر، روز آراستن و زینت است پس هركس برای روز غدیر، زینت كند، خداوند هر خطای كوچك و بزرگ او را می آمرزد و فرشتگانی را به سوی او می فرستد، آنان نیكی های او را می نگارند و مراتبش را تا عید غدیر سال آینده بالا می برند. اگر او جان دهد، شهید مرده است و اگر زیست كند، خوشبخت زیسته است.»
پس چه زیبا خواهد بود كه سر در منازل و اماكن عمومی- تجارتی و اداری چراغانی شود تا شامل این پاداش بزرگ گردد.

موضوعات: گزارشات فرهنگی مدرسه  لینک ثابت
 [ 09:01:00 ق.ظ ]




همه ما از واقعه تاریخی که در روز هجده ذی حجه سال دهم هجرت به وقوع پیوسته و مسلمانان همه ساله آنرا به عنوان بزرگترین عید خود، جشن میگیرند، مطلع هستیم.
همه ما از واقعه تاریخی که در روز هجده ذی حجه سال دهم هجرت به وقوع پیوسته و مسلمانان همه ساله آنرا به عنوان بزرگترین عید خود، جشن میگیرند، مطلع هستیم.
همه ما جمله “هرآنکه من مولای او هستم، علی مولای اوست” را بارها شنیده ایم و به آن ایمان داریم.
● جشن عید غدیر در ایران

عید غدیر بعد ازعید باستانی نوروز مهمترین و با ارزش ترین عید در نزد مردم ایران است. شور و حال وصف ناپذیری که در این عید وجود دارد در اعیاد دیگر همچون فطر و قربان دیده نمی شود و دلیل آن همانطور که بیان شد به خاطر عشق و علاقه ای است که مردم ما به حضرت علی بن ابیطالب (ع) دارند.
رسم بر آن است که صبح روز عید، مردم به دیدار و دست بوسی سادات و ذریه امیرالمومنین (ع) می روند و ادای احترام به سادات می نمایند و سادات نیز ضمن پذیرائی با شربت و شیرینی و اهداء هدیه ای به رسم یاد بود از مهمانان قدردانی می نمایند.

بازار جشن و سرور و عروسی نیز در این روز بسیار پر رونق است و علاوه بر آن در این روز، خانواده نوعروس و تازه داماد هدایایی به زوج تازه میدهند و در بعضی از مناطق، این هدایا با آداب و رسوم خاصی تهیه و تقدیم میشود. به خصوص اگر یکی یا هردو آنها سید باشند، مراسم مهمتر و با شکوهتر خواهد بود.
در این روز مردم بهترین و زیباترین لباسهای خود را می پوشند، خود را معطر به بهترین عطرها می نمایند و با چهره ای خندان و شادمان به دید و بازدید میپردازند.در این روز افراد بسیاری روزه می گیرند و به مومنین قرض و اطعام می دهند.

مردم اعتقاد دارند پولی که به عنوان هدیه از سادات گرفته اند نباید خرج نمایند بلکه به عنوان تبرک و برکت در نزد خود نگهداری کنند.
در شب عید غدیر در مساجد و حسینیه ها مراسم جشن و سرور و مولودی خوانی برپاست. همچنین در منازل سادات و علما نیز مداحان و شاعران در وصف مولا علی (ع) و غدیرخم مولودی خوانی می نمایند. سادات نیز چند روز مانده به عید غدیر خم اقدام به خانه تکانی و گردگیری منازل خود می کنند و خود را آماده پذیرایی از مهمانان آماده کنند.
اما آنچه در زیر میخوانید شرح کوتاهی از واقعه ای است که حجت پیامبر را بر پیروانش تمام کرد و دین اسلام را به دینی پایدار و بی خدشه مبدل ساخت. این نوشته از سایت “مرکز اطلاع رسانی موسسه فرهنگی شهید آوینی” تهیه شده است.

 

در سال دهم هجرت، زمانی که پیامبر اکرم (ص) دریافت به زمان رحلت خود نزدیک میشود، بی وقفه میکوشد تا زمان حضورش را در میان مسلمانان پربارتر نماید و به همین دلیل، زیباترین و دقیق ترین مراسم حج را به اتفاق یاران خود انجام داد.
در آن روزها بیماری سختی (آبله یا حصبه) در مدینه شایع بود كه بسیاری از مسلمانان را از این سفر محروم می داشت با این حال دهها هزار نفر با پیامبر همراه شدند. مورخان، همراهان آن حضرت را چهل هزار، هفتاد هزار، نود هزار، ۱۱۴ هزار، ۱۲۰ هزار و ۱۲۴ هزار نفرنوشته اند ولی با این همه حق این است كه بگوییم چنان جمعیتی در ركاب آن حضرت حركت كردكه شمارش بر جز خدا پوشیده است.

اینان كسانی بودند كه از مدینه می آمدند، ولی تعداد حاجیان به این عده منحصر نمی شد زیرا اهل مكه و ساكنان حومه آن و كسانی كه از یمن در ركاب علی (ع) آمده بودند نیز در حج شركت داشتند.

● دلیل انتخاب محل غدیر خم
پس از پایان یافتن این حج که به الوداع، حجهٔ الاسلام، حجهٔ البلاغ، حجهٔ الكمال و حجهٔ التمام خوانده اند با پایان گرفتن مراسم حج پیامبر (ص) به سوی مدینه حركت كرد هنگامی كه به سرزمین رابغ رسید، در محلی كه غدیر خم نام داشت، جبرئیل امین بر او نازل شد و پیامی بدین شرح از پروردگار بر او تلاوت كرد.
ای رسول ما! آنچه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده به مردم برسان و اگر این كار را انجام ندهی، رسالت خود را به انجام نرسانده ای و خدا تو را از مردم ایمن خواهد كرد همانا خدای، قوم كفرپیشه را هدایت نمی كند.

این پیام الهی ماموریتی خطیر بر عهده پیامبر اكرم (ص ) می گذاشت، اعلان چیزی كه باید همگان ازآن باخبر شوند و اگر چنین نكند گویاكاری صورت نداده است.
بنابراین بهترین موقعیت برای اعلام چنین پیامی همین جا بود، جایی كه راه مصر و عراق و مدینه و حضرموت و تهامه از هم جدا می شود و همه حاجیان ناگزیر از آن می گذرند. غدیر خم مناسب ترین محلی بود كه می توانست چنین پیام پر اهمیتی رابه گوش همگان برساند.
● مهمترین خطبه پیامبر اسلام

پیامبر، پس از جمع شدن تمام حجاج و در زیر خورشید تابان، از یاران خود خواست تا زیر چند درخت كهنسال را بروبند و با رویهم گذاردن جهاز شتران منبری بلند برافرازند، سپس بر فراز منبر برآمد و خطبه ای بدین شرح ایراد كرد:

“ستایش مخصوص خداوند است از او كمك می خواهیم و به او ایمان می آوریم و بر او توكل می كنیم و از شر نفس و بدی كردارمان به او پناه می بریم ، خدایی كه هدایت كننده ای نیست آنكه رااو گمراه سازد و گمراه كننده ای نیست هر كه را او هدایت كند گواهی می دهم كه معبودی جزخدای یگانه نیست و محمد بنده و فرستاده اوست.”
“من پیش از شما به حوض كوثر می رسم و شما در كناره حوض بر من وارد خواهید شد،حوضی كه عرض آن به اندازه فاصله صنعا تا بصری است ، و در آن جامهایی است از نقره به شماره ستارگان، حال بنگرید كه پس از من با دو میراث گرانبها چگونه رفتار می كنید.”

مردی از میان جمعیت فریاد برآورد: یا رسول اللّه ! آن دو چیز گرانبها چیست ؟
فرمود: یكی از آن دو كه بزرگتر است ، كتاب خداست یك طرفش در دست خدا و طرف دیگرش به دست شماست ، پس آن را محكم نگه دارید تا گمراه نشوید و دیگری كه كوچكتر است ، عترت و خاندان من است و خدای نیكی كننده آگاه به من خبر داده است كه این دو هرگز از هم جدا نمی شوند، تا در لب حوض در قیامت به من رسند من هم از خدا همین را خواسته ام، پس شما ازآنها پیشی نگیرید كه هلاك می شوید و از آنها وا نمانید كه هلاك می شوید.”

سپس دست علی (ع )را گرفت و بلند كرد، آنگاه فرمود: ای مردم! چه كسی نسبت به مؤمنان از خود ایشان سزاوارتر است ؟
گفتند: خدا و رسولش بهتر می دانند.
فرمود: خدا مولا و سرپرست من است و من مولا و سرپرست مؤمنانم و من نسبت به مؤمنین ازخود ایشان سزاوارترم پس هر كس من مولا و سرپرست اویم ، علی مولا و سرپرست اوست.” این جمله را سه بار تكرار كرد.

سپس گفت : “خداوندا! دوستی كن با هر كس كه با علی دوستی كند، و دشمنی كن با هر كس كه علی را دشمنی كند، دوست بدار هر كس كه علی را دوست می دارد، و دشمن دار هر كس او رادشمن می دارد، یاری كن هر كس را كه یاریش كند و بی یاور بگذار هر كس تنهایش گذاردو حق را همواره با علی بدار هر طرف كه باشد .
ای مردم باید حاضران، این پیام را به غایبان برسانند.”

چون خطبه نبوی به پایان رسید امین وحی برای بار دوم نازل شد و او را به این پیام مفتخر ساخت:
“امروز دین شما را كامل كردم و نعمتم را بر شما تمام كردم و راضی شدم كه اسلام دین شما باشد (اسلام را به عنوان دین برای شما پسندیدم)”
پیامبر اكرم(ص) پس از دریافت این پیام مسرت بخش ، فرمود:”اللّه اكبر! كه دین كامل و نعمت تمام گشت و پروردگارم به رسالت من و ولایت علی بعد از من راضی شد” .
عید سعید غدیر

● غدیر
واقعه غدیر حادثه ای تاریخی نیست كه در كنار دیگر وقایع بدان نگریسته شود. غدیر تنها نام یك سرزمین نیست. یك تفكر است، نشانه و رمزی است كه از تداوم خط نبوّت حكایت می كند. غدیر نقطه تلاقی كاروان رسالت با طلایه داران امامت است.

آری غدیر یك سرزمین نیست، چشمه ای است كه تا پایان هستی می جوشد، كوثری است كه فنا برنمی دارد، افقی است بی كرانه و خورشیدی است عالمتاب

موضوعات: گزارشات فرهنگی مدرسه  لینک ثابت
 [ 08:59:00 ق.ظ ]




نخستین کسی که وارد بهشت می‌شود چه کسی است؟

در بسیاری از آیات قرآن در مورد مقام والای شهیدان بحث و گفتگو می‌شود از جمله: «ولا تحسبنّ الّذین قتلوا فی سبیل الله امواتاً بل احیاءٌ عند ربهم یرزقون»(2) نپندارید کسانی که در راه خدا کشته شده‌اند مرده‌اند بلکه زنده‌اند و در نزد پروردگارشان روزی می‌خورند؛ و نیز در آیه ای دیگر می‌فرماید: «والذین قتلوا فی سبیل الله فلن یضل اعمالهم سیهدیهم و یصلح بالهم و یدخلهم الجنه عرف‌ها لهم»: کسانی که در راه خدا کشته شدند خداوند هرگز اعمالشان را نابود نمی‌کند و بزودی آن‌ها را هدایت کرده و کار آن‌ها را اصلاح می‌کند و آن‌ها را به بهشتی که اوصاف آن را برای آنان بازگو کرده وارد می‌کند.

در روایتی از نبی اکرم (صلی الله علیه وآله) است که می‌فرماید: اِنّ الله یقول اَعدَدتُ لعبادی الصّالحین ما لاعینُ رأت، ولا اذنٌ سَمِعَت، و لا خطر علی قلب بشر خداوند می‌فرماید: برای بندگان صالحم پاداش هایی فراهم کرده‌ام که هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده، و بر فکر کسی نگذشته است

در اسلام کمتر کسی به پای مقام شهید می‌رسد شهیدانی که با اخلاص نیت به سوی میدان نبرد رفته و خون خود را نثار درخت اسلام می‌نمایند و «اصلاح بال» در واقع همان حیات جاودانی است که شهیدان در سایه آن آماده حضور، نزد پروردگار، با کنار رفتن حجاب‌ها و پرده‌ها می‌شوند(3)؛ و مقام والای آن‌ها در روایات بی شماری از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و معصومین (علیهم السلام) ذکر شده است از جمله امام رضا(علیه السلام) از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) چنین نقل می‌کند: «اول من یدخل الجنه الشهید»: نخستین کسی که داخل بهشت می‌شود شهید است.(4)

موضوعات: گزارشات فرهنگی مدرسه  لینک ثابت
 [ 08:51:00 ق.ظ ]




اوصاف بهشت در قرآن کریم

 

بهشت خانه ی مومنان و منزل متقین است ، خداوند آن را محل کرامت و منزل اهل سعادت قرار داده است ، منزل کسانی که بر ایمان و عمل صالح بمیرند . قرآن کریم آن را توصیف نموده و فضائل و انواع نعمت هایش را بیان نموده  ، باشد که انسان ها برای به دست آوردنش ، تلاش کرده و همت نمایند 

اوصاف بهشت در قرآن کریم

 

بهشت خانه ی مومنان و منزل متقین است ، خداوند آن را محل کرامت و منزل اهل سعادت قرار داده است ، منزل کسانی که بر ایمان و عمل صالح بمیرند . قرآن کریم آن را توصیف نموده و فضائل و انواع نعمت هایش را بیان نموده  ، باشد که انسان ها برای به دست آوردنش ، تلاش کرده و همت نمایند . این توصیفات در قرآن بگونه ای واضح ذکر شده است که انگار مومنان آن را با چشم سر می بینند .حضرت حق جل جلاله ، درجات و درب ها و غذاها و خوراکیها و نوشیدنیها و انواع آبها و رودخانه های بهشت و لباس ها و زیور آلات بهشتیان را در نهایت زیبایی به تصویر می کشد .

 

خداوند تبارک و تعالی ، بهشت را در مقابل قمیتی که انسانها پرداخت می کنند به آنها می دهند ، می فرماید : ((در حقیقت، خدا از مؤمنان، جان و مالشان را به [بهای‌] اینکه بهشت برای آنان باشد، خریده است؛ همان کسانی که در راه خدا می‌جنگند و می‌کُشند و کشته می‌شوند. [این‌] به عنوان وعده حقی در تورات و انجیل و قرآن بر عهده اوست. و چه کسی از خدا به عهد خویش وفادارتر است؟ پس به این معامله‌ای که با او کرده‌اید شادمان باشید، و این همان کامیابی بزرگ است.)) }(التوبة: 111)، و درجایی دیگر می فرمایند : ((و برای نیل به آمرزشی از پروردگار خود، و بهشتی که پهنایش [به قدر] آسمانها و زمین است [و] برای پرهیزگاران آماده شده است، بشتابید.)) (آل عمران: 133) ، همچنین در جایی دیگر می فرمایند : ((  [برای رسیدن‌] به آمرزشی از پروردگارتان و بهشتی که پهنایش چون پهنای آسمان و زمین است [و] برای کسانی آماده شده که به خدا و پیامبرانش ایمان آورده‌اند، بر یکدیگر سبقت جویید. این فضل خداست که به هر کس بخواهد آن را می‌دهد، و خداوند را فزون‌بخشی بزرگ است.)) (الحدید:21) .

 

 همه ی پیامبران از اول تا خاتم – صلوات الله و سلامه علیهم- همه متفقند که راه بهشت یکی است و آن راه ایمان وعمل صالح می باشد ، خداوند متعال می فرمایند : ((و [بدانید] این است راه راست من؛ پس، از آن پیروی کنید. و از راه‌ها[ی دیگر] که شما را از راه وی پراکنده می‌سازد پیروی مکنید. اینهاست که [خدا] شما را به آن سفارش کرده است، باشد که به تقوا گرایید. )) الأنعام: 153 آری راه بهشت یکی است ، در حالی که راههای جهنم متعدد می باشند ، پروردگار عالم می فرمایند : ((و نمودن راه راست بر عهده خداست، و برخی از آن [راهها] کژ است،))(النحل: 9) یعنی راههایی که از طریق حق به دور است که همان راه گمراهی و کفر باشد . خداوند متعال می فرمایند : ((فرمود: «این راهی است راست [که‌] به سوی من [منتهی می‌شود]. )) الحجر: 41) . و از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت شده است که گفت : رسول الله صلی الله علیه و سلم برای ما خطی را رسم کرد ، سپس فرمود : این راه خداست ، بعد از آن خط هایی دیگر از طرف راست و چپ آن خط رسم کرد ، و فرمود : این راههای متفرق است ، که بر هر کدام از آنها شیطانی وجود دارد که به سوی آن فرا می خواند و قرائت فرمود : ((و [بدانید] این است راه راست من؛ پس، از آن پیروی کنید. و از راه‌ها[ی دیگر] که شما را از راه وی پراکنده می‌سازد پیروی مکنید. ))انعام 153 . احمد و غیره روایت کرده اند .

 

بنابراین هر کس بهشت را می خواهد باید این راه را بپیماید ، و پیمودنش بر کسی که خداوند بخواهد آسان است .

قرآن کریم بیان می فرماید که بهشت برای مومنین آفریده و آماده و زینت داده شده است ، می فرمایند : ((و برای نیل به آمرزشی از پروردگار خود، و بهشتی که پهنایش [به قدر] آسمانها و زمین است [و] برای پرهیزگاران آماده شده است، بشتابید.)) (آل عمران: 133) و می فرمایند : (([برای رسیدن‌] به آمرزشی از پروردگارتان و بهشتی که پهنایش چون پهنای آسمان و زمین است [و] برای کسانی آماده شده که به خدا و پیامبرانش ایمان آورده‌اند، بر یکدیگر سبقت جویید )) (الحدید: 21)و آماده سازی اقتضای وجود را می کند . و در سنت هم احادیثی در مورد وجود بهشت داریم که رسول الله صلی الله علیه و سلم تصریح کرده اند که بهشت را دیده اند ، در صحیحین از عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت شده است که گفت : رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند (( حقیقتا من بهشت را دیدم )) متفق علیه .

 

قرآن مکان فعلی بهشت را مشخص می نماید ، پروردگار می فرماید : ((و قطعاً بار دیگری هم او را دیده است،نزدیک سدرالمنتهی،در همان جا که جنةالمأوی است.))النجم 13-15 . طبری در تفسیرش از هلال بن یساف روایت می کند که گفت : ابن عباس از کعب در مورد سدرة المنتهی پرسید در حالی که من آنجا حضور داشتم ، کعب ابراز داشت : آن درخت عناب است که بر سر فرشتگان حاملان عرش قرار گرفته و علم مخلوقات به آن ختم می شود و علم کسی فراتر از آن نیست  و به این خاطر سدره المنتهی نامیده شده است چرا که علم خلائق به آن ختم می گردد ، خداوند متعال می فرمایند : ((و روزی شما و آنچه وعده داده شده‌اید در آسمان است.)) (الذاریات: 22) . طبری از ابن ابی نجیح از مجاهد روایت کرده است که گفته : (( بهشت در آسمان است )).

 

قرآن بیان می فرماید که بهشت درب هایی دارد که مومنان از آن وارد می شوند ، خداوند متعال می فرمایند : ((و کسانی که از پروردگارشان پروا داشته‌اند، گروه گروه به سوی بهشت سوق داده شوند، تا چون بدان رسند و درهای آن [به رویشان‌] گشوده گردد و نگهبانان آن به ایشان گویند: «سلام بر شما، خوش آمدید، در آن درآیید [و] جاودانه [بمانید].» )) (الزمر: 73) .و در صحیحین از ابی حازم از سهل بن سعد روایت شده است که پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند : (( بهشت هشت درب دارد )) متفق علیه .

همچنین قرآن ارشاد می فرماید که بهشت درجه بندی است که هر کدام از درجات بالای دیگری قرار دارد ، آنجا که می فرماید : ((مؤمنان خانه‌نشین که زیان‌دیده نیستند با آن مجاهدانی که با مال و جان خود در راه خدا جهاد می‌کنند یکسان نمی‌باشند. خداوند، کسانی را که با مال و جان خود جهاد می‌کنند به درجه‌ای بر خانه‌نشینان مزیت بخشیده، و همه را خدا وعده [پاداش‌] نیکو داده، و[لی‌] مجاهدان را بر خانه‌نشینان به پاداشی بزرگ، برتری بخشیده است؛[پاداش بزرگی که‌] به عنوان درجات و آمرزش و رحمتی از جانب او [نصیب آنان می‌شود]، و خدا آمرزنده مهربان است.)) (النساء: 95-96). در صحیحین از ابی سعید خدری روایت شده است که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند (( بهشت صد درجه دارد که خداوند برای مجاهدین در راهش آماده ساخته است ، فاصله ی بین هر درجه به اندازه ی فاصله ی بین آسمان و زمین است .))

 

 قرآن بیان می فرماید که اسامی بهشت ، گویای معانی و صفات آن است ، از جمله ی این نام های می توان به موارد زیر اشاره کرد :

الجنة ، خداوند متعال می فرمایند : ( و تلک  الجنة : و این است همان بهشت )) (الزخرف: 72 )، این اسم عامی است که انواع نعمت ها و لذت ها و سرور و شادیها را شامل می شود و اصل اشتقاق این کلمه از ستر و پوشش گرفته شده و جنین هم به خاطر پوشیده بودنش در شکم جنین نامیده می شود و جن هم به خاطر مخفی بودنش از چشم ها ، به این نام نامگذاری شده است .

(( دارالسلام)) ، خداوند عزوجل می فرمایند : (( لهم دار السلام عند ربهم : برای آنان، نزد پروردگارشان سرای عافیت است،))(الأنعام:127) ، همچنین می فرمایند : ((والله یدعوا إلی دار السلام : و خدا [شما را] به سرای سلامت فرا می‌خواند، }(یونس:25))) و سزاوارتر از آن به این اسم وجود ندارد چرا که آن خانه ی عافیت و سلامتی از هر بلا و مصیبتی است ، آن خانه ی الله است و اسم خداوند هم (سلام ) است ، این خانه به همراه اهلش در عافیت هستند  و خوش باششان در آنجا سلام است و خوش آمدگویی فرشتگان به آنها هم سلام می باشد ((و فرشتگان از هر دری بر آنان درمی‌آیند. [و به آنان می‌گویند:] «درود بر شما به [پاداش‌] آنچه صبر کردید. راستی چه نیکوست فرجام آن سرای!»)) (الرعد: 23-24) ، همچنین پروردگار بر آنها سلام می کند : ((از جانب پروردگار[ی‌] مهربان [به آنان‌] سلام گفته می‌شود. )) (یس:58).

 

(( دار الخلد)) ، وجه تسمیه ی آن به این علت است که ساکنانش هر گز از آن مهاجرت نمی کنند ، همانگونه الله متعال می فرمایند : ((و به زودی کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، در باغهایی که از زیرِ [درختان‌] آن نهرها روان است درآوریم. برای همیشه در آن جاودانند، و در آنجا همسرانی پاکیزه دارند، و آنان را در سایه‌ای پایدار درآوریم.)) }(النساء: 57 ) .

 

(( جنة المأوی)) ، خداوند متعال می فرمایند : ((در همان جا که جنةالمأوی است.)) (النجم: 15) و مأوی یعنی پناهگاه و سکونت گاه که بهشت منزلگاه و پناهگاه مومنین است .

(( جنات عدن )) ، خداوند عزوجل می فرمایند : ((باغهای جاودانی که [خدای‌] رحمان به بندگانش در جهان ناپیدا وعده داده است. در حقیقت، وعده او انجام‌شدنی است. )) (مریم: 61) و درجایی دیگر می فرمایند : (([در] بهشتهای همیشگی [که‌] به آنها درخواهندآمد. در آنجا با دستبندهایی از زر و مروارید زیور یابند و در آنجا جامه‌شان پَرنیان خواهد بود.))فاطر 33. و معنای (( عدن )) یعنی اقامت و مقیم شدن و بهشت خانه ی اقامت همیشگی است .

 

(( الفردوس)) ، خداوند تبارک و تعالی می فرمایند : ((آنانند که خود وارثانند، همانان که بهشت را به ارث می‌برند و در آنجا جاودان می‌مانند.)) (المؤمنون:10-11) و می فرمایند : ((بی‌گمان کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، باغهای فردوس جایگاه پذیرایی آنان است.)) (الکهف:107)، فردوس اسمی است که بر تمام بهشت اطلاق می گردد و به بهترین و بالاترین آن گفته می شود . و اصل فردوس به معنی بوستان است .

(( جنات النعیم )) ، خداوند متعال می فرمایند : ((در حقیقت، کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، باغهای پر نعمت خواهند داشت، ))  این اسم هم عام است ، چرا که انواع نعمت های بهشتی را شامل می شود ، اعم از خوراکی ها ، نوشیدنی ها ، لباس ها ، بوی های خوش ، مناظر زیبا ، منزلگاههای وسیع و دیگر نعمت های ظاهری و باطنی بهشت . 

 

(( المقام الامین ))، خداوند عزوجل می فرمایند : ((به راستی پرهیزگاران در جایگاهی آسوده اند، )) (الدخان: 51) یعنی محلی که از هر گونه آفت و ناملایمتی بدور است .

 

(( مقعد صدق )) ، خداوند متعال می فرمایند : ((در حقیقت، مردم پرهیزگار در میان باغها و نهرها،در قرارگاه صدق، نزد پادشاهی توانایند. )) (القمر: 54– 55)، خداوند بهشتش را مقعد صدق نامیده است چرا که در آن هیچگونه گناه و اعمال و گفتار بیهوده ای وجود ندارد .

خداوند تبارک و تعالی بیان فرموده اند که درجات مختلف بهشتی ، دارای باغ های متفاوتی هستند ، می فرمایند : ((  و هر کس را که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است.)) (الرحمن:46)، و بعد از توصیفش در ادامه  می فرمایند :(( و غیر از آن دو [باغ‌]، دو باغ [دیگر نیز] هست.)) (الرحمن:62) بنابراین این چهار باغ ، بر اساس مقام و درجات ایمانی افراد ، به آنها تعلق می گیرد.

قرآن کریم خانه ها و اتاق ها و ساختمان های بهشتیان که بر روی هم بنا شده است را ذکر می نماید ، می فرماید : ((لیکن کسانی که از پروردگارشان پروا داشتند، برای ایشان غرفه‌هایی است که بالای آنها غرفه‌هایی [دیگر] بنا شده است؛  )) (الزمر:20) و در جایی دیگر می فرماید : ((و اموال و فرزندانتان چیزی نیست که شما را به پیشگاه ما نزدیک گرداند، مگر کسانی که ایمان آورده و کار شایسته کرده باشند. پس برای آنان دو برابر آنچه انجام داده‌اند پاداش است و آنها در غرفه‌ها[ی بهشتی‌] آسوده خاطر خواهند بود.)) (سبأ:37) و می فرماید : ((تا گناهانتان را بر شما ببخشاید، و شما را در باغهایی که از زیر [درختان‌] آن جویبارها روان است و [در] سراهایی خوش، در بهشتهای همیشگی درآورد. این [خود] کامیابی بزرگ است.)) (الصف:12) و خداوند متعال گفتار همسر فرعون را ذکر می کند که گفت : ((«پروردگارا، پیش خود در بهشت خانه‌ای برایم بساز،))  (التحریم:11) .

ترمذی از علی رضی الله عنه روایت می کند که گفت : رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند : (( در بهشت خانه هایی است که بیرونش از اندروش و اندرونش از بیرونش ، دیده می شود ، یک نفر اعرابی بلند شد و گفت : ای رسول خدا ، آن برای چه کسی است ؟حضرت صلی الله علیه و سلم فرمودند : برای کسانی که نیک گفتار بوده و اطعام دیگران و روزه گرفتن منش همیشگی آنهاست و شب هنگام به نماز مشغولند .))

 

در بهشت تمام لذت های حسی و معنوی وجود دارد و هر آنچه را که بهشتیان بخواهند ، خداوند برایشان می آفریند ، پروردگار می فرماید : ((و در آنجا آنچه دلها آن را بخواهند و دیدگان را خوش آید [هست‌] ))الزخرف 71 . و از ابی هریرة رضی الله عنه روایت شده است که پیامبر صلی الله علیه و سلم– در حالی که مردی صحرانشین نزدش بود – فرمودند : (( مردی بهشتی از پروردگارش اجازه می خواهد که زراعت کند ، خداوند به او می گوید : آیا از نعمت هایی که داری راضی نیستی ؟ می گوید : چرا ، منتها دوست دارم زراعت کنم ، لذا بذر می پاشد و در یک چشم به هم زدن رشد کرده و برداشت می شود ، بعد از آن خداوند به او می گوید : بفرما ای فرزند آدم ، چیزی تو را سیر نمی کند )) . در این هنگام اعرابی می گوید : قسم به خداوند این شخص یا قرشی  و یا انصاری است چرا که آنها اهل کشت و زرعند ، ولی ما اهل این کار نیستیم ، رسول الله صلی الله علیه و سلم با شنیدن این سخن می خندد . )) بخاری روایت کرده است . 

 

 قرآن بیان می فرماید :  که در بهشت رودخانه ها و چشمه های متعدد و متنوعی وجود دارد که  بهشتیان از آن می نوشند ، خداوند می فرماید : ((باغهایی خواهد بود که از زیر [درختان‌] آنها جویها روان است.)) (البقرة:25)یعنی از زیر اتاق ها و منزل ها و ساختمان هایشان همانگونه که در دنیا معهود است ، جویها جاری  است . و در جایی دیگر می فرماید : ((در آن دو [باغ‌] دو چشمه همواره جوشان است.)) (الرحمن:66) . و می فرمایند : ((مَثَل بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده [چون باغی است که‌] در آن نهرهایی است از آبی که [رنگ و بو و طعمش‌] برنگشته؛ و جویهایی از شیری که مزه‌اش دگرگون نشود؛ و رودهایی از باده‌ای که برای نوشندگان لذتی است؛ و جویبارهایی از انگبین ناب.)) محمد: 15 )،خداوند سبحانه و تعالی چهار نوع نهر را بیان می فرماید و آفت هایی را که هر کدام از آنها ممکن است در دنیا داشته باشند را از نوع بهشتی آن نفی می کند ، آفت آب این است که بخاطر راکد ماندن تغییر میکند ، آفت شیر این است که ترش می شود ، آفت شراب این است که بدمزه و مست کننده است و آفت عسل این است که ممکن است ناخالصی داشته باشد که در بهشت از این آفات بدورند و در آن نشانه ای از قدرت الهی است که در بهشت رودخانه هایی جاری می شود که جریان آن در دنیا مسبوق به سابقه نیست .

در جایی دیگر ، قرآن کریم غذاهای بهشتیان را ذکر می کند که غذایشان میوه و گوشت و سایر غذاهای پاکیست که دلشان بخواهد . و نوشیدنیهایشان آب و شیر و عسل و شرابیست که هیچگونه عارضه ای ندارد . پروردگار متعال می فرماید : ((با [هر نوع‌] میوه و گوشتی که دلخواه آنهاست آنان را مدد [و تقویت‌] می‌کنیم. آنها در بهشت جام شراب گوارا را چنان سریع از دست هم بگیرند که گویی منازعه می‌کنند در صورتی که آنجا کار لغو و باطل و نزاع و خلاف و بزهکاری هیچ نیست.)) (الطور: 22-23) و می فرماید : ((از باده‌ای مُهر شده نوشانیده شوند[باده‌ای که‌] مُهر آن، مُشک است، و در این [نعمتها] مشتاقان باید بر یکدیگر پیشی گیرند..)) (المطففین: 25-26) و می فرماید : ((داستان بهشتی که به متقیان وعده دادند این است که در آن باغ بهشت نهرهایی از آب زلال دگرگون ناشدنی است و نهرها از شیر بی آنکه هرگز طعمش تغییر کند و نهرها از شراب ناب که نوشندگان را به حد کمال لذّت بخشد و نهرها از عسل مصفّی )) (محمد: 15).

 

قرآن ظروف بهشتیان را که عبارتند از قدح ها و لیوان ها و جام ها را بیان می کند ، می فرماید : ((سینیهایی از طلا و جام‌هایی در برابر آنان می‌گردانند،))(الزخرف: 71) و می فرمایند : ((بر گردشان پسرانی جاودان [به خدمت‌] می‌گردند،با جامها و آبریزها و پیاله‌[ها]یی از باده ناب روان.))

 

لباسها و زیور آلات بهشتیان هم بدان اشاره شده است ، خداوند تبارک و تعالی می فرمایند : ((به راستی پرهیزگاران در جایگاهی آسوده [اند]، در بوستانها و کنار چشمه‌سارهاپرنیان نازک و دیبای ستبر می‌پوشند [و] برابر هم نشسته‌اند..)) (الدخان: 51-53) ، می فرماید : ((کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند [بدانند که‌] ما پاداش کسی را که نیکوکاری کرده است تباه نمی‌کنیمآنانند که بهشتهای عدن به ایشان اختصاص دارد که از زیر [قصرها]شان جویبارها روان است. در آنجا با دستبندهایی از طلا آراسته می‌شوند و جامه‌هایی سبز از پرنیان نازک و حریر ستبر می‌پوشند. در آنجا بر سریرها تکیه می‌زنند. چه خوش پاداش و نیکو تکیه‌گاهی!.)) (الکهف:30-31)،

قرآن کریم ، خیمه های بهشتی را ذکر می نماید ، می فرماید : ((حورانی پرده‌نشین در [دل‌] خیمه‌ها. )) (الرحمن:72) ، و در صحیحین از ابو موسی اشعری رضی الله عنه روایت شده است که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند : ((  مومن در بهشت خیمه ای دارد که از مروارید میان تهی ساخته شده ، و طولش شصت میل است ، همسران بهشتی در آن هستند و شخص نزد آنها رفت و آمد می کند بگونه ای که هر کدام دیگری را نمی بیند . ))مسلم روایت کرده است . این خیمه ها غیر از خانه ها و قصرهای بهشتی است که در کنار رودخانه ها و بوستان ها  نصب شده اند.

بهشتیان خدمتکارانی هم دارند ، خداوند متعال می فرمایند : ((بر گردشان پسرانی جاودان [به خدمت‌] می‌گردند،با کوزه‌ها (ی بلورین) و مشربه‌ها (ی زرّین) و جامهای پر از شراب ناب.)) (الواقعة: 17-18) و می فرمایند : ((و دور آن بهشتیان پسرانی زیبا که تا ابد نوجوانند و خوش سیما به خدمت می‌گردند که در آنها چو بنگری (از فرط صفا) گمان بری که لؤلؤ منثورند.)) (الإنسان:19) ابن عباس می گوید : پسران نوجوانی که هر گز نمی میرند . مجاهد و کلبی و مقاتل هم قائل به اینند .

 

زنان اهل بهشت و زیبایی ظاهر و باطنیشان هم به تصویر کشانده شده است ، خداوند عزوجل می فرماید : ((و آنها را در آن جایگاههای خوش، جفتهایی پاک و پاکیزه است و در آن بهشت، جاوید خواهند زیست. )) (البقرة:25) از هر گونه عیب ظاهری و باطنی بدورند ، ناپاکیهای زنان دنیا را ندارند و از اخلاق بد و صفات ناپسند هم مبرا بوده ، و زبانشان از فحش و حرف های زشت پاک است ، به غیر شوهرشان چشم ندارند و لباسهایشان هیچگونه کثیفی را خود نمی گیرد .

 

خداوند متعال می فرماید : (([آری،] چنین [خواهد بود] و آنها را با حوریان درشت‌چشم همسر می‌گردانیم. )) (الدخان:54)، مجاهد می گوید : حوراء به زنی گفته می شود که چشم بخاطر لطافت پوست و صفای رنگش در حیرت می افتد . و حسن می گوید : حوراء سفیدی چشمش در نهایت سفیدی و سیاهی چشمش در نهایت سیاهی قرار دارد .

 

و پروردگار عزوجل در جایی دیگر می فرماید : ((در آن [باغها، دلبرانی‌] فروهشته‌نگاهند که دست هیچ انس و جنی پیش از ایشان به آنها نرسیده استپس کدام یک از نعمتهای پروردگارتان را منکرید؟گویی که آنها یاقوت و مرجانند..)) (الرحمن: 56-58) ، آنها را توصیف می کند که فروهشته نگاهند ، یعنی به غیر شوهرشان نمی نگرند و بکرند یعنی با آنها نزدیکی نشده است و در صفا مانند یاقوت و در زیبایی به مانند مرجانند .

 

آواز خوانی حوریان برای اهل بهشت و شادمانی و لذتی که به دنبال دارد ، هم در قرآن بدان اشاره شده است : خداوند متعال می فرماید : ((اما کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند، در گلستانی، شادمان می‌گردند. )) (الروم:15) . طبری از یحیی بن ابی کثیر روایت می کند که می گوید : منظور لذت بردن و گوش دادن به آواز است .از علی بن ابیطالب رضی الله عنه روایت شده است که گفت : رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند : در بهشت اجتماع حور العین وجود دارد که آوازهایی می خوانند که کسی به زیبایی آن نشنیده است می گویند : ما جاودانیم ، نمی میریم ، ما لطیفیم ، چروکیده نمی شویم ، ما خشنودیم ، خشم نمی گیریم ، خوش به حال کسی که از آن ما باشد و ما برای او باشیم . ))ترمذی روایت کرده است .

 

بهشتیان در بهشت با یکدیگر ملاقات کرده و در مورد حوادث دنیا سخن می گویند و خداوند را بخاطر نعمتها و فضلش بر آنها ، شاکر می شوند ، پروردگار عزوجل می فرماید : ((پس برخی‌شان به برخی روی نموده و از همدیگر پرس‌وجو می‌کنندگوینده‌ای از آنان می‌گوید: «راستی من [در دنیا] همنشینی داشتم،.[که به من‌] می‌گفت: «آیا واقعاً تو از باوردارندگانی؟آیا وقتی مُردیم و خاک و [مشتی‌] استخوان شدیم، آیا واقعاً جزا می‌یابیم؟[مؤمن‌] می‌پرسد: «آیا شما اطلاع دارید [کجاست‌]؟» پس اطلاع حاصل می‌کند، و او را در میان آتش می‌بیند! [و] می‌گوید: «به خدا سوگند، چیزی نمانده بود که تو مرا به هلاکت اندازی. و اگر رحمت پروردگارم نبود، هرآینه من [نیز] از احضارشدگان بودم.»»)) الصافات:50-57 ، و در جایی دیگر می فرماید : ((  و برخی‌شان رو به برخی کنند [و] از هم پرسند، گویند: «ما پیشتر در میان خانواده خود بیمناک بودیم پس خدا بر ما منت نهاد و ما را از عذاب گرم [مرگبار] حفظ کرد. ما از دیرباز او را می‌خواندیم، که او همان نیکوکار مهربان است.».)) (الطور:25-28).

 

مومنان در محشر پروردگارشان را می بینند ، خداوند متعال در مورد کفار می فرماید : ((چنین نیست، آنان در چنین روز از دیدار پروردگارشان در پرده باشند)) (المطففین: 15) و این گویای این مطلب است که مومنان در آن روز پروردگارشان را می بینند ، همچنین می فرماید : ((در چنین روز، چهره‌هایی تازه و خرم باشدو به پروردگارش می‌نگرد!)) (القیامة: 22-23) ، و می فرماید : ((هر چه بخواهند در آنجا دارند، و پیش ما فزونتر [هم‌] هست.))ق 35 ، گروهی از صحابه ، منظور از مزید ، نگاه کردن به پروردگار متعال می دانند ، ابوبکر صدیق ، علی بن ابیطالب و انس بن مالک رضی الله عنهم و .. قائل به این قولند .

 

یکی دیگر از نعمت های بهشتی الحاق ذریه ی بهشتیان به آنها ست ، فرزندانی از آنها که در کودکی فوت شده و از نظر عمل در درجات پایین تر قرار دارند ، پروردگار متعال می فرماید : ((و کسانی که گرویده و فرزندانشان آنها را در ایمان پیروی کرده‌اند، فرزندانشان را به آنان ملحق خواهیم کرد و چیزی از کار[ها]شان را نمی‌کاهیم. هر کسی در گرو دستاورد خویش است. ))الطور 21 .

مواردی که ذکر شد تنها گوشه ای از اوصاف بهشت بود که در قرآن کریم بدانها اشاره شده بود . این اوصاف همت ها را بالا برده و عزم ها را جزم کرده که برای رسیدن به آن کوشش کرده و از یکدیگر سبقت گیرند . برای بهشت همین اندازه هم کافی است که آن اقامت گاهی است که هیچ هم و غم ، ترس ، خستگی و ناراحتی در آن وجود ندارد ، بلکه سراسر خانه ی شادی و سرور و نعمت های دائمی و زندگانی جاودانی است که هر نوع خوشی و نعمتی را در خود جای داده و هر خیری را در خود موجود دارد . خداوند ما و شما را از ساکنان آن قرار دهد . آمین .

موضوعات: گزارشات فرهنگی مدرسه  لینک ثابت
 [ 08:50:00 ق.ظ ]